Gereformeerd leven in Amerika

In de loop van de tijd heb ik nogal eens vragen van lezers gekregen over de kerken van gereformeerde signatuur in Amerika. De namen werken namelijk nogal verwarrend. Daarom wil ik graag iets weergeven uit een correspondentie die ik ontving van rev. C. Pronk uit Grand Rapids. Toen we in het begin van dit jaar met vier personen uit Nederland de Leicester predikantenconferentie bezochten, waar predikanten van gereformeerde confessie uit de hele wereld bijeen waren, hebben we ook ds. Pronk ontmoet. Hij behoort zelf tot de Free and Old Christian Reformed Churches (verbonden met de Chr. Geref. Kerken), een kerk die bestaat naast de Reformed Church (Hervormde Kerk) en de Christian Reformed Church (verbonden met de Geref. Kerken alhier).

In een jaarboekje van de kerk van ds. Pronk wordt in het kort de geschiedenis van deze kerken verteld. Ik geef één en ander vertaald weer om in onze tijd van internationale contacten enig inzicht te geven in de kerkelijke situatie in Amerika, wat betreft die denominaties die van Nederlandse origine zijn.

Geschiedenis

In het jaarboekje lezen we: 'Genesis 26 spreekt ervan hoe Isaaks knechten streden met de herders van Gerar om een bron, die de knechten van Isaak te Gerar hadden gegraven. Hij noemde de naam van de bron Esek omdat ze met hem streden. Isaak groef een andere en opnieuw was er strijd en hij noemde de naam van die bron Sitnah. Hij vertrok weer en groef een derde bron en daar was geen strijd; en hij noemde de naam van de bron Rehoboth en hij zei: want nu heeft de Heere ruimte voor ons gemaakt en we zullen vruchtbaar zijn in dit land.

Dit Schriftgedeelte werd gelezen bij de oprichtingssamenkomst van de Rehoboth Reformed Church, van toen aan erkend als een wettige gemeenschap in de staat Michigan...'

Hier ligt ook de wortel van de Old Christian Reformed Church. Ds. Pronk zegt: De Old Christian Reformed Church van Grand Rapids heeft haar origine in de Netherlands Reformed Church van die stad. In het begin van 1900 waren er drie Nederlandse gereformeerde gemeenten, de Division Avenue Church, die de oudste was en Hollands-talig was in al haar activiteiten; de Ottawa Avenue Church, die Engels-talig was; en de Turner Avenue Church, die Engels-en Hollands-talig was. Deze kerken maakten tamelijk moeilijke tijden door rond de eeuwwisseling en de tijd daarna. Ze bestonden hoofdzakelijk uit emigranten uit Nederland, die het moeilijk vonden om opnieuw te beginnen en een geheel vreemde taal te spreken. Ze wilden het Woord horen preken zoals ze dat hadden gehoord in de gereformeerdgezinde gemeenten in Nederland. Maar Hollands sprekende voorgangers van hun overtuiging waren niet zo gemakkelijk te krijgen in Amerika en ook waren ze niet zo overvloedig in Nederland. De Netherlands Reformed Church had altijd een schaarste aan predikanten...

De Ottawa Avenue Church werd georganiseerd op 6 april 1923. Deze bestond uit leden van zowel de Division Avenue Church als van de Turner Avenue Church, die in het voordeel waren omdat zij Engels gebruikten in de kerkdiensten. Van het begin af was er een man die voor hen kon sreken, een lerend ouderling James Wiellouwer. Hij kwam van Passaic, New Yersey en zou hun predikant zijn voor een proeftijd van zes maanden. Na een periode van drie maanden — niet de volle zes maanden — vertrok Wielhouwer. Hij was niet bij ieder geliefd. Sommigen evenwel hielden van zijn prediking en daarom vertrokken er twaalf gezinnen met hem. Zij maakten hem geordend predikant van hun gemeente. De verschillende zaken, die er bij het begin van de kerkstichting te doen waren, werden door een andere onafhankelijk predikant ds. Locker van Kalamazoo, Michigan behartigd. Hij was ongeveer van dezelfde leerstellige stempel als de nieuwe groep, die door Wiellouwer geleid werd.

Eerst noemden zij zich de Rehoboth Reformed Church en kwamen ze bijeen in de Stryker Building op Plainfield Avenue. Later werd evenwel de naam veranderd in Free Reformed Church om wettelijke redenen en zij kochten een gebouw op Scribner Avenue. De kerk groeide en had ongeveer honderd en twintig leden.

Ongeveer twintig jaar later verliet een andere groep de Ottawa Avenue-gemeente van de Netherlands Reformed Church. Dit deel splitste zich af in 1944, omdat zij onafhankelijk wilden zijn bij het aantrekken van een predikant voor zich. Voor sommige leden van de kerk scheen het zo te zijn, dat er niet genoeg actie werd ondernomen bij het beroepen van een predikant.

Nu waren er twee onafhankelijke gemeenten in Grand Rapids, beide van Nederlands gereformeerde achtergrond en beide bestaande uit mensen die dezelfde Ottawa Avenue Church verlaten hadden. Een gesprek over eenwording was onvermijdelijk. En inderdaad, op 1 november 1944, slechts vier maanden later, verenigden zij zich en noemden zich de Rehoboth Reformed Church. Dit is de oorspronkelijke Old Christian Reformed Church en deze kwam samen op 908 Scribner Avenue, Grand Rapids, Michigan, in het gebouw dat gebruikt was door de leden van de Free Reformed gemeente.

Deze nieuwe kerk, Rehoboth Reformed, had in totaal 150 tot 200 leden. Ze hadden geen voorganger. Ds. J. Wielhouwer, die eerst van de Pree Reformed Church pas­ tor was geweest, had zijn gemeente verlaten in oktober 1944 om naar New Yersey terug te gaan om daar lerend ouderling te zijn. De kerk kon nu een predikant voor zichzelf beroepen. Maar vanwaar? Zij was geen lid meer van de Netherlands Reformed Church en verschilde daar ook van. Omdat zij alle nadruk scheen te leggen op de leer van de verkiezing en de onmacht van de mens benadrukte de Rehoboth Reformed Church deze leerstellingen óók, maar niet zo eenzijdig, ze benadrukte meer het welmenend genadeaanbod. Maar hoewel de arbeiders weinig waren en de Rehoboth Reformed Church heel alleen in de wereld stond, deed God Zijn Aangezicht over de gemeente lichten en ontving de kerk een voorganger.

In juni 1946 had de kerk een voorganger op bezoek, die uit Nederland kwam, ds. G. W. Alberts, die de gemeente bezocht waar hij tot bekering kwam, in Waupon, Wisconsin.

De Rehoboth Reformed Church hoorde van zijn aanwezigheid en nodigde hem uit om naar Grand Rapids te komen en voor hen te preken, zelfs al zou het een preek in het Hollands zijn. Hij deed het en hij adviseerde de gemeente om ds. Smits uit Holland uit te nodigen om voor hen te preken. Hij kon spreken en preken in het Hollands. Ds. Smits werd uitgenodigd en kwam zes weken in augustus 1946. Hij kwam ook drie maanden in 1947. Door hem begon de Rehoboth Reformed Church te corresponderen met de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland nadat de synode van deze kerk in 1947 daarover gesproken had en het had goedgekeurd. Als corresponderende kerk kon de Rehoboth Reformed Church predikanten beroepen van de Christelijke Gereformeerde Kerk in Nederland. Met aanbeveling van ds. Smits beriep de Rehoboth Reformed Church ds. G. A. Zijderveld, die in oktober 1948 kwam en zo de eerste predikant daar werd. Hij bleef als predikant tot april 1954. Gedurende zijn pastoraat werd de naam Rehoboth Reformed Church veranderd in Old Christian Reformed, zoals de kerk nu bekend is. Dit werd gedaan om de kerk beter te identificeren met de Christelijke Gereformeerde Kerk in Nederland. De naam Christian Reformed kon niet worden gebruikt omdat deze reeds genomen was door hen, die in de negentiende eeuw gekomen waren uit de Gereformeerde Kerken in Nederland en zich hier in Amerika Christian Reformed Church noemden.

Verbondenheid

Thans is — zoals gezegd — ds. C. Pronk voorganger van de gemeente. Hij schreef mij dat zij hetzelfde geluid laat horen als de Gereformeerde Bond in de Hervormde Kerk. De Gereformeerde Bonders zijn dan ook flink vertegenwoordigd — zo schreef hij — in deze kerken. In hun kerk worden de organen uit de kring van de Gereformeerde Bond, namelijk De Waarheidsvriend en Theologia Reformata en ook de boeken uit onze kring gelezen en gewaardeerd. Zelfs worden gedeelten vertaald voor radio-uitzendingen. Ds. Pronk schrijft: 'We voelen ons dan ook geestelijk verwant met u en hopen op meer contact in de toekomst'.

In hetzelfde jaarboekje schrijft ds. Pronk over de prediking in zijn kerk, die hij aanduidt met de naam bevindelijk en waarvan hij een uiteenzetting geeft. Hij onderscheidt deze prediking, waarbij hiJ ook één-en andermaal de Gereformeerde Bond noemt, van de neo-calvinistische.

We hebben op de Leicester predikantenconferentie duidelijk de verwantschap gevoeld en ook gemerkt, dat de problemen en de tegenstellingen, waarmee we hier te maken hebben ook daar gelden. Temeer een reden om elkaar te helpen en met elkaar mee te leven in de kerkelijke en geestlijke problematiek van heden. Ver over de grenzen heen is er de ver­ bondenheid van allen die leven bij de verworvenheden van de Reformatie. Daarom gaf ik hier graag deze informatie over een stukje gereformeerd kerkelijk leven in Amerika door, een stukje geschiedenis uit één bepaalde kerk, waarnaast uiteraard nog meer gereformeerd leven is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen