De sleutel is gebroken

16 (slot)

Witte zwanen, zwarte zwanen, Wie gaat er mee naar Engeland varen ? Engeland is gesloten, de sleutel is gebroken !

Is er dan geen smid in het land, die deze sleutel maken kan ?

Dit zongen wij als kleuters in de kring. Zingen de kinderen het nog ? Zingen zij 'überhaupt' nog in deze grimmige tijd ?

De sleutel voor de oplossing van de volkerenproblematiek in Zuid-Afrika is gebroken. Waar is de smid in het land die deze sleutel maken kan ? Moeten wij daarvoor naar Engeland varen, dat in een Imperium-droom door 'kaffer'-oorlogen (1877) en boerenoorlog (1899-1902) Zuid-Afrika tot een kunstmatige staat met 12 volkeren heeft samengevoegd en dit als een kolonialistische erfenis aan de hedendaagse regering heeft nagelaten ?

Nogmaals Soweto

In vijftien artikelen gaven wij onze reisindrukken weer van ons bezoek aan Zuid-Afrika.

De reis vond plaats in de vredige meimaand vóórdat de onlusten op 16 juni in Soweto losbarstten.

Met de droevige nasleep van honderden doden en meer dan duizend gewonden. Wij schrijven nu na Soweto.

Toen wij ons artikel eind juni tijdens de onlusten in Soweto schreven hadden wij alleen de beschikking over Nederlandse berichtgeving.

Nu — begin oktober — hebben wij meer informaties en evaluaties ontvangen uit Zuid-Afrika zelf. Alles bij elkaar genomen kunnen wij drie aspecten onderscheiden. In de eerste plaats is er sprake van onvrede in Soweto en andere zwarte wijken, een onvrede met gerechtvaardigde en minder gerechtvaardigde wensen en verlangens. Dat bleek uit de opvattingen van zwarte prominenten uit Soweto (zie art. Tweeledige Pers) en uit de gesprekken met ds. S. Buti en dr. Beyers Naudé. In de laatste gesprekken bleek de zwarte predikant een meer gematigde middenpositie in te nemen tussen zwart en blank, terwijl dr. Beyers Naudé zich geheel stelde aan de kant van de zwarte intellectueel tegenover de blanke. Hij voorspelde in het gesprek met mij twee weken voor het uitbreken van de onlusten dat er botsingen zouden komen.

In de tweede plaats is er sprake geweest van een doelbewuste politieke agigatie. Dat blijkt uit het tijdstip van de uitbarsting — vlak voor het vertrek van minister Vorster naar West-Duitsland — uit revolutionaire spandoeken die twee weken er voor bij studenten in Witwatersrand werden aangetroffen en uit de houding van een klein deel van de kleurlingen in Kaapstad, dat nu plotseling zich met de zwarten ging identificeren, waar iedereen van op keek.

• In de derde plaats zagen de tsotsi's hun kans schoon. De tsotsi's zijn zwarte bendeleden in de stedelijke gebieden, jongeren tussen 16 en 23 jaar met kenmerkende kleding, losgeraakt van het stammenverband, verstedelijkt en werkschuw. Ze leven van het geld dat van werkwilligen met geweld wordt afgepakt. Ze treden zeer militant op en oefenen een zekere terreur uit. De Bantoe's zijn bang voor hen. Zij hebben de drankwinkels en bierhuizen geplunderd en ziekenhuizen in brand gestoken. De zwarte burgers van Soweto zijn 'siek en sat' van deze tsotsi's en dronken leeglopers. Vele zwarten stonden aan de kant van de politie tegenover deze lieden en hebben het leven van blanken gered. Er is derhalve ook sprake geweest van een zekere amok-hystrie. De politieke agitatie werd door deze lieden gesteund.

Onrecht aan Zuid-Afrika

De reisindrukken hadden ten doel achtergrondinformatie te verschaffen over de unieke situatie van Zuid-Afrika, een bijdrage te leveren tot een eerlijke beoordeling van de toestand aldaar.

Het multinationale beleid van de Zuidafrikaanse regering is duidelijk en onomwonden: eigensoortige ontwikkeling van de volkeren met de financiële en intellectuele hulp van de blanken om op die manier bloedige volkerenbotsingen te voorkomen. Wereldpers, V.N. en Wereldraad staan multiraciaal vierkant tegenover dit beleid. In de veelal sensationele en tendentieuze berichtgeving houdt men geen rekening met de feitelijke situatie van twaalf volkeren in één staatsverband en gaat men bewust aan de grondproblemen voorbij. En omdat men deze niet ziet of niet wil zien biedt men geen aanvaardbaar alternatief, men is simpelweg 'tegen apartheid' en meent zich alles te kunnen veroorloven om de economische orde van dat land te schaden, ook ten nadele van de gekleurde bevolking. Men meet Zuid-Afrika met westerse maatstaven, dwingt dit land een multiraciale parlementaire democratie op terwijl 39 zwarte staten in Afrika één partij regering of militaire dictatuur hebben. De V.N. heeft 41 zwarte republieken in Afrika erkend, ook kleine staatjes van nog "geen 300.000 inwoners. Maar Transkei dat zonder bloedvergieten na 13 jaar voorbereiding tot onafhankelijkheid is gekomen wordt door de V.N. en de Nederlandse regering niet erkend. In dit verband mag ik de geïnteresseerde lezer verwijzen naar de zo juist verschenen staatsrechtelijke studie van mr. G. J. de Lindt The United Nations, the abhorrent misapplication of the Charter in respect of South Africa, verschenen bij Tjeenk Willink te Zwolle 1976.

Dit alles is onrecht aan Zuid-Afrika. ’De sleutel is gebroken’.

Stellingname in Nederland

Niet alleen over Zuid-Afrika, maar ook over de stellingname in Nederland zijn wij genoodzaakt iets te schrijven. In onze artikelen hebben wij gepoogd de beide partijen aan het woord te laten. Wij waren geen woordvoerder voor de Zuidafrikaanse regering, ook geen woordvoerder voor de zwarten. Wij trachtten de fundamentele problematiek vanuit beide kanten te benaderen, regering en oppositie; blank en gekleurd. Vijf weken hebben wij ons in deze problematiek geboord en zestig interviews afgenomen. Wel vroeg ik meer begrip voor de blanken in Zuid-Afrika, omdat hun problematiek onder de tafel dreigde te geraken.

Maar deze stellingname mag niet in Nederland. Nederland eist eenzijdige stellingname tegenover de blanken.

De opvatting en zienswijze van de andere kant moeten doodgezwegen worden.

Dat is het probleem in Nederland, een probleem van de bet-weterige arrogantie. In een dienstenveloppe van de Generale Synode der Ned. Herv. Kerk ontving ik het boekje 'Worden de zwarten niet de dupe van een boycot ? van de Boycot Ontspan Aktie (Boa).

Daarin staat letterlijk 'Het racisme in Nederland uit zich o.a. in pleidooien voor meer begrip voor blank Zuid-Afrika'. (blz.6).

Schrijver dezes staat dus als racist geboekstaafd. Een inerkwaardige ontdekking van iemand, wiens broer op 23jarige leeftijd in een Duits concentratiekamp is omgekomen.

Als abonné zond ik op 26 juli jl. het volgende ingezonden stuk aan de hoofdredactie van een dagblad.

’In uw dagblad lezen wij bijna elke dag wat er allemaal niet deugt aan het heleid-Vorster in Z.-A. Ik zou van de Redactie wel eens willen weten welk staatkundig beleid zij voorstaat om een vreedzame samenleving in Z.-A. tot stand te brengen zonder bloedige conflicten en volkerenoorlogen en zonder dat een volkse meerderheid over een volkse minderheid heerst. Bij de ontvouwing van haar visie moet wel rekening gehouden worden met de volgende feiten en factoren:

1. Een kunstmatige samenvoeging van volkeren brengt steeds bloedige botsingen teweeg: India en Pakistan, West-Pakistan en Oost-Pakistan (Bangladesh), Israël en de Palestijnen, Cyprus (Grieken en Turken), Spanje en de Basken, Ulster (Roomsen en Protestanten), Irak en de Koerden, Libanon, Nigeria en Biafra, Timor enz., tenzij onder een straf communistisch bewind bijeengehouden: Tsjechen-Slowaken enz.

2. Z.-A. is zo'n kunstmatige staat, erfenis van het Engels imperialisme en kolonialisme van de vorige eeuw (de Kroonkolonie Brits Zuid-Afrika). Op het grondgebied wonen 12 volkeren: bijna 4 millioen blanken, 2 millioen kleurlingen, 800.000 Indiërs, 18 millioen zwarten onderverdeeld in 8 volkeren: zoeloe's (ruim 4 millioen), xhosa's (3 millioen), venda's, soetho's enz.

3. De ontwikkeling van die volkeren strekt zich uit van het stenen tijdperk tot het atoomtijdperk met diverse vormen van cultuur, taal, gezagsstructuur, rechtsbedeling (bantoerecht) en levenshouding.

4. Naast de blanken zullen Indiërs, kleurlingen en zwarte minderheden zich nooit voegen onder een zwarte meerderheid (zoeloe's bijvoorbeeld). Nederland onderhoudt mei Duitsland goede economische betrekkingen, maar wij willen toch liever ook niet onder een Duitse meerderheidsregering leven ?

5. Het opkomend zwart imperialisme belooft in de toekomst weinig goeds: onder de 41 zwarte Afrikaanse republieken zijn 15 militaire dictaturen en 24 één-partij-staten.

6. Het communisme infiltreert in Z.-A. daar Moskou loert op Kaapstad om zo de scheepvaartroute van het Westen naar het Verre Oosten in handen te krijgen (olie!). Het maakt gebruik van bevrijdingsbewegingen (Angola, Mozambique) en actiegroepen.

Niet alleen de Nationale Regeringspartij (72%) in Z.-A., maar ook de beide oppositiepartijen: de Verenigde Partij (21%) en de Progressieve Partij (7%) zullen ongetwijfeld zeer geïnteresseerd zijn in een reële en concrete alternatieve beleidsvisie van de Redactie als oplossing voor de unieke volkerenproblematiek van Zuid-Afrika’.

Het stuk werd niet geplaatst. Na enige weken belde ik de hoofdredacteur op met de vraag of hij het stuk ontvangen had en waarom het niet geplaatst was.

— Kent u de inhoud ? vroeg ik. — Ik ken het stuk uit mijn hoofd. — Waarom reageert u dan niet ? — Ik weet er geen antwoord op, maar ik zal er wel aandacht aan schenken. Sindsdien heb ik niets meer vernomen. Ik schrijf dit 4 oktober. Gemuilkorfde vrijheid in Nederland ? 'De sleutel is gebroken’.

Tolman, het Tweede-Kamerlid van de C.H.U. werd het slachtoffer van een heksenjacht.

Hij bood ƒ30.000 aan van vrienden van Zuid-Afrika voor een steunfonds voor gewonde en voor de nagelaten betrekkingen van omgekomen blanke, zwarte en gekleurde militairen aan de grenzen. De affiches van dit steunfonds heb ik reeds in mei in de winkels van Pretoria en Kaapstad zien hangen.

Particulier mogen wij dit fonds niet steunen maar worden via de belastingen wel gedwongen op initiatief van min. Pronk 1 millioen te schenken aan de Swapo, guerrillastrijders-die hiermee naar de V.N., Cuba en Nederland kunnen reizen om de publieke opinie te mobiliseren.

Witte zwanen, zwarte zwanen Wie gaat er mee naar Engeland varen ? 

Revolutiegeest

Wat is dit allemaal ?

De redakteur van dit weekblad wees enige weken geleden op een typerende karakterisering van het begrip revolutie door Groen van Prinsterer in zijn boek Ongeloof en Revolutie. De revolutiegeest negeert en ontkent al het goede in het verleden. Het verleden wordt ongenuanceerd pikzwart voorgesteld om al het licht te kunnen laten vallen op het idealisme van een 'nieuwe' tijd. Daardoor is dialoog niet meer mogelijk. Elk pro-woord ten gunste van de andere kant is verdacht. De tegenstander moet worden vernietigd (boycot). De verdediger krijgt een etiket opgeplakt (racist).

De kerken doen er goed aan te onderzoeken of deze geest nog iets te maken heeft met de Heilige Geest van het Evangelie.

In het herdenkingsjaar van Groen van Prinsterer is het raadzaam zijn denkbeelden nader te onderzoeken en toe te passen in de actuele situatie van deze tijd.

Revolutiegeest leidt tot verblinding.

De Heilige Geest opent de ogen voor de werkelijke situatie, voor de ander, voor elkaar, maar bovenal voor Christus, die zich noch aan de kant van het 'establishment' zijner dagen, noch aan de kant van de revolutionaire zeloten heeft opgesteld. Dr. G. de Ru heeft in zijn boek De Verleiding der Revolutie (Kok, Kampen) deze zaken helder uiteengezet.

Zuid-Afrika op weg

Het slotwoord is gericht tot Zuid-Afrika en zijn regering. Twintig jaar geleden ver­ scheen er een boek met de titel Zuid-Afrika, waarheen ? Ik ben positiever en schrijf 'Zuid-Afrika op weg', omdat ik heb kunnen constateren dat er in de afgelopen twintig jaar enorm gewerkt is aan de verbetering van de onderlinge verhoudingen, de leefsituatie, de huisvesting, de medische en sociale voorzieningen, het onderwijs enz. van alle bevolkingsgroepen. Toch heb ik zorgen en vragen en een enkele bescheiden opmerking.

Het is een vriend, die iemand zijn feilen toont. Ik had graag Vorster na zijn terugkeer uit West-Duitsland in Soweto gezien. Midden in de vlammende strijd. De Voortrekkers en de Commandotroepen uit de Engelse oorlog (1899-1902) schuwden de strijd niet. Zijn aanwezigheid had de politiemannen en vooral de zwarte politiemannen een flinke steun in de rug gegeven, had de gemoederen wat ktmnen kalmeren en de wereldopinie positief kunnen beïnvloeden. De aanwezigheid van de ons onbekende ministers Botha en Kruger weegt niet op tegen de afwezigheid van Vorster.

Treurnicht, de adjunct-minister voor Bantoezaken is vanwege zijn 'image' een verkeerde man op zijn plaats. Hij heeft contacten met de zeer rechts georiënteerde 'Herstigte Nationale Partij' van Hertzog. En de 'Hertzogieten' gaan uit van de opvatting: 'Wij doen alles voor de zwarten, maar nog nooit zijn wij politiek, sociaal enz. geholpen door de zwarten. Ze zijn alleen maar afhankelijk van ons en geven ons niets'. Treurnicht heeft zijn 'image' niet mee om de dialoog met de zwarten op gang te helpen.

De oplossing van de problemen in Zuid-Afrika is een binnenlandse oplossing. Daartoe zijn mogelijkheden mits de dialoog onderhouden blijft. Het buitenland geeft slechts schijnoplossingen en biedt geen praktisch-toepasbare alternatieven, omdat men de fundamentele problematiek negeert.

Het thuislandenbeleid is een mogelijke weg, maar Zuid-Afrika dient deze landen met meer investeringen op de been te helpen. De Nederlandse economen die voorspellen, dat Transkei geen economische toekomst heeft, dienen de economie van Transkei eens te vergelijken met de economie van Suriname dat jongstleden onafhankelijk werd.

De inkomensverschillen tussen zwart en blank dienen minder te worden. Er worden pogingen gedaan in de goede richting: door de inflatie is het inkomen van de blanke in 1974 verhoogd met 14%, van de zwarte met 25%. Toch gaat het nog te langzaam.

De welvaart is voor blanken en aziaten zeer groot. Een zekere vermindering van de welvaart, die ten goede komt aan andere bevolkingsgroepen is voor allen heilzaam.

De zwarte intelligentia dient mee te werken aan de 'verheffing van hun eigen volksgenoten, zoals ook de Afrikaanse intelligentia, oorspronkelijk onderwijzers en predikanten, dit ook deden voor hun Afrikaans sprekenden.

De zwarten dienen meerdere zeggenschap te verkrijgen over hun eigen zaken door middel van stadsraden en provinciale raden op dezelfde wijze als de kleurlingleiders, die al vele bevoegdheden hebben ontvangen.

Het probleem 'van de steedse Bantoe wordt niet opgelost door hun burgerlijke rechten in de thuislanden te projecteren en ze als gastarbeiders in de blanke gebieden, waar ze geboren zijn, te laten verblijven. Ik acht dit een onmenselijke beslissing, die nader herzien dient te worden. Een regeling op de wijze van de kleurlingen lijkt mij de beste weg.

De dialoog met alle bevolkingsgroepen dient voortgezet of zonodig hernieuwd te worden. De mentaliteit van 'baasskap' dient afgezworen te worden. Vorster zegt zelf: 'Ik ben een schepsel van God, ook de bruine, dë zwarte en de Aziaat is een schepsel van God. Wij staan niet superieur boven hen. Maar wij zijn wel verschillend'.

In het volkslied Die stem van Suid-Afrika wordt gezongen over een stem die roept. Het is de stem van de natuur: het blauw van de hemel, de diepte van de zee, de stem van de eeuwige bergen, de verlaten vlakten en het gekreun van de ossewagen.

Maar nu, in het huidige tijdsgewricht klinkt niet alleen de stem van de natuur, ook klinkt de stem van de zwarten, de kleurlingen en de Indiërs. En ook op die stem zal geantwoord moeten worden.

Ons sal antwoord op jou roepstem, ons sol offer wat jij vra Ons sal lewe, ons sal sterwe ons vir jou Suid-Afrika.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen