STAAT EN MAATSCHAPPIJ

DE KABINETS-CRISIS.
De poging van dr. Colijn om een parlementair Kabinet te vormen, is in haar eersten opzet mislukt.
Wat van deze mislukking de oorzaak is, zullen wij thans niet onderzoeken; de juiste gegevens daarvoor ontbreken nog.
Wij constateeren slechts het feit.
Toch is uit het negatieve resultaat, waartoe de poging van dr. Colijn leidde, dit wel komen vast te staan, dat nog niet alle partijen, die uitgenoodigd werden om mede te werken aan de samenstelling van een Kabinet op breeden grondslag, den uitermate ernstigen toestand, waarin het land verkeert, zoo overheerschend inzien, dat daarvoor de onderlinge verschillen hebben te wijken om tenslotte alle aandacht te kunnen concentreeren op den noodtoestand, waarin de bevolking zich op dit oogenblik bevindt.
Dat dit inzicht nog ontbreekt, spelt niet veel goeds voor een spoedige en bevredigende oplossing van de Kabinetscrisis. Zooals bekend is, kunnen twee wegen worden ingeslagen om tot een parlementair Kabinet te geraken.
De eerste weg, die ook de eerstaangewezene is, zoo men met het karakter der verkiezingscampagne zou willen rekening houden, de vorming van een parlementair Kabinet ad hoc, waarbij gesteund kan worden behalve op de rechtsche partijen ook op den Vrijheidsbond en de Vrijzinnig-Democraten, is verworpen en dus afgesloten.
Blijft over de tweede weg, die van het vormen van een parlementair Kabinet, dat uitsluitend rust op de partijen der rechterzijde.
Of een Kabinetsformateur van Protestantsche zijde de geroepene Kan zijn om met zulk een Kabinet, dat den steun zou hebben van 52 leden, in zee te gaan, is aan twijfel onderhevig.
Immers het staat niet vast, dat zulk een Kabinetsformateur steeds en ten allen tijde op de volle 28 R.K. Kamerleden zou kunnen rekenen.
Bij een R.K. formateur staat dit anders. Deze kan, waartoe de Protestantsche formateur niet in staat is, den eisch stellen, dat de geheele R.K. Kamerfractie hem onvoorwaardelijk volgt.
Daarom staat de R.K. formateur bij de huidige politieke constellatie sterker dan zijn Protestantsche collega.
Dit zou natuurlijk niet zoo behoeven te zijn, wanneer ook de Staatkundig Gereformeerden en de eenling van de Hervormd Gereformeerde Staatspartij bereid waren te steunen.
Doch nu dit is uitgesloten^^ krijgt de. R.K, formateur de kans om met de nieuwe opdracht, zoo dr. Colijn althans de hem gegeven opdracht neerlegt, belast te worden.
Hoe het in dat geval dan verder met de Kabinetscrisis gaan zal, valt af te wachten.
De toestand wordt er intusschen niet gemakkelijker op.

DE ZIEKE MAN.
Onder dit opschrift schreef „De Standaard" in het 1 Mei nummer van dit jaar:
De wereld is ziek. Nederland is ziek.
De wereld is ziek. Om een indruk te geven van de mate, waarin het ziekteproces voorkomt, volstaan enkele cijfers uit het Rapport, door den President der Nederlandsche Bank, Mr. Trip, saamgesteld voor de Economische Conferentie die 12 Juni in Londen staat te worden geopend.
In Europa 30 millioen werkloozen, ongeacht de gezinnen, die onder de werkloosheid van den kostwinner lijden.
De prijzen der grondstoffen daalden tot 50 a 60 % der vroegere waarde.
De graanprijzen te Wennipeg zonken beneden het laagste niveau, dat in vier eeuwen viel aan te wijzen.
De onverkoopbare voorraden waren 1932 het dubbele van die in 1925.
De totale waarde van den wereldhandel bereikte in 1932 nog niet één derde van den omvang, dien 1929 te zien gaf.
Nederland is ziek. Het nationale inkomen kromp sinds 1929 met ruim 40 pCt. in.
De uitgaven der Overheid, van Rijk, Provincie en gemeente, zuigen nu de helft op van het totale bedrag, dat het Nederlandsche volk aan inkomen geniet.
Onze invoer is slechts voor 65 pCt. door uitvoer gedekt.
De waarde van den export der agrarische producten daalde sinds 1928 in 1932 met 58 pCt.
Het aandeel van den totaal-import in Indië, dat voor Nederland in 1913 ruim 33 PCt. bedroeg, ging tot 15 pCt. naar beneden.
Het rendement van het in Indische ondernemingen belegde Nederlandsché kapitaal, dat in normale jaren 200 millioen besomde, moet thans pro memorie worden uitgetrokken.
Het aantal werkloozen werd begin 1933 vastgesteld op 387.510, op 20 Januari klom het zelfs tot 401.468, en al ging het sinds dien ietwat naar beneden — wezenlijke ontspanning trad niet in.
De uitgaven voor werkloozenzorg over 1932 hebben bedragen 132 millioen gulden. Het tekort op de nieuwe begrooting voor 1934 moet bij de gunstigste raming op 120 millioen gulden worden geschat.
De toestand laat alzoo geen twijfel over : „de zieke man" is niet langer eene voor Turkije alleen passende kwalificatie.
Ook Nederland is een zieke man !

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen