DE PLAATS VAN HET H. AVONDMAAL

(I)

Het is al weer een poosje geleden, dat wij nagedacht hebben over het Sacra­ment van de H. Doop. Nu hopen we een serie artikelen te plaatsen in ver­band met het tweede Sacrament: het  H. Avondmaal.

Wat ligt dat allemaal heel anders in onze gemeenten met het ène en met het andere Sacrament! Hoewel onze be­lijdenis ze beide onder één noemer sa­menvat als „heilige, zichtbare waartekenen en zegelen, van God ingezet", opdat Hij ons door het gebruik daarvan de belofte des Evangelies des te beter te verstaan geve en verzegele; n.l. dat Hij ons vanwege het enige slachtoffer van Christus aan het kruis volbracht, ver­geving der zonden en het eeuwige leven uit genade schenkt.”

Dat geldt dus van de Doop zowel als van het Avondmaal! Maar in de prak­tijk is de Doop terechtgekomen aan de rand van het kerkelijk leven. Zelfs randbewoners van het kerkelijk erf stellen er vaak prijs op. En wat het geloofsleven betreft, ligt de Doop ook : min of meer aan de rand, aan de buitenkant. D.w.z. dat er weinigen zijn, bij wie dit Sacrament van de H. Doop een centrale plaats inneemt, zodat zij er in gebed en geloof telkens mee bezig zijn en er troost uit putten. Er heerst rondom de bediening van dit Sacrament een wat oppervlakkige bijna luchtige sfeer. De Doopjurk, het vriendelijke gebaar en gelaat van degene, die het kindje in de kerk brengt, 't „staande" zingen (bij uitzondering), misschien hier of daar een traan van ontroering, maar die weer gauw is weggewist!

Maar temidden van dat alles is er weinig verwondering over de neerbuigende goedheid van dien God, Die niet liegen kan en Die Zijn verbond en woorden ons voor ogen stelt en bevestigt van geslacht op geslacht, opdat wij en onze - kinderen daarbij en daaruit zouden leven, als erfgenamen van het rijk Gods 5 en van Zijn verbond.

Maar nu het H. Avondmaal!

Daar is bij ons niets van dat luchtige en vluchtige. En dat is goed!

Maar nu ligt over die Avondmaalsbediening menigmaal de loodzware druk van bijna ondragelijke ernst, zodat we het woordje „vieren" (Avondmaal vieren) dan wel heel moeilijk verbinden aan iets, dat als "feestelijk" gevierd wordt. De randbewoners komen er niet aan. En als ze het niet begrepen dat ze daar niet thuis hoorden, zou het hun duidelijk gemaakt moeten worden. Maar ook de trouwe kerkganger, die met vreugde ontvangen wordt op een Doopzitting, omdat hij nu eens een „geval" is, dat geen problemen oplevert, en die vlot, misschien vaak al te vlot toegelaten wordt tot de bediening van het Sacrament, denkt er niet over om „zo maar" tot het H. Avondmaal toe te treden. Voorzover hij dat niet begreep zou de Voorbereidingsprediking hem wel duidelijk maken, dat er een hemelsbreed verschil is tussen een „kerkelijk" recht om aan het H. Avondmaal deel te nemen en het recht van Godswege om tot die H. Dis toe te treden. Het éérste — dat kerkelijk recht — kunnen mensen, ook ambtsdragers, niemand ontzeggen, die onergerlijk van belijdenis en wandel is. Al kunnen zij bij een huisbezoek bijv. het vuur na aan de schenen leggen, wanneer zij vermoeden, dat iemand wil toetreden, zonder zich recht bewust te zijn, van hetgeen hij doe.

Maar wie heeft van Godswege recht als gast, als kind zelfs te naderen tot de tafel des Heren?

Dat daar vele vragen liggen in verband met ons persoonlijk leven, en wel het meest centrale ervan, daarvan is in de loop der eeuwen een diepe indruk gevestigd in de kerken der Reformatie van Gereformeerde signatuur.

Avondmaal-vieren is iets anders dan plechtig en plichtmatig de communie gebruiken. Zelfs ook in niet-Gereformeerde kringen is op een latente (verborgen) wijze het bewustzijn voorhanden, dat het een gevaarlijke zaak is met het heilige zich in te laten op een manier, die niet met de aard en het wezen van dat heilige overeenkomt.

Het is alleen jammer, dat men dit bewustzijn zó eenzijdig koestert met het oog op dit Sacrament. Niet dat wij de heilige schroom zouden willen bestrijden. Maar het zou wenselijk zijn, dat men diezelfde schroom reeds veel vroeger kende. Nu ligt het Avondmaal daar vaak als een eenzame, door weinigen beklommen hoogte, temidden van een vlakte van allerlei andere uitingen van godsdienstig leven.

Men bidt en dankt vóór en na de maaltijd. Natuurlijk! Misschien ook 's morgens vroeg als men opstaat, en 's avonds vóór men zich dompelt in de hulpeloosheid van de slaap. Men gaat naar de kerk. Vanzelf! Men heeft z'n vaste plaats misschien en spreekt deskundig of kwasi-deskundig over goede en slechte dominee's en hun preken. Men zit eerbiedig neer onder het gebed. Of gaat er bij staan. Men doet belijdenis. Want je hebt de leeftijd en de kerk kan toch niet zonder lidmaten blijven. Men laat z'n kinderen dopen en antwoordt hardop „ja" op de gestelde vragen, als bondgenoten van God.

Dat kun je allemaal doen en dat moet je ook allemaal doen. Als je maar niet aan het H. Avondmaal deelneemt. Want daar dreigt het oordeel. Daar staat de waarschuwende zig-zaglijn van een bliksemstraal op de deur. Dat betekent, dat daar de kabels liggen van het hoogspanningsnet van het koninkrijk der hemelen. Bij al die andere dingen is die hoogspanning getransformeerd tot een zwakstroompje, waar je zonder gevaar, rustig mee kunt omgaan.

Dit alles accentueert de abnormaal aparte plaats, die juist het H. Avondmaal alleen gekregen heeft in het leven van een groot deel van de christelijke gemeente. Het kan interessant zijn ons met enkele cijfers te laten voorlichten in verband met deze aparte plaats van het H. Avondmaal.

(Wordt vervolgd.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen