De oplossing van het Kerkelijk vraagstuk!

Er wordt van verschillende zijden gedurig gevraagd, wat de Gereformeerde Bond wel van plan is te doen, teneinde het kerkelijk vraagstuk op te lossen ?
Als ik deze vraag boor doen, dan gevoel ik onmiddellijk, dat ik in dien vrager met iemand te doen heb, die de grootte van het kerkelijk vraagstuk nog niet genoegzaam heeft doorzien. Er zijn er velen, die meenen, dat de oplossing van het kerkelijk vraagstuk hiermede reeds zou gegeven zijn, als een middel werd aangewezen, waardoor het mogelijk zou kunnen worden, dat ons Gereformeerde volk in de Ned. Hervormde Kerk weer zou kunnen leven naar Gods Woord en belijdenis.
Hoewel we niet zouden durven ontkennen, dat we ons ten zeerste in zulk een oplossing zouden verblijden, moeten we toch naar voren blijven brengen, dat daarmede de oplossing van hèt kerkelijk vraagstuk nog niet gegeven is.
Helaas, zijn de Hervormd Gereformeerden slechts een deel van de Gereformeerde gezindheid. Er zijn Gereformeerde Kerken, er zijn Christelijk Gereformeerde Kerken, er zijn Oud-Gereformeerde Gemeenten, er zijn Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband, enz. enz. Het lust ons niet, om nog meerdere kerkgroepen te noemen, die allen beweren te staan op den bodem der belijdenis. Eigenlijk is het op zichzelf reeds een dwaasheid te noemen, dat er in één land zooveel kerken zijn, die allen zich in één zelfde belijdenis beroemen.
Wie zich dus wil opmaken om een oplossing te geven van hèt kerkelijk vraagstuk, die dient er zich van te vergewissen, dat hij de middelen zal hebben te zoeken om allen, die leven uit één zelfde belijdenis, weer te brengen onder één zelfde kerkelijke band. De Heere Jezus Christus toch, de groote Koning der Kerk, heeft gebeden, dat allen, die de Zijnen zijn, één mochten wezen.
O, welk een schoone gedachte : Eén kudde onder één herder ! En nu weet ik het wel, dat dit ook in onze droeve dagen kan gezegd worden van dè Kerk, waarover de Heidelbergsche Catechismus spreekt, maar helaas, van de openbaring van die Kerk naar buiten kan dit niet gezegd worden.
Degenen, die van God niet willen weten, zijn, hoe ze overigens in allerlei opzichten ook mogen verschillen, één in hun haat tegen de Kerk. Hun leuze is geen andere dan deze : De Kerk moet van de aarde weg.
Tegenover deze satanische eenheid, die het op den ondergang der Kerk gemunt heeft, staat juist de Kerk jammerlijk verdeeld. Och, dat ze een eenheid vormde ! De verdeeldheid verzwakt haar in hare openbaring in dit wereldleven.
Het eerste wat dus noodig is, is dit, dat Sion weer één mag worden. Bij het uitspreken van deze woorden zinkt de moed mij haast in de schoenen. Sinds het ontstaan van al die kerkelijke groepen op den bodem van de aloude belijdenis, is het met de verdeeldheid hoe langer hoe erger geworden. Dit moet ons aan de eene zijde niet verwonderen. Elke groep heeft immers hare eigene dogmatische ontwikkeling. Mag ik eens een voorbeeld noemen ? Ge zult het toch met mij eens zijn, dat dr. A. Kuyper met het geven van zijn Verbondbeschouwingen een stempel heeft gezet op de Gereformeerde Kerken. Er wordt van Gereformeerde zijde wel eens beweerd, dat de samensmelting van de Gereformeerden en Hervormd Gereformeerden spoedig te verwachten zal zijn, zoodra de Haagsche Synode maar ; zal verdwenen zijn.
Ik heb mij al verscheidene malen geuit tegenover de Gereformeerde Kerken, dat ik, helaas, van die samensmelting nog niet zooveel verwacht, ook al zou de Haagsche Synode verdwijnen.
Ik zal u daarvan onmiddellijk de bewijzen leveren. Tusschen Christelijk Gereformeerden, Oud-Gereformeerden en de leden van de Gereformeerde Kerken gaapt niét de diepe klove van een Haagsche Synode. En toch blijkt het onmogelijk te wezen om de genoemde groepen samen te binden. Gedurende tientallen jaren is de dogmatische ontwikkeling niet blijven stilstaan. De ééne groep is misschien door de ontwikkeling van hare Verbondsbeschouwingen zoover gekomen, dat het beroep op het Verbond der genade de prediking van de noodzakelijkheid van wedergeboorte en waarachtige levensvernieuwing op den achtergrond dreigt te dringen.
Een andere groep spreekt misschien in 't geheel of bijna niet over het Verbond der genade, doch zit verstrikt in de strikken van het antinomiaansch beginsel.
In dergelijke kringen dreigt weer het groote gevaar om onder de ernstige vermaningen van het Woord Gods toch maar in valsche rust en valsche lijdelijkheid voort te leven.
We hebben maar even enkele dingen aangestipt, om u te laten zien, dat al die verschillende kerkelijke groepen hare eigene dogmatische ontwikkeling bezitten. Ook onze Hervormd Gereformeerde groep heeft zijn eigen ontwikkeling gehad. Zelfs onder die predikanten, die behooren tot onzen Gereformeerden Bond, openbaren zich dogmatische verschillen. Dit gaat zelfs zoó ver, dat de een vrijmoedigheid heeft om tegen den ander op te treden.
Als gij u deze dingen met mij indenkt, dan zult ge het met mij eens zijn, dat de oplossing van het kerkelijk vraagstuk moeilijk is.
Voor de meesten is de oplossing van het kerkelijk vraagstuk niet moeilijk. Zoo schijnt het mij tenminste toe. Er is mij al zoo vaak gezegd : „Ds. Timmer, we begrijpen het niet, dat u nog in die Hervormde Kerk blijft. Kom toch over naar ons. Dat moesten alle Hervormden doen, en dan hadden we eenheid".
Ik heb hetzelfde hooren beweren door een vriend, die met een groepje van plm. 50 menschen iederen Zondag een preek las en werkelijk van meening was, dat het 't beste was, zoo men zich bij de groep zou aansluiten, die hij gevormd had.
Op de laatste woorden, die ik hier neerschrijf, zou hij zeker critiek hebben gehad, want het was steeds zijn stellig beweren, dat die formatie niet een werk van hem zelf, maar een werk van den Heere was. Als het niet zoo ernstig was met de oplossing van het kerkelijk vraagstuk, zouden we om de gegevene oplossingen kunnen schaterlachen.
Het wordt toch tijd, dat het Gereformeerde volk van Nederland zich zal gaan bezinnen.
Het wordt ons van Gereformeerde zijde wel telkens toegeroepen, dat ons blijven in de Hervormde Kerk ongehoorzaamheid aan God is. Men roept ons toe, dat het tot daden moet komen.
Welaan, wij zeggen het na, dat het tot daden moet komen. De apostel Paulus heeft al eeuwenlang gepredikt, dat er geen plaats is voor gedachten als deze : ik ben van Paulus, ik ben van Apollos, ik ben van Cephas, ik ben van Christus.
Laat een ieder dan nu maar eens met de daad antwoorden op de vraag van den apostel : Is Christus gedeeld ?
Helaas, we kunnen het niet anders inzien of ze zien bij de verschillende groepen, onze eigene groep niet uitgesloten, een zekere zelfvoldaanheid. We vragen het ons wel eens met weemoed af, of het bij al het geroep om de eere Gods niet veel gaat om eigen eer. Het is reeds in de eerste eeuw van de Christelijke Kerk uitgesproken : „Zij zoeken allen het hunne".
Boven schreven wij, dat de moed ons in de schoe­nen begint te zinken. Wat niet wil zeggen, dat het schrijver dezes aan lust en ijver zou ontbreken om in zijn eigen gemeente te arbeiden. Door Gods genade mag hij daarin volharden. Maar wel begint hij te wanhopen aan de oplossing van het kerkelijk vraagstuk. Aan den horizon pakken zich donkere wolken samen. We zien het reeds met schrik in andere landen gebeuren. Men legt eenvoudig aan de Kerk het zwijgen op. In Rusland wordt de Kerk uitgeroeid. In Duitschland is de Kerk reeds geknecht. Is het denkbeeldig, dat er ook in Nederland in de toekomst een dictatuur zal worden ingesteld ? Als dat een dictator is, die van God niet weten wil, die het goud der genade tusschen het slijk der zonde in de Kerk niet weet te onderscheiden, dan zal hij zeggen : Weg met die heeleboel ! Al die kerkelijke organisaties opgedoekt ! Die kerkelijke bladen, die elkaar zoo beschimpen, mogen niet meer verschijnen. Alle politieke organisaties worden ontbonden. Gij hebt eenvoudig te zwijgen, en anders brengen we u naar een concentratiekamp !
En dan is er kans, dat de Kerk weer één wordt. In de dagen van de vervolging werden steeds naar elkander toegedreven allen, die geestelijk mochten leven uit het dierbaar Woord van God. Door de roede der vervolgers als slachtschapen naar elkander toegedreven, om weer één kudde onder één Herder te worden.
O, wat zal er dan veel wegvallen, wat maar steigerwerk was. Het was maar menschenwerk, hoewel men het Gods werk heette.
Ik schreef boven, dat de oplossing van het kerkelijk vraagstuk moeilijk was. Neen, ik wil het krasser zeggen : dat is van menschenzijde onmogelijk geworden.
Klimme de bede nog maar omhoog, uit de ziel van allen, die bidden hebben geleerd : geef toch genade, Heere, dat de roede der vervolging niet noodig moge zijn om de kudde bij elkander te drijven. Breng ons weder, o God onzes heils, en laat Uw aanschijn over ons lichten !
Laat ieder dan maar beginnen met weemoed de zonden in eigen kerkverband te constateeren, mocht het wezen in zijn eigen hart. Zal er ooit verwachting wezen voor het geheel, dan zullen eerst de enkelingen met Daniël moeten leeren bidden : „Wij hebben gezondigd en gedaan, wat kwaad is in Uwe heilige oogen". Erbarm U onzer !
P.S. Wat de taak van onzen Gereformeerden Bond is, hoop ik later nog wel eens te kunnen uiteenzetten.
 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen