Intellectualisme

Eén der reacties, die onzen tijd zouden kenmerken, zou gelegen zijn in de bestrijding van het intellectualisme. Intellectualisme? Weer een vreemd woord. Ja, maar sommige vreemde woorden zal men toch moeten verstaan.

Intellectualisme is, zoo eenvoudig mogelijk gezegd, een eenzijdige opvatting van het menschelijk leven. Eenzijdig in dezen zin, dat zij de religieuse, zedelijke, aesthetische gevoelens, dus geheel het gevoelsleven en het wilsleven onder het verstand rangschikt, als functies van het verstand beschouwt.

Daarmede wordt dus te kort gedaan aan het geheel eigen karakter van het gevoels- en wilsleven. Dit kan niet tot zijn recht komen. Het krijgt niet zijn eigen verzorging en opvoeding. En een ieder kan begrijpen, dat zulk een miskenning van de menschelijke natuur op verwildering en op verarming der samenleving moet uitloopen.

Het leven der religie verkommert. De zedelijke normen gaan te loor.

En dit beteekent een uitholling der cultuur, welke op haar ineenstorting moet uitloopen. De 19e eeuw leed heel sterk aan deze kwaal en ofschoon het intellectualisme krachtige bestrijders heeft gehad, bleek het toch zoo zeer vastgenesteld, dat de reactie vergeefs naar de leiding heeft gegrepen. De crisis kwam en deed het wankele huis van de moderne cultuur in elkander storten.

Tegen het intellectualisme. Zoo hoort men. Dat zou dus beteekenen, dat de opvoeding van den geheelen mensch tot haar recht moet komen. De mensch zal harmonisch ontwikkeld worden. Het beteekent natuurlijk niet, dat de kinderen op school niet meer of althans niet zoo veel meer behoeven te leeren. Zoo iets hebben sommigen er uit genomen.

Maar het beteekent wèl, dat de religiguse en de zedelijke opvoeding tot hun recht behooren te komen. Dat de mensch als religieus en zedelijk wezen moet worden opgevoed, zoodat aan zijn natuur geen geweld wordt aangedaan en liet persoonlijk en gemeenschappelijk leven van zijn schoonste vruchten wordt beroofd.

Tegen het intellectualisme.

Er zijn nog maar zeer weinig verschijnselen waar te nemen, die er op wijzen, dat men er ernst mede maakt. Voor zoodanig kunnen wij het althans niet houden, dat men b.v. het Christelijk onderwijs, de Christelijke organisatie, de Christelijke Staatkunde wil zien verdwijnen. Het zou nog heel anders zijn en meer vertrouwen geven, indien men er naar streefde, dat alle kinderen van ons volk Christelijk onderwijs zouden genieten, dat alle mannen Christelijk waren georganiseerd, voor zooveel organisatie noodig en gewenscht is, dat men niet anders dan een Christelijke Staatkunde voorstond.

Instede daarvan zou men de Christelijke organisaties opgeheven willen zien en haar aanhangers leden en voorstanders in de gelederen van het humanisme, bij voorkeur socialisme, alsof daar de religieuze en zedelijke vorming naar Christelijke levensorde werden voorgestaan.

Dergelijke reacties kan men moeilijk ernstig nemen, doch daarin is te meer aanleiding voor het Christenvolk om voor de religieuze en zedelijke belangen van ons volk op te komen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen