UIT DE PERS

Bestaan er rechtvaardige oorlogen ?
Wanneer wij deze vraag beantwoorden met een zoo krachtig mogelijk „neen!", moet men ons niet misverstaan.
Gesteld, dat ons land, dat tot dus rustigste en vredelievendste der wereld behoort, wordt aangevallen door bruut geweld van een buitenlandsche natie, dan heeft het het recht, wat zeg ik, den plicht, zich te verdedigen.
In dat geval voert Nederland dus een voor hem gerechtvaardigden oorlog.
Er is geen enkele reden denkbaar, waarom een Staat het recht zou missen, dat elk individu, elke gemeenschap, elke levenskring heeft, het recht n.l. zich te verdedigen tegen aanranding van zijn heiligste rechten.
Maar uit het feit, dat het eene land, zich verdedigend tegen bruut geweld, een gerechtvaardigden oorlog voert, vloeit onmiddellijk voort, dat het andere land met een onrechtvaardige daad bezig is. En is dus de oorlog als zoodanig niet „rechtvaardig" te noemen.
Er is een tijd in de geschiedenis geweest dat hoogere motieven, godsdienstige beginselen, welke botsten, aanleiding gaven tot verbitterden strijd. Maar het karakter der oorlogen in de Nieuwe en Nieuwste Geschiedenis is, hetzij dan van één zijde bezien of ook van beide zijden, van elke edele ondergrond ontbloot.
De dynastieke oorlogen leveren het bewijs van het diepgaand bederf, waartoe de koninklijke waardigheid in sommige landen was ontstaan. De handelsoorlogen openbaren de doodelijke jalouzie en zelfzucht, waartoe de welvaart van andere volken prikkelde. De veroveringsoorlogen, zoogenaamd om het vestigen of bewaren van de „natuurlijke grenzen", maar in werkelijkheid om diefstal op groote schaal te plegen, werpen een schril licht op de nationale en politieke hartstochten en idealen in verschillende tijden.
Neen, de oorlog als zoodanig is een gruwel der gruwelen. En aan „rechtvaardige oorlogen" hechten wij geen geloof.
En dat des te minder, wijl er thans een weg is voor Staten van goeden wille om onderlinge geschillen tot een billijke bevredigende oplossing te brengen, zonder het zwaard.
Sinds de mogelijkheid van een internationale scheidsrechterlijke procedure, geschapen door het Pakt van den Volkenbond en die van Locarno en Kellogg bestaan „rechtvaardige oorlogen" minder dan ooit.
De heer Le Fur, leeraar voor internationaal recht aan de Universiteit te Parijs, schrijft daarover in „La Croix" deze ware woorden, waarmee wij hartelijk instemmen: „Voortaan heeft een Staat niet meer het recht geweld te gebruiken als een instrument van internationale politiek, het is te zeggen, om zijn eigen nationale belangen te verdedigen. Een Staat heeft te zorgen voor zijn veiligheid, dat staat vast, doch de macht, laat staan de legermacht, is in vele gevallen denkbeeldig.
Duitschland, dat ten oorlog toog in 1914, weet er iets van. Paus Benedictus XV zei in 1917 : „Van fondamenteel belang is, dat de zedelijke macht van het recht in de plaats van het stoffelijk geweld zou gesteld worden".
Dit gebruik van het brutale geweld werd geleidelijk afgeschaft tusschen gemeenten, provinciën en de feodale Staten. Thans komt het er op aan dit ook onder de Staten onderling af te schaffen. De Staten plooien onder den druk van de legerlasten. Een internationale inrichting van onderlingen bijstand is meer geschikt om de veiligheid van de Staten te waarborgen, dan de wedloop naar de bewapeningen. Tot het tot stand komen van die internationale inrichting moeten thans alle krachten worden saamgetrokken, teneinde ook den modernen oorlog te bannen met zijn verschrikkelijke menschenslachting en zijn dwaze ruïneerende verwoestingen.

DE 8-UREN WERKDAG.
In een van zijn artikelen over de Sociale Wetgeving in „De Standaard" schreef dr.H. Colijn : „Op zichzelf is natuurlijk de 8-urendag of de 48-urige arbeidsweek evenmin „socialistisch" als een 9-of 10-urendag.
En evenmin heeft men in 8 1/2 of in 48 een soort „heilige" getallen te zien. Het zijn niet meer dan normen, die in 't algemeen met de ethische en stoffelijke eischen harmoniëeren, alsook met de techniek der moderne industrie. De 8-urendag is trouwens reeds vele jaren geleden toegepast in landen, die niet stonden onder den invloed van het Marxistisch-socialisme, zooals wij dat in Europa kennen. En een niet onaanzienlijk getal industrieelen heeft, ook in ons werelddeel, en zelfs in óns land, den 8-urendag ingevoerd op grond van ethische en prachtisch-economische over wegingen, lang vóór de kracht der arbeidersbeweging of het voorschrift van den wetgever daartoe noopte.
Ook kan over het geheel toegestemd worden, dat de werking van den z.g.n. 8-urendag niet ongunstig geweest is. Uit de rapporten van de Directie van den Arbeid blijkt zelfs van menig gunstig gevolg. Het gezinsleven is vaak op hooger peil gekomen, dank zij mede de bevordering van de Zondagsrust. Stellig wordt er door de arbeiders meer gelezen dan vroeger. Van leeszalen, cursussen, enz. maken thans ook vele werklieden een dankbaar gebruik. Het is nu gelukkig mogelijk, dat arbeiders als leden van een kerkeraad optreden, en als ouderlingen een niet gering deel van 't huisbezoek voor hun rekening nemen. Men  heeft nu meer dan vroeger de kans, om bij de kerkelijke bearbeiding ook de mannen te bereiken. Helaas, zijn er allerlei andere omstandigheden, die in het moderne leven ontkerstenend werken. Maar op grond van de feitelijke gegevens kan men over den verkorten arbeidsdag in de industrie op zichzelf geen ongunstig oordeel vellen".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen