Boekbespreking

‘De taal Kanaans', door dr H. F. Kohlbrugge, heruitgave G. Kool, Veenendaal, 1977, 119 blz. prijs ƒ 13, 90.

Van dit bekende boekje van H. F. Kohlbrugge heeft de firma Kool onlangs een voortreffelijk uitgevoerde herdruk op de markt gebracht.

Het boekje heeft zijn ontstaan te danken aan Bunyans Christenreis. Toen Christen en Getrouw over de ijdelheidskermis liepen brachten zij de nodige opschudding teweeg vanwege hun gewaad als vanwege hun taal. 'Daar waren er weinigen die haar verstaan konden, zij spraken natuurlijk de taal Kanaans'. De samenspraak in Kohlbrugge's boekje tussen Rechtuit en Vraagvrij doet hier sterk aan denken.

Voor de dtel van zijn boek verwijst Kohlbrugge ook naar Jes. 19 : 18: e dien dage zullen er vijf steden in Egypteland zijn, sprekende de spraak van Kanaan'. Hij zegt daar dan van: het spreken van die spraak kwam wel op hetzelfde uit als het leren van dat lied dat niemand kan leren dan hij die van de wereld gekocht is (Openb. 14 : 3). Het boekje is een fotomechanische herdmk en dus ongewijzigd naar de oorspronkelijke uitgaven.

De spelling is daarmee in overeenstemming. Voor het lezen is dat overigens door de levendige en beeldende taal van Kohlbmgge geen bezwaar. Een rijk boekje dat we gaarne aanbevelen.

R.

L. v. d. W.

Dr. W. C. van Dam, Okkultisme en christelijk geloof. Uitgave J. N. Voorhoeve, Den Haag; 120 blz. ƒ 14, 90.

Dit boekje verscheen als nummer 10 in de serie Pastorale Handreiking. De schrijver gaat in 'op allerlei okkulte zaken zoals helderziendheid, waarzeggerij, magie, hekserij, satanisme enz. Helder wordt beschreven wat we onder dit alles moeten verstaan en hoe okkulte zaken de laatste den jaar sterk zijn opgekoemn. Een apart hoofdstuk wijdt de schrijver aan het spiridsme, waarin hij veel informatie geeft, ook over materialisatie en astraal lichaam e.d. Ook wijdt hij een apart hoofdstukje aan het magnedsme. Hoe moeten we okkulte vermogens en verschijnselen verklaren? Er zijn inderdaad veel zaken, die onverklaarbaar zijn en die we niet met 'het is bedrog' kunnen afdoen. Komen ze op vanuit het onderbewustzijn van de mens? De schrijver zegt: er blijft een rest over, die niet vanuit het onderbewustzijn verklaard kan worden.

Op grond van de Schrift wijst de schrijver het okkuldsme van de hand. In het hoofdstuk 'Het Bijbels standpunt' draagt hij veel materiaal vanuit de Bijbel aan. Alleen daarom al is het boekje de moeite van het lezen waard. De schrijver spreekt een geloofsopvatting uit als hij zegt, dat de Boze en zijn boze geesten verantwoordelijk zijn voor de okkulte vermogens en verschijnselen. 'Er is het heerschappijgebied van God én het daaraan inferieure rijk der duisterenis. Van het één is Jezus Christus, van het ander de Boze de representant. Maar Jezus is Overwinnaar, die de duistere machten heeft ontwapend' (blz. 91). Voor dit hoofdstuk ben ik de schrijver bizonder dankbaar. Of ook verband gelegd moet worden tussen okkultisme en zaken als yoga, transcendente meditatie en akupunktuur waag ik te betwijfelen, ook al wijzen we mét dr. Van Dam deze zaken af.

Beide laatste hoofdstukken kan ik niet meemaken, met name niet hét laatste hoofdstuk: de schrijver ziet in het okkultisme een vorm van bezetenheid. Beeldjes, okkulte lektuur en voorwerpen hebben volgens hem een magische lading en kunnen allerlei storingen teweeg brengen. Uitdrijven der demonen is geboden! We komen hier dezelfde gedachten tegen als in zijn eerder verschenen boek:

‘Demonen...eruit in Jezus Naam'. Dr. Van Dam zegt: zoals de okkultist gaven van de Boze ontvangen heeft, zo mag de christen van de Heilige Geest genadegaven, charismata, verwachten. Deze charismata stellen hem in staat de demonen uit te drijven.

Ik vond het een bizonder boeiend boekje. Voor de geïntereseerde lezers zeker de moeite waard.

A.

H. Veldhuizen

Sipke van der Land, Wat bezielt ze? Het nieuwe boek over christelijke bewegingen. Uitgave Kok, Kampen; 132 blz. ƒ 13, 90.

Sipke van der Land schreef drie deeltjes Wat bezielt ze? Het eerste deel gaat over sekten, deel twee over stille krachten (occultisme, magnetisme, spiritisme, astrologie etc). Dit derde deeltje over christelijke bewegingen. Aan de orde komen Youth for Christ, Morele Herbewapening, Jesus people, Maranatha-beweging, Navigators, Campus Crusade, Children of God, Ichthus, De echte Waarheid. Alle drie deeltjes zijn helder geschreven en zeer instruktief. Men verwachte niet, dat Sipke van der Land diep graaft maar dat hoeft ook niet. Sipke van der Land heeft een vlotte pen, hier en daar wel eens wat al te vlot; men zou soms wensen, dat hij grondiger op de zaken inging. Maar Sipke van der Land heeft nu eenmaal een eigen stijl, vlot leesbaar voor jong en oud.

In dit derde deeltje is duidelijk te merken, dat Sipke van der Land zich nauw betrokken voelt bij verschillende christelijke bewegingen. Tenslotte was hij jarenlang redacteur van het Youth for Christ-maandblad Aktie. Hier en daar had ik persoonlijk liever een kritischer opstelling gehad. Absoluut onjuist acht ik het, dat hij in dit derde deeltje De Echte Waarheid bespreekt. Dit had niet mogen gebeuren. De Echte Waarheid hoort niet onder de christelijke bewegingen thuis, maar zeer beslist onder sekten als Jehova's getuigen of Mormonen. Hetzelfde zou men óok kunnen zeggen van de Children of God. De schrijver wijst daar zelf reeds op. Hadden niet beter het Leger des Heils, de Middernachtsroep of (eventueel) de Pinksterbeweging besproken kunnen worden? Niettemin, alle drie deeltjes, ook dit nieuwe derde deel, zijn het aanschaffen zeer de moeite waard.

A.

H. Veldhuizen

F. T. Oldenhuis, Rechtsvinding van de burgerlijke rechter in kerkelijke conflicten, Groningen (De Vuurbaak) 1977, verschenen als nr. 20 in de serie Kamper Bijdragen onder redactie van J. Kamphuis en J. P. Lettinga; 80 blz.; prijs ƒ 17, 25.

Dat de kerk van Jezus Christus, in haar aardse gestalte, een corpus alienum is in deze wereld blijkt o.a. in de rechtsplegingen en in de wetgeving. Zelfs het twee jaar geleden in werking getreden Boek 2 van het Nieuw Burgerlijk Wetboek erkent zonder enige voorwaarde de kerk - de wet spreekt, als bekend, van kerkgenootschap - als een rechtspersoon van geheel eigen aard. Ondanks deze principiële erkenning weet men toch niet goed raad met de kerk in het rechtsverkeer. Tot op zekere hoogte en in een aantal conflicten kan de kerk behandeld worden als een normale rechtspersoon. Maar als er interne conflicten ontstaan, valt bij de rechter een zekere terughoudendheid te constateren. Het is niet altijd eenvoudig de rechtsvragen los te maken van de geloofsvragen. Over de rechtsvragen over de eigendom, gebmik etc. moet de rechter ingevolge wettelijke opdracht zijn oordeel geven. Maar partijen benaarstigen zich meestal zeer om hun juridisch gelijk te verdedigen met en te verbinden aan hun theologisch-dogmatisch gelijk. Het is de niet geringe taak van de rechter deze knopen op een verantwoorde wijze te ontwarren.

Over deze problematiek handelt de studie van Oldenhuis. Publicaties op cit gebied zijn zeldzaam; de laatste dateren van de jaren '58/'59. Wie zich wil oriënteren neme dit boekje ter hand. De opbouw is niet sterk. De auteur oriënteert zich theologisch-kerkrechtelijk vrijwel uitsluitend aan Vrijgemaakt-gereformeerde auteurs en dus ook aan de Dordtse kerkenordening. De strijd om het zelfstandig bestaan van de plaatselijke kerk-zoals de ondertitel van Oldenhuis' geschrift luidt - is gestreden in situaties waarin de Nederlandse Hervormde Kerk, behoudens bij de Afscheiding, niet betrokken was. Ofschoon de burgerlijke status van een Hervormde gemeente uiteraard niet verschilt van die welke andere kerkelijke gemeente, kerkrechtelijk, is er zeker sinds 1951, wel verschil. Bovendien wordt in de Nederlandse Hervormde Kerk de achterliggende problematiek (populair uitgedrukt: wie is de voortzetting van de oorspronkelijke, ware kerk) niet uitgevochten, althans niet tot voor de rechter.

Dit verschil signaleert Oldenhuis niet. En dit doet mij dan weer de vraag stellen voor wie het boekje eigenlijk geschreven is. Voor theologen/ambtsdragers? Voor juristen? Voor de eersten zal het boekje nog wel wat problemen opleveren doordat Oldenhuis wellicht teveel kennis van burgerlijk procesrecht veronderstelt. Voor de laatsten (inclusief de niet gereformeerd-vrijgemaakte en nietkerkelijke juristen) zou wat meer informatie over de kerkelijke situatie in Nederland niet overbodig mogen heten.

X.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen