STAAT EN MAATSCHAPPIJ

EEN LASTIG PROBLEEM
Tot de onderwerpen, die in dezen tijd de bijzondere aandacht der Regeering vragen, behoort in de allereerste plaats het vraagstuk der vaste lasten.
Als vaste lasten zijn te beschouwen renten, hypotheken, pachten, grond-benevens waterschapslasten, woninghuren, water, gas, electriciteit en andere
dergelijke lasten, die op de bedrijven rusten.
Verlaging dezer lakten is dringend noodzakelijk. Zij, die intusschen van oordeel zijn, dat — zooals wij de vorige week schreven — een constructieve welvaartspolitiek moet voorafgaan aan maatregelen ter verkrijging van een sluitende begrooting, gaan verder en stellen zelfs aan het Kabinet den eisch, dat de verlaging der vaste lasten, waardoor de bedrijven weer tot bloei kunnen komen, onverwijld ter hand moet worden genomen.
De Regeering, die in dien geest reeds werkzaam was, heeft thans twee wetsontwerpen ingediend, die, naar verwacht mag worden, door meerdere zullen worden gevolgd. Het blijkt echter bereids uit wat op stapel werd gezet, hoe ongemeen moeilijk en ingewikkeld de materie van het probleem der vaste lasten is.
De genoemde wetsontwerpen, die deze lasten moeten verminderen, zijn de crisis-landbouw hypotheekwet en ten deele ook de nieuwe regeling
van de pacht. Het eerste wetsontwerp, die crisis-landbouw hypotheekwet, heeft de bedoeling om de onlangs bij Koninklijk besluit tot stand gekomen regeling ter zake van de bevoegdheid van den Minister van Economische Zaken om maatregelen te treffen voor het geval een landbouwer, wiens goederen onder hypothecair verband staan, met executie wordt bedreigd, door een wettelijke regeling te vervangen.
Deze wettelijke regeling bepaalt nu, dat in gevallen, waarbij de landbouwer-schuldenaar niet in staat is zijn verplichting tot betaling van hypotheekrente of tusschentijdsche aflossing der geldleening na te komen, hun door de nieuw in te stellen Kamer van crisis-landbouwzaken verlaging van het verschuldigde bedrag kan worden toegestaan en ontheffing van zijne verplichtingen tot betaling van achterstallige rente kan worden verleend, terwijl tevens ook de verplichting tot tusschentijdsche aflossing kan worden gewijzigd.
Het doel der regeling is, de mogelijkheid te openen dat de schulden van den landbouwer kunnen worden herzien, waarbij dan de schade der schikking voor rekening komt van den hypotheekgever. Deze omstandigheid kan tot gevolg hebben, dat, wanneer b.v. een hypotheekbank de hypotheek verstrekte, deze op haar beurt ter nakoming van hare verplichtingen tegenover de pandbriefhouders in moeilijkheden komt te verkeeren. Deze pandbriefhouders zijn meest instellingen als spaarkassen, pensioenfondsen enz., die ook weer tegenover derden verplichtingen op zich hebben genomen.
Met het oog op dit alles zal het in den vervolge zeer de vraag zijn, vooral wanneer de tegemoetkoming aan betalingsmoeilijkheden Ook uitgebreid wordt tot de industrie en de eigenaars van huizen, of de lust om gelden ter beschikking van hypotheken te stellen bij velen niet zal vergaan. In dat geval worden zij, die hypotheek behoeven, het kind der rekening en streeft de maatregel zijn doel voorbij.
Van verlaging der vaste lasten komt dan niets terecht. Integendeel, zullen de moeilijkheden toenemen.
Het zelfde zal ook het geval worden met het tweede wetsontwerp, de nieuwe regeling van de pacht.
Blijkens de maatregel, die hier voorgesteld wordt, zullen alle pachtovereenkomsten voortaan door den rechter moeten goedgekeurd worden. Is de rechter daarbij van oordeel, dat ook zelfs bij bijzondere bekwaamheid en ijver van den pachter geen redelijk bestaan is te vinden, dan kan hij de overeenkomst nietig verklaren of wijzigen.
Behalve de knoeierijen, die zich bij zulk een regeling kunnen voordoen, en het feit, dat de beoordeeling door den rechter van alle contracten — er zijn in Nederland 76.000 pachtbedrijven — geheel onuitvoerbaar is, komt de bevoegdheid van den rechter om de pachtovereenkomst te wijzigen. Die wijziging kan plaats hebben als b.v. de pachter niet bij machte is zijn verplichtingen na te komen.
De schade, die van de wijziging der overeenkomst het gevolg is, komt ook hier voor rekening van den verpachter, d.i. van den eigenaar van den grond.
Het zal te bezien zijn, of de bezitters van den grond, particulieren, instellingen, kerkvoogdijen, diaconieën enz., die het gevaar niet willen loopen ernstige financieele schade te lijden, bereid zullen blijven voortaan hun grond te verpachten en dat zij niet naar een vorm zullen zoeken, b.v. door het oprichten van of deelnemen aan maatschappijen, het risico te ontloopen. In dat geval streeft dan de pachtwet haar doel voorbij, de positie van den pachter te versterken. Zij, die grond moesten hebben en pachten willen, worden dan de dupe der regeling.
De lasten van de landbouwers worden door deze maatregel wel verlicht, maar misschien niet anders dan ten koste van groote schade voor de pachters zelve.
Het blijkt, dat het vraagstuk van de verlaglng der vaste lasten een moeilijk probleem is.

De Gemeenteraadsverkiezingen
Zooals na den uitslag der verkiezingen voor de Provinciale Staten te verwachten was, hebben ook de verkiezingen voor de Gemeenteraden geen gunstig verloop gehad voor de partijen, die het Kabinet steunen.
Zelfs is de roode stroom, die bij de Provinciale Staten-stembus opkwam, bij de Raadsverkiezingen nog meer gewassen.
Dat de Communisten en de Sociaal Democraten hun zetels vooral in de groote steden zagen vermeerderen, moge voor een groot gedeelte toe te schrijven zijn aam de economische-en sociale moeilijkheden, waarin een belangrijk deel van de bevolking tengevolge van de crisis verkeert, maar het is ook niet voorbij te zien, dat duizenden en nogmaals duizenden stemmen, die op Staatkundig Gereformeerde, Christen - Democratische en andere kleine Protestaniscn-Christelijke candidaten uitgebracht werden, verloren zijn gegaan en aan de roode partijen zijn ten goede gekomen.
Vooral is deze laatste omstandigheid hoogst bedroevend. Hoe geheel anders zou het er bij de verkiezingen voorstaan, wanneer het christelijk volksdeel als één ongedeeld geheel optrok.
Tengevolge van de nieuwe kieswetwijziging is de verdeeldheid onder de Protestantsch-Christelijke partijen, wat haar gevolgen betreft, bepaald funest geworden.
Dit is in het bijzonder te Rotterdam gebleken, waar de verdeeldheid aan de Sociaal Democratische Arbeiders Partij een zetel meer heeft gebracht.
Terwijl de roode partijen in die gemeente samen niet minder dan ± 46% van de kiezers achter zich hadden, zal de meerderheid in den nieuwen Rotterdamschen Raad in revolutionaire handen komen.
En zoo is de feitelijke toestand ook in Amsterdam.
De beide steden dreigen zoo aanstonds door hun roode meerderheid onbestuurbaar te worden.
Het zal daar dan den weg kunnen opgaan van de gemeente Beerta, in Groningen, waar de Raad een tijdlang op non-activiteit werd gesteld.
De uitslag der Gemeenteraadsverkiezingen heeft aan de autonomie ernstige schade en aan het parlementaire stelsel een geduchte klap toegebracht.
 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen