STAAT EN MAATSCHAPPIJ

De Christelijke Overheidsschool
Er is bij het laatste onderwijsdebat in de Tweede Kamer weer eens een pleit gevoerd voor het herstel van het godsdienstig karakter der Openbare School. In geruimen tijd was dit niet gebeurd. De voorstanders van de Christelijke Overheidsschool hadden den kamp in den loop der jaren moeten opgeven, toen na langen strijd het beginsel van »de school aan de ouders« had gezegevierd. Thans was het ds. Lingbeek, die zich als de tolk opwierp van hen, die met de paciticatie geen vrede hebben, en van oordeel zijn dat het onderwijs op de scholen in protestantsch christelijken geest behoort te worden gegeven.
Echter de vertegenwoordiger van de Hervormde Staatspartij bleef, evenals zijn voorgangeren, die een zelfde beginsel van christianiseering van de Openbare School waren toegedaan, in gebreke, om aan te geven hoe de Overheid dit beginsel - stel het ware juist - had toe te passen. Zoo b.v. op de scholen in de R.K. streken des lands, als in N.-Brabant en Limburg, of in gemeenten met een groote Joodsche bevolking, of in die scholen, waar het onderwijzerspersoneel sterk gekant staat tegenover het christelijk levensbeginsel. Met getuigen alleen, zooals ds. Lingbeek dit wil, komt men er niet; daarmede bereikt men niet dat de neutrale Overheidsschool weer christelijke Overheidsschool wordt.
Nu nemen wij daarbij het woord »christelijk« nog maar in den ruimen zin des woords, wat in de gedachte van ds. Lingbeek natuurlijk niet geoorloofd is.«
Maar hoe dan gereformeerd onderwijs op alle Openbare Scholen zal te geven zijn, daarvan zien wij de mogelijkheid en de uitvoerbaarheid niet in.
Jammer, dat men van de zijde der voorstanders van het herstel van het godsdienstig karakter der Openbare School nooit verder komt dan het aangeven van het algemeene beginsel, doch als het op de toepassing van het stelsel aankomt, zwijgt. Ons lijkt de oplossing van het vraagstuk van de christelijke Overheidsschool gelijk te staan met het zoeken naar de quadratuur van den cirkel, d.w.z. met het najagen van iets dat onuitvoerbaar is.
Een krachtig getuigenis.
Over 't conflict, dat op dit oogenblik heel het Engelsche volk en ook in niet geringe mate gansch de beschaafde wereld bezig-houdt, moge men denken zooals men wil, één ding echter staat vast, dat de algemeene staking in Groot-Brittannië, welke in de mijn-industrie begon, doch zich als solidariteitsstaking ontwikkelde en de warme belangstelling der Communisten geniet, niet scherp genoeg kan veroordeeld worden. Een kloek getuigenis tegenover deze revolutionaire daad geeft 't standpunt, waarop hier te lande het Christelijk Nationaal Vakverbond van Protestantsch Christelijke arbeiders zich plaatste.
Het Dagelijksch Bestuur van het Christelijk Nationaal Vakverbond heeft Woensdag 5 Mei in antwoord op het voorstel van het Nationaal Arbeids Secretariaat, om een gezamenlijke steunbeweging voor de Engelsche arbeiders op te zetten, aan het bestuur van het N.A.S. meegedeeld:
In antwoord daarop deelen wij U mede dat wij afwijzend staan tegenover het plan om een gemeenschappelijke steunbeweging door de gezamenlijke vakcentralen voor de Engelsche arbeiders op te zetten. Het kan u bekend zijn, aldus de brief, dat een solidariteitsstaking, zooals deze thans door de Engelsche arbeidersbeweging wordt toegepast, door ons principieel als strijdmiddel wordt verworpen. Het neerleggen van den arbeid bij werkgevers, waarmede de arbeiders geen conflict hebben, achten wij een ontoelaatbare strijdmethode.
Het wapen der solidariteitsstaking aan te grijpen, speciaal in de vitale bedrijven als het Spoorwegbedrijf, het Transportwezen, de Electriciteitswerken, enz., enz., waardoor het geheele economische leven kan worden ontwricht, en die, als zij enkele dagen duurt, het gansche maatschappelijke leven moet ontredderen, achten wij in strijd met onze beginselen. Indien dit wapen toch wordt gehanteerd, zal dit hem die het gebruikte het scherpste treffen; de arbeidersklasse zal daarvan zelf de grootste nadeelen ondervinden.
Een optreden als dat van de Typografen werkzaam bij de Daily Mail heeft allerminst onze instemming. Het goedkeuren van een dergelijk optreden zou toch beteekenen, dat door de arbeidersklasse de vrijheid van drukpers zou mogen worden aangerand.
Indien het conflict in Engeland beperkt gebleven was tot de mijnindustrie, had men op de sympathie der Christelijke arbeidersbeweging in ons land mogen rekenen. De loonen zijn dusdanig dat loonsverlaging zeker onrechtvaardig moet worden geacht. Een reorganisatie van het Engelsche mijnwezen is zeker noodzakelijk. De mijnwerkers mogen verlangen dat zij niet de dupe worden van de misstanden die te dezen opzichte bestaan.
Nu men echter het wapen der solidariteitsstaking is gaan hanteeren, nu men als middel in den strijd meent maatregelen te mogen toepassen die ten doel hebben opzettelijk het geheele economische leven te desorganiseeren, kiinnen wij aan een dergelijke beweging onzen steun niet geven, moeten wij integendeel een dergelijk optreden veroordeelen."
Van deze verklaring schrijft de Chr. Amsterdammer: De verklaring van het Chr. Nat. Vakverbond is ten deze heel duidelijk. Indien het conflict tot de mijnindustrie beperkt was gebleven, had men op de sympathie der Christelijke arbeidersbeweging in ons land kunnen rekenen. Nu men echter het wapen der solidariteitsstaking is gaan hanteeren, nu men als strijdmiddelen maatregelen toepast, die ten doel hebben opzettelijk het geheele economische leven te desorganiseeren, kan aan een dergelijke beweging geerï steun .geboden worden, wordt zulk een optreden integendeel afgekeurd. Een kloeke verklaring. Zonder eenige aarzeling gegeven. Langwijlige besprekingen waren daar niet voor noodig. De Christelijke vakorganisatie weet in den economischen strijd onzer dagen haar banier hoog te houden. Zij vaart niet in het kielzog van de moderne arbeidersbeweging. Zij vertoont een eigen stempel. Zij laat zich leiden door eigen beginselen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen