ONZE GODSDIENSTONDERWIJZERS EN DE OUD-GEREFORMEERDE GEMEENTEN

Wat is dat eigenlijk , , Oud-Gereformeerd" ?

Er zijn de Gereformeerde Kerken van Nederland ; we zouden kunnen zeggen : de volgelingen van dr. A. Kuyper. De Christelijk Gereformeerde Kerken zijn in 1834 ontstaan en gebleven, omdat er waren, die zich in 1886 niet konden verenigen met de samensmelting van Afscheiding en Doleantie. Daarnaast hebben we nog de Gereformeerde Gemeenten, die in meer vaster verband zijn samengebracht door ds. Kersten en ds. Fraanje.

We willen het voor ditmaal ook niet hebben over de Gereformeerde Kerken onderhoudende art. 31. Ook niet over de groep, die onder leiding van ds. Steenblok uit de Gereformeerde Gemeenten is uitgetreden.

Neen, er zijn nog andere groepjes, die naar voren treden onder de naam van , , Oud-Gereformeerd". Het zijn meestal mensen, die het in de Christelijk Gereformeerde Kerk en in de Gereformeerde Gemeenten niet meer vinden konden. Wat er in die kerken gepredikt werd, was in hun. oog ook al niet zuiver meer. En daarom hebben ze nieuwe clubjes gevormd, die zich tooien met de naam van „Oud-Gereformeerd".

, , Oud-Gereformeerd", dat moet toch wel het échte wezen. Al die andere kerken zijn blijkbaar van het zuiver gereformeerde standpunt afgeweken, maar nu zullen zij eens laten horen wat het summum van gereformeerdheid is.

Als ge nu misschien zoudt denken, dat ge dan weer bij Johannes Calvijn zoudt zijn uitgekomen, dan hebt ge het echter geheel mis. Als men in die kerkjes een preek van Calvijn zou voorlezen, dan zouden ze stellig spoedig met hun oordeel klaar zijn, dat de schrijver van die preek een verkapte remonstrant was, als men tenminste niet wist, dat het een preek van Calvijn was.

Wat is dan toch eigenlijk het specifiek Oud-Geref ormeerde ? Lezers, dat is werkelijk niet zo gemakkelijk te zeggen.

Het verband van die Oud-Gereformeerde groepen is vaak heel los. Soms. zet men de naam van , , Oud-Gereformeerd" op de gevel van het een of andere lokaal, waar men samenkomt, zonder dat men behoort tot de eigenlijke- Oud-Gereformeerde kerkengroep.

Het begin van zulk een Oud-Gereformeerd kerkje is meestal het feit, dat er in een dorp enkelen gevonden worden, die ruzie hebben gehad met de Chr. Gereformeerde kerkeraad of die conflicten, in de Gereformeerde Gemeente hebben gehad en zich onder de kerkelijke tucht, niet hebben willen buigen.

O, wat is de handhaving van de tucht, toch slap geworden!

Als vroeger iemand van de kerk werd afgesneden, werd hij geacht van het Koninkrijk Gods te zijn afgesneden. Al wil men echter nóg zo Oud-Gereformeerd wezen, van deze zuiver gereformeerde opvatting der tucht wil men. immers niet weten. De gecensureerden-. of afgesnedenen stichten een Oud-Gereformeerd kerkje en worden daar onmiddellijk tot ouderling, diaken of voorganger benoemd.

Ziehier één van de droeve oorzaken van de slechte handhaving van de tucht. Om zich te kunnen handhaven moeten die Oud-Gereformeerde voorgangers wel proberen iets nieuws te brengen, om de malcontenten uit allerlei andere kerken tot zich te kunnen trekken. Want wat er gebracht wordt, is helemaal niet het oude, zuivere Evangelie, zoals Calvijn en de gereformeerde vaderen dit hebben gebracht. Neen, 't is wat nieuws..

Het is wel droevig, als men Oud- Gereformeerd wil wezen en dan toch. tegelijk iets leert, wat wel nieuw-gereformeerd zou mogen heten.

Mag ik uit het vele enkele punten; noemen? De leer van de eeuwige verkiezing wordt menigmaal zó gepredikt dat het meer op fatalisme gelijkt, dan -op prediking van het Evangelie van -Gods genade voor arme zondaren. Uitvloeisel hiervan is natuurlijk, dat men de onmacht van de mens gaarne op de voorgrond stelt. Van het aanbod van -genade en zaligheid wordt dan ook maar weinig gehoord. Vaak worden allerlei bijbelteksten op de meest wonderlijke manier vergeestelijkt.

, , Waar haalt dat mannetje het toch vandaan", zo vragen zijn bewonderaars. Lezers, men mag wel met recht vragen: Waar haalt hij het vandaan ?

Zulk een onschriftuurlijke uitlegging vinden we bij Calvijn nergens. Neen, neen, dat is niet gereformeerd.

Staaltjes van deze treurige Schriftuitlegging zijn overbekend.

Voorts is ook kenmerkend voor deze groepen, dat er leidende figuren onder gevonden worden, die naar de terminologie, die ze gebruiken, tot de armen van geest zouden kunnen worden gerekend, maar die toch inderdaad beter kunnen worden gerekend tot hen, die in een armoedig pelgrimsgewaad voor paus willen spelen.

Misschien zal iemand opmerken, dat we verder aan deze sectarische bewegingen maar weinig aandacht moeten schenken. Eensdeels moet ik daarmee instemmen. Anderzijds mag het echter wel onze volle aandacht hebben.

Is het niet droevig, dat het lichaam van Christus hoe langer hoe meer wordt verscheurd ? Moeten er naast de reeds bestaande afgescheidene kerken nóg meer kerkjes worden opgericht ? Wie durft dat vol te houden, dat dat de weg Gods zou wezen ?

Daar komt nog bij, dat deze Oud- Gereformeerde groepen een bijzondere attractie schijnen te zijn voor vele godsdienstonderwijzers, die tot de Gerefor­meerde Bond behoren, of daar in elk geval toe gerekend kunnen worden. Na de laatste grote wereldoorlog hebben reeds een tiental godsdienstonderwijzers onze kerk verlaten. Ze schrijven nu dominé voor hun naam en ze hebben een eigen Oud-Gereformeerde Gemeente. Vers in ons geheugen ligt nog het geval met de heer Mouw, in Rijssen en Vriezenveen, En helaas, ik ben van mening, dat het hierbij niet zal blijven. Het wordt mij duidelijk, dat er nog meer zulke godsdienstonderwijzers zijn, die deze stap zullen doen, als ze daartoe maar de kans krijgen.

Er zijn ook al evangelisaties, die voor onze Hervormde Kerk weinig of niets meer gevoelen. Op de een of andere dag komen zulke evangelisaties in contact met dergelijke godsdienstonderwijzers en de stap naar de Oud-Gereformeerde Gemeente wordt gedaan.

Zo hebben we ons van de bestaande evangelisatie in Lekkerkerk moeten distancieëren, omdat de bestuursleden niet meer Hervormd waren. ,

De evangelisaties, die nog Hervormd zijn en Hervormd willen blijven, moeten toezien dat ze zich niet door enkele predikanten en godsdienstonderwijzers op dit sectarische pad laten leiden.

Ook de kerkeraden moeten toezien. Het moet niet gaan als in Montfoort, waar de Hervormde Jongelingsvereniging elk jaar voor haar in de Hervormde kerk een spreekbeurt laat vervullen door ds. Du Marchie van Voorthuizen, predikant bij de Oud-Gereformeerde Gemeente. Die dat doen, moeten in vredesnaam ook maar Oud-Gereformeerd worden ; maar laten ze onze kerk niet verder afbreken.

We hebben geen behoefte aan Oud- Gereformeerde Gemeenten.

Voorts zijn mij verschillende plaat­sen bekend, waar ook een comité wordt gevonden, hetwelk „sprekers" laat optreden. Tussen de namen van Oud-Gereformeerde predikers en die van de Chr. Gereformeerde Gemeente van ds. Visser, prijken ook dé namen van enkele predikanten van onze Hervormde Kerk. Het heet dan, dat men dit doet om die mensen bij elkaar te houden voor onze Hervormde Kerk.

Inderdaad is het niet anders dan afbraak. Dat hier en daar de politiek ook nog een rol speelt, is mij helaas duidelijk geworden. Dat laat ik echter liever maar rusten. Maar een feit is het.

Dat dit betoog gelukkig niet al onze godsdienstonderwijzers betreft, behoef ik wel niet te zeggen. Ik ken er verscheidene, die ik ook hoog acht en die nuttig werk verrichten in onze kerk en met eere mogen worden genoemd. Het is echter tijd, dat er een scherpe selectie zal plaats hebben, opdat men onder de naam van de Gereformeerde Bond niet zal voortgaan om onze kerk af te breken en Oud-Gereformeerde kerkjes te stichten.

De uitkomst van dit afbraaksysteem is droevig. Vele uitgetreden godsdienstonderwijzers staan slechts voor enkele tientallen mensen te prediken. Dat brokkelt óok weer af. Dergelijke hoorders lijken veel op de Atheners, die telkens wat nieuws wilden horen.

Na enkele jaren hebben ze afgedaan. Daarmee is echter het einde niet bereikt.

Deze predikers hebben weinig huisbezoek en catechisatiewerk te verrichten. Ze hebben nu volop tijd om in allerlei gemeenten in den lande de splijtzwammen verder uit te zaaien.

O, was daar eens iets tegen te doen, om dat treurige werk te verhinderen !

Hervormd Gereformeerden, , , let op uw, zaak!"

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen