ROOMS-KATHOLIEKE BISSCHOPPEN

in Rotterdam en Groningen

Van een artikel in het officieel orgaan voor 't Hervormde Kerkewerk Woord en Dienst, d. d. 22 October j.l., ontlenen wij het volgende:

Het is interessant om te zien, dat met deze uitbreiding van het aantal Nederlandse bisdommen tevens een herindeling der diocesane grenzen gepaard gaat. Er gebeurt namelijk meer dan alleen maar een splitsing van het aartsbisdom Utrecht en het bisdom Haarlem; er komt tevens een sterke aanpassing van de grenzen der bisdommen aan de huidige Nederlandse provinciegrenzen.

Zo komen de Zeeuwse eilanden, die tot nu toe bij 't bisdom Haarlem behoorden, bij het bisdom Breda, dat er tevens het dekenaat van Geertruidenberg van Den Bosch bij krijgt. Het resterende bisdom Haarlem wordt uitgebreid met het Gooi, dat tot nu toe onder Utrecht ressorteerde en omvat daardoor de provincies Noord- en Zuid-Holland geheel; het wordt vervolgens in tweeën gedeeld : Noord-Holland wordt bisdom Haarlem en Zuid-Holland wordt bisdom Rotterdam.

Het in omvang zeer uitgestrekte aartsbisdom Utrecht verliest dus het Gooi ; verder worden de. provincies Groningen, Friesland, Drenthe, alsmede de Noordoostpolder onder een nieuw op te richten bisdom Groningen samengevat. Het resultaat van een en ander is dus, dat de nieuwe grenzen zich veel beter dan tot dusverre aansluiten bij de Nederlandse provinciegrenzen. Al is het mogelijk, dat er straks bij de definitieve afbakening nog allerlei kleine wijzigingen zullen worden aangebracht in dit globale schema.

Als voornaamste motief voor deze nieuwe maatregel wordt de groei van het aantal Nederlandse Rooms-katholieken aangegeven. In 1853, toen de huidige indeling tegelijk met het herstel der hiërarchie werd ingevoerd, telde Nederland ongeveer 1.185.000 Rooms katholieken ; op 31 December 1952 zou dit aantal tot 4.066.000 zijn gestegen, op een totaal van 10.426.000 inwoners. Dit betekent, dat Nederland tot dusverre één R.K. bisschop had op ongeveer 810.000 Rooms katholieken.

Onmogelijk zijn deze cijfers voor R.K. verhoudingen niet. Aan een artikel in „De Tijd" van 10 October j.l. ontleen ik, dat dit aantal in België 1.390.000 bedraagt, in 't huidige Duitsland 1.124.000, in Oostenrijk 898.000. In vele landen is het echter beduidend lager : in Frankrijk 393.000, in Zwitserland 317.000. in de Ver. Staten 235.000, in Italië 170.000, in Engeland 133.000, in Ierland 122.000, in Canada 118.000. Geringe bevolkingsdichtheid, diasporagebieden en vooral historische redenen spelen daarbij echter ook een rol bijvoorbeeld vele zeer kleine naast zeer grote bisdommen in Italië).

Deze cijfers geven echter gemiddelden. Zo bevat het aartsbisdom Mechelen in België meer dan 4 millioen der Belgische Rooms katholieken ; de andere bisdommen zijn beduidend kleiner. Men zou zich af kunnen vragen, waarom dan in Nederland 't aantal bisdommen dient te worden uitgebreid, terwijl men elders weinig van wijzigingen hoort.

In dit verband schijnt het mij belangrijk, er op te letten, dat met name de huidige paus zich zeer veel gelegen heeft laten liggen aan het herstel der hiërarchie in de gebieden, waar de R.K, Kerk slechts een zeer geringe minderheid vormt. Vooral Scandinavië springt daarbij in het oog, waar allerlei apostolische vicariaten in de laatste jaren in geregelde bisdommen zijn omgezet. Zo dit jaar Finland met slechts 2000 R. katholieken, terwijl naast het bisdom Oslo eveneens dit jaar Noord-Noorwegen tot een afzonderlijk apostolisch vicariaat is omgezet. Ook hier slechts voor enkele duizenden R. katholieken.

In deze lijn behoeft het ons niet te verwonderen, dat het Noorden van ons land, een gebied met slechts een gering percentage R. katholieken, een eigen bisschop krijgt toegewezen.

Waarom Rotterdam en Groningen.

Een laatste opmerking betreft de keuze van Rotterdam en Groningen. De R.K. e Kerk grijpt steeds gaarne terug op de traditie van het verleden bij het inrichten van haar hiërarchie. Dit is bijvoorbeeld de verklaring dat Utrecht en niet Amsterdam in 1853 de zetel van de  aartsbisschop is geworden. Groningen is van 1559 tot 1576 bisschopsstad geweest ; na de dood van de bisschop in 1576 werd echter nooit meer een nieuwe benoemd, ook niet, toen Groningen door het verraad van Rennenberg weer tijdelijk in Spaanse handen terugkeerde. Hier kan dus bij het verleden worden aangeknoopt; waarom men Deventer als meer waarschijnlijke plaats van vestiging beschouwd heeft, is mij niet duidelijk ; hier zetelde een bisschop van 1559 tot 1577.

Rotterdam is echter een novum. Hier bestaat geen enkele traditie. Overwegingen van apostolaat, van efficiency, van moderne outillage, schijnen hier de doorslag gegeven te hebben. Ook boven Den Haag, dat onder het Beierse huis tot zetel van een Westelijk Nederlands bisdom scheen te zullen uitgroeien. En nu als zetel der regering aantrekkelijkheden moet hebben gehad (of brengt een bisdom Den Haag juist weer moeilijkheden mee in verband met de aanwezigheid van de nuntius aldaar ? ) Hoe dan ook, Rotterdam toont hoezeer de R.K. Kerk ook met haar organisatie en haar hiërarchische indeling zich midden in het huidige, veelszins gesaeculariseerde leven wil stellen. En hoezeer zij 'Nederland als terrein van de toekomst beschouwt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen