Boekbespreking

Deze paperback bevat 28 verhalen, die in verschillende delen van de wereld spelen. Ongeveer de helft speelt zich af in Afrika. De lezer maakt kennis met vele gebruiken, opvattingen en gewoonten in verre landen. Daarom zijn deze verhalen voor de jeugd blikverwijdend. Een verhaal is gewijd aan David Livingstone. Een ander verplaatst ons naar de omgeving van Plateau op het terrein van de G.Z.B, in Kenya. Ook wordt Hongkong bezocht en maken we kennis met het internaat Rennies Mill en het werk van Taylor, die zich het lot van zwervende kinderen aantrok. We reizen in gedachten naar het zuiden van Suriname en horen hoe aan de Indianen het Evangelie gebracht wordt.

Een leerzaam boek voor de jongeren en misschien ook wel voor ouderen.

D. S.

Dr. W. J. M. Engelberts: Willem Teellinck. Uitgeverij Ton Bolland, Amsterdam 1973. Int. prijs ƒ 19, 50. Los ƒ 24, 50.

In de serie 'Vaders der Nadere Reformatie' verscheen een herdruk van dit boek dat eertijds dienst gedaan heeft als proefschrift.

Wij zijn er zeker van dat alle beoefenaars van de vaderlandse kerkgeschiedenis, en dat zijn er in ons land heel wat, zich van harte verheugd hebben in deze herdruk. Al sinds jaren was het niet mogelijk deze dissertatie in bezit te krijgen, dan alleen zo nu en dan voor een heel hoge prijs.

Het boek bevat 8 hoofdstukken en 3 bijlagen. Achtereenvolgens wordt stilgestaan bij Teellincks leven, zijn geschriften, zijn godsdienstig-zedelijke denkbeelden, zijn spreken over de rustdag, zijn optreden als predikant, zijn betekenis als stichtelijk schrijver zijn houding tegenover de zending en zijn invloed. Bijna al zijn geschriften — en dat zijn er vele — heeft Engelberts bestudeerd. Hij heeft de figuur van Teellinck geschetst met veel sympathie.

Als studie over deze 'vader van de Nadere Reformatie' is het boek van Engelberts nog steeds onovertroffen. Er is over Teellinck geen uitvoeriger en geen beter boek. Het heeft bovendien het voordeel dat het zo geschreven is dat iedereen, dus ook de niet-geleerde, het kan lezen.

Natuurlijk wil dit niet zeggen dat men het met Engelberts weergave Van Teellinck in alle opzichten eens behoeft te zijn. Waar hij meent dat Teellinck de vrije wil zou hebben geleerd, tast hij beslist mis. Hier is al een goed artikel over verschenen, jaren geleden, in Theologia Reformatie, van de hand van ds. (nu prof. dr.) Van 't Spijker.

Ook zou de vraag gesteld kunnen worden of niet een geheel nieuw boek over Teellinck beter op zijn plaats zou zijn geweest. Inderdaad is het te hopen dat zulk een boek, en dan geschreven door bekwame hand, nog eens zal verschijnen. Teellincks theologie komt in Engelberts studie onvoldoende aan bod. Men kan niet volstaan met te zeggen: Teellinck was een gereformeerd theoloog. Dat hij dat geweest is zal niemand betviristen; maar hij had ook zijn eigenaardigheden; zelfs zijn eenzijdigheden; en daar zou meer licht op moeten worden geworpen dan door Engelberts gedaan is. Zijn boek is tenslotte ook al 70 jaar oud en sindsdien is de kennis van de beweging waartoe Teellinck heeft behoord toegenomen.

Intussen, wij zullen het voorlopig met deze oude, maar toch niet verouderde studie moeten doen. Wij wensen haar in de handen van velen; ook onder het kerkvolk dat in de vaderlandse kerkgeschiedenis of althans in figuren als Teellinck geïnteresseerd is. Tot slot wil ik er ook nog op wijzen dat wij dankzij de noeste arbeid van ds. Van der Haar (Houten) op het moment in de gelegenheid zijn ook Teellinck zelf te lezen, daar ds. Van der Haar een aantal werken van Teellinck opnieuw heeft uitgegeven. Deze werken te lezen en dan met het proefschrift van Engelberts ernaast is zowel een stichtelijke als boeiende bezigheid.

K. Exalte

Maarten Luther: Servum Arbitrium, dat is de Knechtelijke WiUe. Uitgeverij ToUe Lege, Bl^isvrfjk 1973; ƒ 22, 50.

Een der meest opzienbarende en belangrijke boeken die Luther geschreven heeft is het boek dat wij hier aankondigen. Het werd oorspronkelijk in het Latijn geschreven. Er zijn moderne Duitse vertalingen voorhanden. Er bestond een oude Nederlandse vertaUng, die thans — omgewerkt in hedendaagse spelling — herdrukt is. Voor hen die geen Duits lezen en moeite hebben met de oude Nederlandse vertaling, die bovendien haast niet meer te krijgen is, is deze heruitgave een uitkomst.

Met zijn boek over de Knechtelijke Wil heeft Luther positie gekozen tegen Erasmus die een boek had geschreven over de Vrije Wil. Voorgoed hebben zich op dat moment de wegen van Reformatie en Humanisme gescheiden. De hele kwestie is door Luther op een hoog theologisch en geestelijk niveau gesteld. De aard van het werk van God in het zaligen van zondaren is door hem klaar en overtuigend aangewezen.

Er komen in dit boek van Luther diepe gedachten voor, als b.v. die over de verborgenheid van God. God is niet te vatten in redelijke begrippen. Hij gaat al ons denken te boven. Erasmus met al zijn kennis en inzicht komt niet uit boven het platvloerse spreken over God. In geestelijk opzicht is Luther hem ver de baas geweest.

Een boek als dit moet men gelezen hebben om de diepte van het geloof der Reformatie te hebben gepeild. Men mag dankbaar zijn dat de uitgever de moed heeft opgebracht dit boek opnieuw uit te geven. Zeker, ik Weet het, men zou wensen dat er een nieuwe en betere vertaling van was verschenen; maar het neemt niet weg dat men het met deze goed doen kan.

Exalto

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen