Het ontwerp kerkorde in de Synode

In de maand Juli van dit jaar heeft de Generale Synode van onze kerk zich bezig gehouden met de behandeling in eerste lezing van het haar door de commissie voor de kerkorde aangeboden ontwerp. Er is in onze kring nog al belangstelling voor deze zaak en daarom voldoe ik graag aan het verzoek om één en ander daarover in „De Waarheidsvriend" te schrijven. Trouwens men heeft er recht op, te weten wat er gebeurt.

Misschien is het echter goed, ten behoeve van lezers, die zelf niet zo direct bij de behandeling van deze zaken betrokken en dientengevolge minder goed op de hoogte zouden kunnen zijn, om eerst nog even mede te delen, welke gang van zaken bij de voorbereiding en vaststelling van een nieuwe kerkorde gevolgd zal moeten worden, opdat men een goed inzicht hebbe in datgene, wat er bedoeld is als er over behandeling in eerste lezing wordt gesproken.

Zoals men weet werd nu al weer enkele jaren geleden door de aanneming van de z.g. werkorde voor de Ned. Herv. Kerk, besloten tot het samenroepen ener Generale Synode. Deze kreeg daarbij o.a. inzonderheid tot taak een kerkorde voor te bereiden en vast te stellen. De Synode droeg toen het maken van een ontwerp van een nieuwe kerkorde op aan de commissie voor de kerkorde, die in November van het vorig jaar het resultaat van haar arbeid aan de Synode aanbood. In afwijking van de gebruikelijke gang van zaken bij de behandeling van voorstellen tot reglementswijziging werd dit ontwerp terstond, nadat het aan de Synode aangeboden was, ook de kerk ingezonden, opdat de Synode reeds bij de eerste behandeling winst zou kunnen doen met hetgeen er uit de kerk ten aanzien van het ontwerp zou worden opgemerkt. Vandaar ook, dat men geruime tijd liet verstrijken tussen de aanbieding en de behandeling. In die tijd is er niet alleen gelegenheid geweest om zich in woord en geschrift over het ontwerp uit te laten, maar zijn er bovendien vele samensprekingen gehouden van de commissie en het moderamen van de Synode met de leidende figuren van de verschillende richtingen en hen, die in de kerkelijke pers de toon aangeven.

Maar nu heeft dan de Synode zelf in de vergadering van Juli j.l. de behandeling van het ontwerp ter hand genomen, zoals gezegd : in eerste lezing.

De „werkorde" schrijft immers voor, dat de Synode, nadat zij het aangeboden ontwerp heeft behandeld, dit in eerste lezing vaststelt om daarna het oordeel van de Provinciale Kerkbesturen, de Classicale Vergaderingen er de overige daarvoor in aanmerking komende organen der kerk over het aldus in eerste lezing vastgestelde ontwerp te vragen. En wanneer dan de consideraties van de genoemde lichamen ingekomen zijn, zal de Synode weer moeten samenkomen om te overwegen, welke wijzigingen en aanvullingen in het ontwerp nog behoren aangebracht te worden. Is dat eenmaal geschied, dan wordt nevens elke afgevaardigde ter Synode één door elke Classis bijzonder daartoe uit haar midden afgevaardigde ter Synode geroepen, en wel zó, dat de Classis, die als eerste afgevaardigde een predikant had afgevaardigd, dan een ouderling naast deze benoemt en omgekeerd. Deze aldus verdubbelde Synode zal uiteindelijk de kerkorde moeten vaststellen. Doch daarbij is de belangrijke bepaling gemaakt, dat dit met tenminste twee derden van de uitgebrachte stemmen zal moeten geschieden.

Men zal nu wel begrijpen, dat we dus nog maar aan het begin staan van de behandeling van het ontwerp en dat het er nu in de grond der zaak om ging die vorm vast te stellen, waarin dit ontwerp aan de kerk ter beoordeling aangeboden zal worden. Men houde dit wel voor ogen. Stellig zullen er onder hen, die in de Synode zich over deze dingen hadden uit te spreken, velen zijn, voor wie deze omstandigheid niet in het minst betekenis had voor de bepaling van hun stem, omdat zij niets in het ontwerp vinden, dat uit principieel oogpunt onaanvaardbaar is. Er behoeft echter toch waarlijk geen geheim van gemaakt te worden, dat dit voor andere leden in het geheel niet vaststaat. Het is te betreuren, dat hier en daar wel wat te veel de indruk gewekt is, alsof nu ook iedereen maar met een even gerust hart het gehele ontwerp voor zijn rekening heeft genomen. Dan is het toch beter om deze legendevorming, waarmede niemand gediend is, te voorkomen en te zeggen, dat er in de Synodevergadering door sommige leden uitdrukkelijk uitgesproken is, dat zij hun stem zouden kunnen geven niet, omdat zij het ontwerp, dat eerst onaanvaardbaar geacht werd, nu wel dachten te kunnen aanvaarden, maar, omdat zij in het huidig stadium der besprekingen meenden geen bezwaar te moeten maken om het ontwerp in de vorm, die het in de Synodevergadering kreeg, aan het oordeel van de kerk te onderwerpen.

Dit moge een antwoord zijn op de vraag, hoe het kon gebeuren, dat de kerkorde in eerste lezing met algemene stemmen kon worden vastgesteld, terwijl toch de door onze Bond ingestelde studiecommissie in een uitvoerig en gemotiveerd rapport tot de conclusie gekomen is, dat het ontwerp in deze vorm onaanvaardbaar genoemd moet worden. Uiteraard zullen de lezers van ons blad, waarin dat rapport immers afgedrukt werd, nieuwsgierig zijn, hoe het met de in dat rapport voorgestelde amendementen gegaan is. 'k Hoop nog gelegenheid te hebben om ook daarover iets te schrijven. Nu zou ik willen volstaan met te zeggen, dat er nu uit deze gang van zaken helemaal niet de conclusie getrokken moet worden, als zouden de voorstellen van de Bond maar zonder meer alle hebben afgedaan. Integendeel! Onze mannen broeders, in het bijzonder zij, die eerlang in de Classicale Vergaderingen hun oordeel zullen moeten uitspreken, doen goed zich daarvan rekenschap te geven. Al zullen we wel dienen te beseffen, zal het goed zijn, dat het ons niet om deze amendementen op zichzelf, omdat zij van de Bond zijn, te doen moet zijn, maar daarom, dat de kerk een orde ontvange, die met haar wezen in overeenstemming is.

We keren echter tot de behandeling in eerste lezing terug. Men vergete bovendien niet, dat het besluit van de Synode in ieder geval toch nog een voorlopig moet heten. De uiteindelijke vaststelling in eerste lezing zal nog moeten komen, omdat enkele zaken onbeslist zijn gelaten. Zo heeft de Synode zich nog niet uitgesproken over de voorgestelde figuur van ouderling-kerkvoogd met de daaraan verbonden kwestie van het beheer. De bespreking van deze zaken is verschoven naar de volgende zitting van de Synode, die in October D.V. zal plaats hebben.

Verder is er nog niets van het z.g. Dienstboek der kerk bekend, hoewel er in de kerkorde over wordt gesproken. Zo b.v. daar, waar bepaald wordt, dat degene, die de eredienst leidt, dit zal moeten doen volgens één der, in overleg met de kerkeraad der gemeente, gekozen order uit het Dienstboek der kerk. Het laat zich verstaan; dat velen van mening waren, dat men kwalijk hierin een bindend besluit kan nemen, zolang men niet weet, welke die orden van dienst zullen zijn. Van zeer veel belang acht ik het voorts, dat de ordinanties, die uit de kerkorde voortvloeien, nog in hun geheel in behandeling moeten worden genomen. Want men zou toch kunnen zeggen, dat de ordinanties in zekere zin de bindende uitleg van de kerkorde geven, meer althans dan de toelichtingen, die nu met het ontwerp, voorzover het dan in eerste lezing vastgesteld is, aan de kerk toegezonden zijn. De behandeling van die ordinanties kan de uiteindelijke vorm van de artikelen van de kerkorde zeker nog beïnvloeden. En dat niet alleen. Bij de algemene beschouwingen b.v. zijn uitermate gewichtige zaken en later ook nog bij de behandeling der artikelen voor de goede orde verlegd naar de bespreking van de ordinanties, zodat we naar mijn gevoelen in menig opzicht eerst dan goed zullen weten, wat we aan deze nieuwe kerkorde hebben, als de bespreking van de ordinanties plaats gevonden zal hebben.

Over die algemene beschouwingen — hetgeen er zo van de behandeling der kerkorde valt op te merken een volgende maal meer.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen