Kleurling-zaken

9

10 mei — Het bevolkingsprobleem in Zuid-Afrika is niet alleen de problematiek rondom de zwarten; er is nog een andere bevolkingsgroep, die vooral (87%) leeft aan de zuidelijke punt van Zuid-Afrika 'in de Kaapprovincie nl. de klexirlingen ('coloured people'). Hun aantal is ruim 2 millioen of 9 pet. van de totale bevolking. Ze zijn een mengras en de nakomelingen van de vermenging van blanken, hottentotten, bosjesmannen, Maleiers — door de Verenigde Oost Indische Compagnie als slaven ingevoerd — en bantoes. Het is een snel groeiende en overwegend jonge bevolking:56 pet. van alle kleurlingen is jonger dan 20 jaar. De gemiddelde gezinsgrootte is 5, 2, de grootste in Z.-A. Ongeveer 80 pet. spreekt Afrikaans, ze zijn westers georiënteerd, 37 pet behoort ^tot de Afrikaanse kerken, 5 pet. is Rooms-Katholiek en 4 pet. Moslem (de Kaapse Maleiers). In Kaapstad staat een grote Islam-moskee.

Twintig jaar geleden vond ik hun leefsituatie zeer beklagenswaardig. Ze behoorden eigenlijk nergens toe, niet tot de blanken en niet tot de zwarten. De zwarten keken minachtend op hen neer: een onzuiver ras ! Tegenover de zwarten verdedigden zij zich: zij hadden blank bloed in de aderen ! De kleurlingmeisjes dienden bij blanke mevrouwen, de mannen bedronken zich vrijdags als zij hun loon hadden ontvangen, de oma's pasten overdag op de kinderen van hun dochters als deze aan het werk waren, er was geen gezinsverband. In de woonwijken van Kaapstad, die ik bezocht, kwam de triestheid van armoede, criminaliteit en ziekten tastbaar op je af. Een volk zonder toekomst en uitzicht.

Na twintig jaar

Na twintig jaar is er heel wat ten goede verbeterd. Ik zag goed aangelegde woongebieden met eenvoudige doch propere huisjes, de kleurlingen liepen er goed gekleed en ontspannen bij, veel triestheid is verdwenen in een beter georganiseerd samenlevingsverband. Dit alles is tot stand gekomen door het ingrijpen van de regering op 't gebied van de staatkundige ontplooiing, de woongelegenheid en het onderwijs.

Wat de staatkundige ontplooiing betreft is het beleid van zelfbeschikking over eigen zaken in wetgevende en uitvoerende zin ook toegepast op de kleurling bevolking. In 1959 is de 'uniale' raad van kletirlingzaken tot stand gekomen. Voor die tijd hadden de kleurlingen maar weinig belangstelling voor hun paar vertegenwoordigers in het parlement. De eigenlijke, hen betreffende zaken kwamen maar weinig aan de orde. Na 1959 was er een 'uniale' raad van kleurlingzaken met 12 verkozen en 15 benoemde leden. Na 1969 met 40 verkozen en 20 benoemde leden en het is de bedoeling dat in 1980 het totale ledental van de raad slechts uit verkozen leden zal bestaan. Tijdens de vorige algemene verkiezingen waren er meer dan 600.000 kiezers geregistreerd. De bevoegdheden van de Raad zijn adviserend, wetgevend en uitvoerend mits de voorstellen niet botsen met de bestaande parlementaire wetgeving. Op die wijze is het zelfbewustzijn van de kleurlingen aangekweekt en toegenomen wat bleek uit de plezierige gesprekken die ik met kleurlingen als gelijke gesprekspartners gehad heb, zo geheel anders dan twintig jaar geleden.

Er zijn ook vele voorzieningen aangebracht op medisch en sociaal gebied, te veel om op te noemen. Alleen wil ik nog wijzen op de behuizing. Wie de krottenwijken van twintig jaar geleden vergelijkt met de behuizing thans ziet het verschil. Tussen 1962 en 1973 zijn meer dan honderd duizend nieuwe woningen gebouwd, die in het algemeen netjes worden bewoond met goed verzorgde voortuintjes en eenvoudige doch smaakvolle inrichting. Dit alles is gebeurd door subsidies van het zgn. Nationale Behuizingsfonds, dat van ruim 6 millioen Rand in 1965 is gestegen tot ruim 33 millioen Rand in 1974. De huren zijn niet voldoende om de kosten van de huizen te dekken, de staat subsidieert het tekort. Ook worden leningen verstrekt tegen 8 pet. tegenover 10, 5 pet. van bouwgenootschappen.

Maar nog belangrijker voor een goede samenleving is het onderwijs. In 1974 is het gratis onderwijs verplicht gesteld voor zevenjarigen wat met verloop van tijd progressief uitgebouwd zal worden tot de zestienjarigen. Er zijn plannen om tussen 1975-1979 209 nieuwe lagere scholen, 85 nieuwe middelbare scholen en 19 nieuwe internaten op te richten, zodat onderwijs mogelijkheid geschapen is voor 240.000 leerlingen. Ook middelbare technische scholen zijn opgericht, omdat de kleurlingen door hun westerse oriëntatie meer belangstelling hebben voor de techniek dan de bantoes.

