UIT DE PERS

KERK EN VOETBALTOTO

In de troonrede, uitgesproken door H.M. de Koningin op de derde dinsdag in september van dit jaar, kwam de mededeling voor, dat op korte termijn een wijziging in de zg. Loterijwet wordt voorbereid. In verband hiermee wordt ook het probleem de nationale voetbaltoto actueel.

De generale synode van onze kerk heeft het dienstig geacht de raad voor de zaken van Kerk en Samenleving te verzoeken een rapport op te stellen over „Kerk en Voetbaltoto". Dit rapport is op 24 april 1959 klaar gekomen. Het moderamen van de generale synode heeft dit rapport aanvaard en het als uitgangspunt genomen van alle besprekingen, die het moderamen tot op heden over deze aangelegenheid heeft gevoerd.

De tekst van het rapport is inmiddels gepubliceerd, o.a. in „Woord en Dienst" van 14 november jl. Hieronder volgen enkele citaten uit genoemd rapport: 

Hier te lande, is evenals in het buitenland, ook in het openbaar, de vraag opgeworpen: „Is spel in de zin van kans- of lotspel en gokken goed of kwaad in zichzelf? 

Deze vraagstelling is theoretisch en practisch verwerpelijk. Theoretisch, omdat elke omschrijving van dit spel bij de vraagstelling ontbreekt. Practisch, omdat onder dit spel enerzijds kan worden begrepen de meest onschuldige en zelfs uitdrukkelijk te waarderen ontspanning en aan de andere kant „spel" dat leiden kan tot geestelijke verslaving en maatschappelijke ondergang. 

Toch hebben zowel voor- als tegenstanders gepoogd een antwoord te geven op bovengenoemde vraag. Als twee uitersten werden genoemd:

a. „Loten is bidden. Een zeer ernstige zaak; een religieuze handeling", met de bij dit uitgangspunt voor de hand liggende conclusie, dat men zulk „spel" voor wereldse doeleinden niet mag bedrijven.

b. „Kansspel is in zich geoorloofd en aanvaardbaar".

Beide antwoorden op een onjuist gestelde vraag acht het rapport onbedoeld misleidend.

Ook het gematigde, door de roomse moraaltheologie ingegeven antwoord: „Kansspel is voor ons geen intrinsiek kwaad", is, hoewel wellicht formeel onaanvechtbaar, volstrekt onvruchtbaar.

Wij zullen dan immers verduidelijkend moeten vragen: „Welk kansspel in welke tijd, onder welke omstandigheden; wat zijn de beweegredenen en welke de gevolgen? "

Deze vragen zijn thans in hoge mate actueel, omdat, als de loterijwet zodanig wordt gewijzigd, dat de toto wordt toegestaan, de betreffende Ministers aan bepaalde instellingen met het oog op bepaalde doeleinden vergunning kunnen verlenen tot het aanleggen en houden van sport-prijsvragen.

Wel zijn er aan deze vergunning enkele voorwaarden verbonden, o.a.: de prijs mag niet meer bedragen dan ƒ50.000, —, en de inzet mag ten hoogste één gulden gedragen per één deelnemer in een prijsvraag.

Is hiermee de zaak van de toto toelaataar geworden? Het rapport schrijft:

de Nederlandse Hervormde Kerk is van ordeel, dat tegenover dit voorstel de grootte terughoudendheid en reserve geboden is.

Het „gokken" in bovengenoemde zin is absoluut niet ethisch indifferent, d.w.z. zedelijk onverschillig. Dit wel te menen is wellicht het grootste gevaar. Hier dreigt een bloedloze neutraliteit de maat van alle dingen te worden.

Als de voetbaltoto wordt toegestaan, ziet het rapport op drie terreinen grote gevaren dreigen.

a. Het terrein van de geestelijke volksgezondheid in wijde zin. Ook niet-Christenen of niet-belijdende Christenen zien in dit soort spel een soms aanvaardbaar „puerilisme" (uiting van kinderachtige onrijpheid). Zelfs deze milde beoordeling kan niet verbergen, dat zulk een uiting van onrijpheid het streven naar geestelijke volwassenheid verzwakt en de geestelijke zelfstandigheid en verantwoordelijkheid ondergraaft. Vooral voor de talrijke nog minderjarige jeugd van 18 tot en met 21 jaar moet de wekelijks herhaalde verlokking met prijzen tot ƒ 50.000, — ernstig en noodlottig worden geacht.

b. Het terrein van het sociale leven in bijzondere zin. Het is algemeen bekend, hoe in alle verantwoordelijke kringen van ons volk wordt geworsteld.

1. met de problemen van de verzwakking en de verminking van de dienstgedachte, een gedachte, die behoort tot ons beste erfgoed en zijn grond vindt in de gedachtenwereld van Oud- en Nieuw Testament.

2. de uitholling van de levenrichtende en -verrijkende zin van de arbeid.

c. Het terrein van de sport. Spel en sport moeten, vooral in onze moderne tijd, worden gewaardeerd als van grote positieve betekenis. Het zou volkomen onjuist zijn, dit over het hoofd te zien en deze belangrijke verschijnselen vooral te benaderen vanuit het gezichtspunt van gevaar en dreiging. Het zou aan de andere kant struisvogelpolitiek zijn en de positieve waarden in spel en sport niet ten goede komen, wanneer men de ogen sloot voor de factoren, die de sport bedreigen.

Sport zal allereerst moeten worden gezien onder de gezichtspunten van vreugde, spel, ontspanning en daarom vrij moeten blijven van een krampachtige, grimmige ernst, die het totale mensenleven gaat beheersen. Het is niet genoeg de woorden kijksport, beroepssport, invloed van het publiek en de moderne middelen van publiciteit te noemen om daarmee even zovele euvelen aan te duiden.

Daarvoor zijn deze verschijnselen te samengesteld.

Maar onmiskenbaar schuilen hier machten, die de sport horig dreigen te maken en daarmee zijn vrijheid en wezen te doen ontaarden.

De toto zal deze tendenz tot verzakelijking en ontaarding van de sport versterken en moet als zodanig als een gevaar worden gezien.

De conclusie na deze overwegingen en argumentatie kan dan ook niet anders luiden als volgt:

De Ned. Hervormde Kerk wijst dus een voetbaltoto af, vooral met het oog op de positieve waarden, die op andere wijze moeten worden gediend.

Zij acht dus deze toto een kwaad. En dit sluit duidelijk uit, dat het hier om een positief goed of een zedelijk onverschillige zaak zou gaan.

Dit getuigenis sluit echter niet volstrekt uit, dat de overheid krachtens eigen opdracht en roeping in één of andere regeling een geringer kwaad zou zien dan in de huidige toestand. Maar dan moet het haar daarbij volle ernst zijn.

Zij mag niet eenvoudig in neutralistisch opportimisme de weg van de minste weerstand kiezen. En zij moet zich ernstig en nauwgezet afvragen of een eventuele regeling werkelijk het geringer en zover bereikbaar, inderdaad het geringste kwaad zal zijn.

Wij zijn dankbaar voor dit positieve geluid van de Raad voor de zaken van Kerk en Samenleving, en spreken de hoop uit, dat de overheid met dit rapport ernstig zal rekenen. Hier ligt een taak voor die leden der Staten-Generaal, die zich in hun spreken en handelen willen laten leiden door de Wet Gods, en die vanuit het evangelie ons volk willen geregeerd zien.

Intussen is ook een gereformeerd rapport over de voetbaltoto verschenen, eveneens met een aantal duidelijke conclusies. „Hervormd Nederland" van 14 nov. j.l. publiceert ze o.a. Zij volgen hieronder:

1. Het deelnemen aan de voetbaltoto is een kwaad dat de zondige begeerte en de hebzucht prikkelt en daarom op grond van het tiende gebod moet worden afgewezen.

2. Het verband dat God heeft gelegd tussen eerlijke arbeid en inkomen wordt er door miskend, waardoor het verantwoordelijkheidsbesef verzwakt.

3. De materialistische levenshouding wordt door genoemde deelname gestimuleerd en ernstige schade wordt toegebracht aan de belangstelling voor de eeuwige dingen.

4. Daar bij genoemde pool het zondagsvoetbal een belangrijke rol speelt, ligt het gevaar voor de deur, dat de sabbat op allerlei wijzen ontheiligd wordt.

5. Daar alleen de neutrale pers de uitslagen der zondags gespeelde wedstrijden verslaat, dreigt het gevaar dat de zogenaamde „neutrale" pers haar intrede in de gezinnen doet met alle schadelijke gevolgen van dien.

6. Daar de christelijke sportbeoefening recht heeft op onze belangstelling, zullen we ale christenen meer dan tot nu toe voor deze vorm van vrije-tijdsbesteding belangstelling moeten tonen ; ze waar mogelijk steunen en zodoende onze invloed aanwenden om uitwassen of afglijdingen te voorkomen.

Ieder christen kan met deze voorlichting zijn winst doen. Wij denken o.a. aan ouders tegenover hun kinderen, en predikanten op hun catechisaties. De huidige problemen der ethiek vragen een serieus ingaan op de vragen van onze jongeren, en ook ouderen, in dit opzicht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen