Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

VAN KERKEN TOT KERK

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

VAN KERKEN TOT KERK

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Zaterdag 26 mei werd te Utrecht het Hervormd-Gereformeerd Congres „Van Kerk tot Kerk" gehouden. De Beatrix- Irene Hal was wel niet geheel bezet, maar van de zijde van de leiding werd gezegd, waren ongeveer 4500 mannen en vrouwen aanwezig, wel een bewijs, dat bij velen de gedachte, die de Achttien vervult weerklank heeft gevonden. Ik kan geen schatting geven over het aantal hervormden en 'het getal gereformeerden, dat aanwezig was. Ik probeerde het wel, toen de Voorzitter van de Achttien eerst een applaus van de Hervormden verzocht om de Gereformeerde leden van het Congres te begroeten en daarna een applaus van de Gereformeerden, die de Hervormden begroetten.

Ik dacht, dat er wat minder Gereformeerden aanwezig waren in verhouding met de Hervormden, misschien nog minder dan in de verhouding van 2 tot 3. In elk geval was er wel enthousiasme. Ik vond het een verstandige opmerking, die Prof. de Gaay Fortman terloops na een krachtig applaus, dat van sterke instemming met een stelling getuigde, zeide: Ja, als u maar niet vergeet, dat een applaus geen problemen oplost.

Voor de „gemeenteleden", die een vijfminuten toespraak hielden na de referaten was het verre van gemakkelijk. Ieder deed het op eigen wijze. Mej. Kohlbrugge zeide iets over het Werelddiaoonaat, ds. V. d. Brink, juist teruggekeerd uit Indonesië, sprak het congres toe en vertelde van de situatie van de jonge zelfstandige kerken aldaar, dr. Diemer sprak vanuit de situatie van de Christelijke pers en ook de heer De Wilde van het Nederlandse Bijbelgenootschap voerde het woord. Het was alles afgestemd op het éne thema van het congres. Het gaat niet, zeide ds. F. J. Pop, de voorzitter van de Achttien om het moeizaam ineenschuiven van twee zelfstandige kerken, maar veelmeer om twee kerken naar een nieuwe gemeenschap te leiden.

In de pauze was er gelegenheid om met elkaar van gedachten te wisselen — het overgrote deel van de aanwezigen bleef in de hal — en ook te spreken met de Achttien. Het leek boven in de pauze wel een beetje op Hyde Park in Londen. Boven alles stak ds. Toomvliet uit.

Aan het einde van het congres, dat uitstekend georganiseerd, geheel volgens plan verliep, werd de volgende oproep aangenomen:

„Nu wij, hervormde en gereformeerde gemeenteleden, op heden, 26 mei 1962, bijeen zijn in het congres „Van Kerken tot Kerk", voelen wij ons gedrongen uiting te geven aan onze blijdschap over deze ontmoeting. Vurig hopen wij, dat ons samenzijn de beweging tot herstel van de eenheid van de hervormde en de gereformeerde kerken krachtig zal bevorderen.

Gezamenlijk geloven en belijden wij, dat God in Christus de wereld met zich zelf verzoenende was, door hun overtreding niet toe te rekenen (2 Cor. 5 : 19). Hierin liggen de mogelijkheid en de noodzaak van de verzoening en eenwording van onze beide kerken besloten. Hoe zullen wij van dit verzoenend handelen Gods vrijmoedig en geloofwaardig kunnen getuigen, als onze kerken in hun onderlinge verhouding daaraan geen zichtbare gestalte weten te geven?

Zoals onze vaderen zich niet konden onttrekken aan de gescheidenheid, zo menen wij, dat na een scheiding van zoveel jaren de situatie in de kerk en in de wereld dusdanig is gewijzigd, dat wij ons niet langer mogen onttrekken aan deze verzoening en éénwording. Wij roepen de leden van onze kerken op om, zonder te vergeten wat we in eigen kerk hebben ontvangen, de ander niet langer te zien in het licht van het verleden, maar van het Rijk Gods, dat komt.

Wij roepen u op tot gebed om gehoorzaamheid aan het evangelie van Jezus Christus en tot uw persoonlijke inzet ter overwinning van al wat in uw woonplaats de door Christus gewilde eenheid weerstaat. Wij roepen de kerkeraden van onze kerken op, plaatselijk tot ontmoeting en samenwerking te komen. Laat niet langer afzonderlijk gebeuren, wat gij samen kunt doenl

Wij roepen u kerkeraden op tot gezamenlijk aanvaarden van onze opdracht in de wereld en tot het gemeenschappelijk houden van kerkeraadsvergaderingen, gemeenteavonden en — waar mogelijk — kerkdiensten, waarin ook het Heilig Avondmaal kan worden gevierd.

Wij roepen de synodes van onze kerken op, het bestaande overleg van haar organen krachtig voort te zetten en uit te breiden. Wij vragen u dringend, de plaatselijke gemeenten ruimte te laten of te bieden om de eenheid in Jezus Christus vorm te geven. Wij roepen u, leden, kerkeraden en synodes van onze kerken op tot vergrootmoediging vanwege het kwaad der kerkelijke gescheidenheid, dat in ons land zo groot is en tot gebed om elkander te vinden in de ene Naam, die ons verenigt.

Moge ons en alle gelovigen, mede door aller inspanning en gebed, de eenheid geschonken worden, waarom Christus gebeden heeft, opdat de wereld gelove, dat God Hem gezonden heeft."

Het is niet de bedoeling om op de gehouden redevoeringen nader in te gaan, voor ons standpunt verwijzen wij onze lezers voor zoveel nodig naar de rede van ds. Boer gehouden op onze jaarvergadering, die in brochurevorm bij de administratie van ons orgaan te verkrijgen is. Wel geven we gaarne enige lijnen uit de op het congres gehouden toespraken door: 

Prof. Mr. W. F. de Gaay Fortman sprak over „Gehoorzaam aan één opdracht, bezield door één toekomst". Hij begon met er op te wijzen, dat over deze dag de schaduw viel van de afscheiding en de doleantie. Deze dingen mogen wij niet bagatelliseren, maar wij kunnen hierbij niet blijven staan. De gescheidenheid der kerken doet ons pijn. En wij mogen de noodzaak van de eenheid niet relativeren. Het gaat om de éne kudde en de éne herder, om het gebed van Christus uit Joh. 17. De eenheid der kerken betekent het heil der wereld. De spreker ging er op in hoe de wereld van vandaag er uit ziet. De nood der wereld alleen al moest tot eenheid voeren. Maar wordt bij de vraag naar de eenheid de vraag naar de waarheid niet op de achtergrond geschoven? Denkt men dan, dat wij niet willen buigen voor de waarheid? De spreker wees er op, dat de waarheid gedevalueerd en gerelativeerd wordt door de gescheidenheid. Hij sprak van vervloekte scheiding van waarheid en eenheid. Het speet de spreker, dat er in de pers niet ingegaan is op het artikel van prof. Van de Berg, waar deze Bavinck citeert. De grenzen der Kerk zijn ruimer dan de belijdenis. De Cock en Kuyper waren niet los van de Kerk, die zij verlieten. Kuyper heeft een administratieve eenheid aanvankelijk gewild. Dan bleef de Kerk tenminste één. De bezwaren golden: 1. de synodale organisatie; dit bezwaar is thans opgeheven; in de tweede plaats de houding van de Kerk tegenover de Heer der Kerk. Spreker is herhaaldelijk getroost door art. 10 van dé Kerkorde der Herv. Kerk. Wie durft zeggen, dat er niets veranderd is? In de acte van scheiding wordt ook gesproken van wederkeer, wanneer de Kerk weder Christus als haar Heer zou erkennen. Sprekende over de tucht herinnert prof. De Gaay Fortman aan een woord van Bavinck: „tucht dient de eenheid". De Geref. Kerken gaan hoe langer hoe meer in de tucht de pastorale weg: niet afsnijden, maar praten en nog eens praten. Men zegt wel, gij verloochent de vaderen, maar wees hier voorzichtig mee. Het kon wel eens een verfijnde vorm van voorouderverering zijn als men dit argument hanteert. Erger dan verloochenen van de vaderen is het bedroeven van de Heilige Geest. De Achttien hebben wat losgemaakt, dat moet doorgaan. En de bezwaren? Waar blijven we dan en waar gaan we naar toe. Als hier een luid applaus opklinkt antwoord de spreker: applaudiseren lost het probleem niet op, daar is iets meer voor nodig. Over de toekomst hoeven we ons niet zoveel zorg te maken. Wij hebben een opdracht en een belofte. In dit verband gaat de spreker in op de richtlijnen van de synode der Geref. Kerken. Er mag wel een gezamenlijke dienst zijn, maar nooit een gezamenlijk Avondmaal. Dat verbaast spreker.

Uit de rede van prof. H. Berkhof over hetzelfde onderwerp stippen wij het volgende aan: De Achttien hebben een ban gebroken. Het gaat er niet om, dat de gereformeerden terug gaan naar het oude huis, maar dat wij samenkomen in een nieuwe gestalte van de Kerk. De Hervormden voelen zich min of meer be­dreigd. Maar wij kunnen niet langer naast elkaar leven, wij zijn nooit uit elkaars gedachten. De haat, verachting en de argwaan zijn het bewijs, dat wij niet los van elkaar waren. Er is een wisselwerking tussen de twee Kerken b.v. ten aanzien van de liturgie, van de preektrant enz. Een vereniging van Kerken kan men niet bereiken door bilaterale of multilaterale verdragen, maar wij moeten samen het gebouw zoeken van de Evangelische Kerk; daarbij mogen de Hervormden, de Remonstranten en de Lutheranen niet vergeten en de Gereformeerden mogen de Christelijk Gereformeerden en Vrijgemaakten niet vergeten. Als wij ons konden troosten met de onzichtbare Kerk, dan zouden wij hier niet zitten. Dat hebben De Cock en Kuyper ook niet gedaan. Wie de weg van Kerken tot Kerk snel wil aflopen is misschien ongehoorzaam. Wie weigert deze weg te betreden is in elk geval ongehoorzaam. Wij moeten nuchter blijven. De zwaarste struikelblokken liggen er nog; voor de Gereformeerden: gebrek aan leertucht, voor de Hervormden Assen. Wij spreken vanuit een verschillende situatie; deze dialogische situatie tussen ons moet worden uitgebouwd. De fase van louter samen spreken is voorbij. Nu komt de fase van samen leven. Dat moet plaatselijk beginnen. Twaalf leden van de ene Kerk verhuizen voor een jaar naar de andere. Dat moet gebeuren ook op de Veluwe en in de kop van Noord-Holland. Wij kunnen niet zónder elkaar en wij kunnen nog niet mèt elkaar. Het afgebroken reformatiewerk van Kuyper moet worden voortgezet. De begeerte naar eenheid neemt toe, maar ook de angst en het wantrouwen. De kringen van samen-spreken moeten als gebedskringen blijven voortbestaan.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 7 juni 1962

De Waarheidsvriend | 8 Pagina's

VAN KERKEN TOT KERK

Bekijk de hele uitgave van donderdag 7 juni 1962

De Waarheidsvriend | 8 Pagina's