In het algemeen kan ik constateren dat de tevredenheid onder de kleurlingbevolking door al deze voorzieningen is toegenomen. Ze zijn bezig hun eigen identiteit op te bouwen en treden daarom ook zelfbewuster op.

Universiteit van West-Kaapland

Ik bezocht de kleurling-universiteit van West-Kaapland, even ten westen van Kaapstad. Een universiteit in opbouw met lage wat saaie gebouwen, minder Iuxieus opgezet dan de Indiër-universiteit in Durban. Tijdens de lunch maakte ik kennis inet de rector dr. R. E. van der Ross.

Een gesprek had ik met een kleurling-lid van de raad van ontwikkeling van de universiteit, wij zouden zeggen lid van het college van bestuur. De universiteit bestaat 16 jaar en is onder minister Verwoerd in 1960 gesticht. Er was in die tijd veel weerstand omdat de universiteit op ethnische basis werd gesticht, wij, zo sprak hij, waren toen niet eens met de filosofie achter deze stichting. Er waren in die tijd ongeveer 700 kleurling-studenten ingeschreven aan de blanke universiteiten van Kaapstad, Witwatersrand, Natal en de universiteit van Suid Afrika in Pretoria (Unisa). Vanaf 1970 heeft West-Kaapland de status van een zelfstandige universiteit met eigen graden en diploma's. Momenteel hebben wij 2500 kleurling-studenten, die studeren in de faculteiten van letteren en wijsbegeerte, natuurwetenschappen, handelskennis en rechten, opvoedkunde, tandheelkunde en theologie. Over 2 jaar hopen wij ook de medische faculteit en die van de beeldende kunsten te hebben. Hoewel kleurling-studenten ook aan andere universiteiten studeren (meer dan 3000) moet gezegd worden dat de eigen kleurling-universiteit het ontwikkelingspeil van de bevolkingsgroep sterk heeft doen stijgen. Momenteel zijn wij blij en dankbaar dat West-Kaapland bestaat.

De universiteit wordt geheel door de staat gefinancierd, wat betekent dat de studenten weinig college-en logiesgelden betalen, zodat ze niet door financiële redenen weerhouden behoeven te worden om te studeren. De universiteit beschikt ook over verschillende beurzen en fondsen om studenten met financiële noden bij te staan. Van het docerend personeel zijn 16 kleurlingen lector en 2 senior lector. De raad van de universiteit bestaat uit 16 Ieden onder wie 5 kleurling-leden. Voor alIe vacatures genieten kleurling-sollicitanten de voorkeur.

’Bent u tevreden over het beleid-Vorster ten aanzien van de kleurlingen ?

’In het algemeen wel, al heb ik nog wensen. Onze bevolkingsgroep is de laatste jaren zeer omhoog gekomen dank zij de maatregelen van de regering'. Welke wensen ? 

’Het systeem van de groepsgebieden moet langzamerhand opgeheven worden en ook sommige apartheidswetten, ik denk aan de 'immorality act', waarbij geslachtelijke gemeenschap tussen blanken en gekleurden verboden is. Ik begrijp dat die wet is ingesteld om de eigen identiteit van de blanke te bewaren en de gekleurde vrouw te beschermen. In bepaalde wijken van de grote steden waren ook grote misstanden doordat heimelijke prostitutie werd bedreven vanwege de aantrekkings kracht van de gekleurde vrouw op de blanke. Toch zijn het persoonlijke beslissingen, waar de mens persoonlijk over te beslissen heeft en waar de wetgever niet tussen mag treden. Ik heb de indruk dat deze wet langzamerhand zal verdwijnen wanneer de samenleving beter is georganiseerd met eigen rechten én eigen verantwoordelijkheden. In een ongebonden samenleving moeten nu eenmaal strenge wetten zijn’.

’Hoe denkt u over de oppositie van de nationale regering ? ’

’De Progressieve Partij kent de instelling I van de kleurling niet. Geen kleurling zou deze Partij willen steunen. De weg van de dialoog met alle bevolkingsgroepen die de regering thans opgaat juich ik toe, wij plukken de vruchten, en wij begeleiden alles in onze kleurling-raad met critische sympathie’.

In het algemeen kreeg ik een zeer positieve indruk van de kleurling-bevolking ten aanzien van het gevoerde beleid van de regering. Ze staan — met critiek — toch achter de blanken en vrezen communistische infiltratie en terrorisme en zwart imperialisme. Vergeleken met de ongelukkige leefpositie en vertwijfelde instelling (dronkenschap, ongebondenheid) twintig jaar geleden ontmoette ik nu een typisch burgerlijke bevolkingsgroep, wat blijkt uit de percentages van de beroeps groepen. Op de arbeidsmarkt van Zuid-Afrika in 1973 werd van de arbeid in leer, kunstleer en schoeisel 43 pet. door kleurlingen verricht, van de papiervervaardiging en drukwerk 28, 5 pet. In de mijnen en steengroeven werkten slechts 0, 4 pet. kleurlingen.

Twintig jaar geleden een trieste uitzichtloze bevolkingsgroep, nu een volk dat op komt en uitkomt voor zijn eigen identiteit, werkt aan zijn toekomst om als gelijke partners van de blanken mee te werken aan de opbouw van Zuid-Afrika.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen