Staat en Maatschappij.

De volkswil.

Een bijzondere karaktertrek van het kabinet-Cort van der Linden is, dat het regeeren wil overeenkomstig den „volkswil".

Zoo althans liet de premier zich uit inde Eerste Kamer en ditzelfde streven blijkt ook uit het regeeringsprogram, dat het Kabinet wenscht uit te voeren.

De Overheid ziet zich alzoo geen dienaresse Gods, maar dienaresse des volks.

En daarmede aanvaardt de regeering het vrijzinnig standpunt.

Het kabinet-Cort van der Linden is daarom niets meer of minder dan een vrijzinnig kabinet.

Toch zijn er onder de vrijzinnigen, die, hoewel zij hunne liefde aan den „volkswil", verpand hebben, toch maar matig ingenomen zijn met het uit dien „volkswil" afgeleide regeeringsprogram.

Wat het ministerie-Cort van der Linden voor den wil des volks houdt, is b.v. naar het oordeel van den Handelsblad-man Elout eigenlijk niets anders dan de wil der sociaaldemocratie. Die wil was uitgedrukt in de socialistische, herstemmingseischen, en in geen geval is het door de regeering voorgestelde program het gemeenschappelijk linksch hervormingsprogram.

Het kabinet was met het construeeren van zijn beleid uit den volkswil in de war. Het drukte op het veikeerde knopje, waardoor het niet kloppende regeeringsprogram naar voren sprong. .

Uit den volkswil — en dit blijkt telkens — is weinig met zekerheid af te leiden.

Christendom en Socialisme

De Sociaal-democraten hopen en verwachten, dat wanneer éénmaal de schoolkwestie in den geest der rechtsche partijen zal zijn opgelost, de slagboom zal gevallen zijn, die tal van christelijke arbeiders nog weerhoudt, om zich onder de vanen der Sociaal- democratische arbeiderspartij te scharen.

Bestond er tot nog toe reden, die hen van het zetten van dien stap terughield. Voor den vervolge zal dit anders worden.

Christendom en Sociaal-democratie sluiten elkander immers niet uit.

Hoe het met de overeenstemming dezer beginselen staat bleek intusschen nog laatst op het Paasch Congres der Socialisten.

De bekende Christen-socialiste Enka, die lid werd van de Sociaal-democratische arbeiderspartij, beklaagde zich op dit congres over enkele uitdrukkingen in de socialistische pers, die voor de levensbeschouwing van christenen krenkend waren.

Dit beklag werd onder gelach der partijgenooten aangehoord.

De woordvoerders der partij verklaarden dat zij niet van plan waren hunne meening te verbergen, Enka moest dit kunnen goedvinden. Zij móest op dit punt de verdraagzaamheid in toepassing leeren brengen.

Toch liet Enka het niet bij een protest, maar kwam op haar bezwaar in Het Volk nader terug.

Op hare klacht antwoordt nu de Marxist Wibaut. Hij schrijft:

Wij maken de tegenstelling zöo scherp mogelijk: bestrijders der christelijke levensbeschouwing tegenover hare propagandisten, om de zaak zuiver te stellen. En dan zeggen wij tot deze partijgenooten Christen-propagandisten: gij hebt niet hét recht van de partijgenooten-christendom-bestrjders te eischen, dat zij in de partijpers — niet : in het Weekblad en óok niet in Het Volk — ,  de argumenten zullen verzwijgen, waarop hunne ; levensbeschouwing, tegenovergesteld aan uwe christelijke, is gegrond. 

Gij mist dit recht ten eenenmale, omdat van onze sociaal democratische partij in geenen deele  mag worden verlangd — thans niet nu er nog ; een betrekkelijk klein aantal christensocialisten  in haar rijen zijn getreden, maar ook later niet, wanneer of indien het aantal dezer christen-partijgenooten in verhouding tot de anderen grooter zal zijn — dat zij als partij het christendom of de christelijke levensbeschouwing hoog zal houden. Gij mist dit recht, omdat het socialisme als stelsel van voortbrenging niet christelijk is. Evenmin christelijk als joodsch.

De eenige eisch die gij christen-socialisten aan de sociaal-democratische partij moógt stellen, is dat zij — als partij — de toetreding van socialisten niet belemmeren zal, omdat deze socialisten voortgaan christenen te zijn.

Duidelijker dan hier kan het haast niet gezegd worden, dat het een leugen is, dat  Christendom met sociaal-democratie zou vereenigbaar zijn. 

Of er voor dé verwachting der Sociaal- democraten dan ook grond is, dat de Christen- arbeider sociaal-democraat worden zal? '

Wij betwijfelen het.

In tusschen is het nog eens klaar aan den  dag gekomen, welke diepe klove het Christen dom van de sociaal-demóératie scheidt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen