Doorzien van eigen tijd

Wanneer we denken aan profetie dan mag daaronder wel in de eerste plaats worden verstaan de apostolische prediking door de tijden heen. De Kerk heeft een profetische roeping in de wereld. Ze mag vanuit het profetische Woord de volle Raad Gods verkondigen. Met ambtelijke volmacht staan de dienaren van het Woord eeuw in eeuw uit in profetische dienst. Toch is er ook sprake van profetie in bijzondere zin. In de Schrift zelf is daarvan sprake bij mensen, die in concrete gevallen de wil des Heeren mogen verstaan of toekomstige dingen mogen duiden. Zo lezen we van Agabus, die een, naderende hongersnood voorspelt (Hand. 11 : 28) en die Paulus' gevangenneming voorziet (Hand. 21 : 10, 11.

Zo zijn er door de tijden heen ook mensen geweest, die met een bijzondere profetische blik zijn bedeeld geweest. Ze hebben hun eigen tijd als geen ander bij het licht van de Schrift mogen doorzien en waren in het schouwen van de tijd die komen ging, hun eigen tijd vooruit. Zulke mensen met deze bijzondere profetische gave zijn zeldzaam. Ze worden door de Heere Zelf aan Zijn Kerk geschonken. Ze pretenderen zelf niet profetisch te zijn maar ze blijken het te zijn, of geweest te zijn, want ze worden niet eens altijd bij hun leven verstaan.

Verstand en hart

In het eerste deel van het verzameld werk van de Hervormde theoloog dr. O. Noordmans, dat kortgeleden verschenen is, zegt deze in een lezing daterend uit 1906, waarvan de titel is 'Beslistheid', dat het voor het scherpste verstand moeilijk is de geest van de tijd te kennen maar dat altijd weer blijkt, dat alleen een'profetische geejr het meest gezien heeft van Gods Raad. In dat verband noemt hij Isaac da Costa. Hoe heeft deze inderdaad in zijn 'Bezwaren tegen de geest der eeuw' profetisch zijn eigen tijd doorzien en als het ware geschouwd wat komen ging. Zulk een profetische geest is niet alleen een kwestie van verstand maar van geestelijke kennis, door de Geest gegeven inzicht. Scherpzinnige theologen zijn er genoeg geweest en zijn er nog genoeg. Maar profetische geesten zijn zeldzaam. Ze zijn kenbaar door 'de verontwaardiging, waardoor de dwaling zedelijk (wordt) geoordeeld.' werd!

Ze zijn ook kenbaar aan het uitzicht, het perspectief dat ze bieden mogen.

Sectarisch

Er zijn in de loop van de tijd ook altijd wel personen geweest die zichzelf als profeef hebben gepresenteerd. Die met een beroep ook op eigen bijzondere roeping, op een Godswoord, dat zij hoorden, op innerlijk licht, dat zij ontvingen, zich opwierpen als. profeet, soms als de laatste. Mensen die daarin een sectarisch spoor hebben nagelaten. De tijd van Lou de Palingboer ligt nog niet zover achter ons. En dezer dagen herinnerde het blad De Schakel nog eens aan de geschiedenis van zwarte Jannigje die aan het eind van de vorige eeuw zich opwierp om de uitverkorenen van Nederland te vergaderen. Over de kerk sprak ze als een dood instituut. De dienaren waren vijanden van het ware volk van God, blinde leidslieden der blinden. Tenslotte was ze de vleesgeworden Heilige Geest, de bruid van Christus.

Bijzonder licht

Nu zijn zulke duidelijk sectarische gevallen als hierboven genoemd door redelijk denkende mensen wel te onderkennen, al blijken er toch altijd weer aanhangers van te zijn. Anders hgt het al wanneer mensen niet tot zulke extreem-sectafische gedachten komen als genoemde personen maar wel met een beroep op de bijzondere verlichting door de Heilige Geest tot bepaalde visies komen, bijvoorbeeld ten aanzien van de sacramentspraktijk in de kerk, of tot bepaalde besluiten komen, bijvoorbeeld om een kerkelijke of gemeentelijke afscheiding te bewerken. Wat God hen zou hebben geopenbaard moet dan ook normatief zijn voor anderen. Niet zelden in zulk een eigenmachtig optreden met een beroep op de Geest een bron geweest van strijd en wrok binnen de gemeente van Christus.

Terwijl later bleek dat het geen 'diepte van aarde' had. Het bleken wolkenloze winden. Het liet niets na, als alléén verscheurdheid.

Wie in de loop der tijden echter écht met een profetische geest begaafd is geworden heeft dat nooit zelfgeweten of nadrukkelijk gesteld. Het werd openbaar uit wat ze uitbrachten in woord en geschrift. Hun inzichten bleken houdbaar, zelfs als zij - wat ook altijd vyeer mogelijk is - in eigen tijd miskend werden. Is Kohlbrugge in zijn eigen tijd verstaan? Maar hoe heeft zijn werk diepe sporen nagelaten. Zo kan het zijn dat iemand kerkelijk tot een bijzondere roeping gesteld is. Het kan ook in een bepaalde gemeente voorkomen. Zulke mannen hebben heengezien door hun eigen tijd. Ze hebben met evangelische verontwaardiging de wetteloosheid, de dwaling aan de kaak gesteld, maar dit oyok gedaan vanuit een hart, dat met wijsheid liefde, bewogenheid bedeeld was.

Orthodoxie - modernisme

Dit brengt mij nog op een tweede trek in het bewuste artikel van dr. Noordmans, dat mij trof. Ten aanzien van de bestrijding van het modernisme in zijn dagen (en het geldt precies zó voor onze dagen) stelt hij de vraag: 'Staan we tegenover het modernisme, dat we bestrijden, hoog genoeg? Dat wil zeggen: beslist genoeg? ' Hij vraagt zich af of het modernisme niet de aanvaller is en de orthodoxie verdediger.

Ligt het zo ook niet in onze tijd? De orthodoxie bestrijdt ook het modernisme van nu. Maar is er vaak niet een machteloosheid om vanuit de waarheid, die vrij maakt, de dwaling vooruit te zijn? Al te gemakkelijk komt de orthodoxie in de rol van de verdediging. Het schort vaak aan echte zieners, die de wortels bloot leggen-van de eigen tijd en bevrijdend in eigen tijd mogen spreken; die geen manna van gister oprapen, waar de worm insteekt, maar dagelijks vérs manna mogen oprapen.

We kunnen vanuit de orthodoxie - om één voorbeeld te noemen - te hoop lopen tegen de abortus provocatus. Maar waar zouden de wortels kunnen liggen van het huiveringwekkende verschijnsel, dat moeders besluiten tot beëindiging van de vrucht der schoot? .Zou het niet ook een teken zijn, dat men het leven in feite voor dat komende kind en ook voor zichzelf niet aankan? Mag dan vanuit de orthodoxie bij alle verzet tegen dit doden van leven ook bevrijdend levensperspectief worden geboden?

Mensen kunnen soms snakken naar aiutenthieke woorden, naar woorden die waar zijn. Ze zijn er gelukkig ook vandaag! Maar geve God die gave van de profetie ook in onze tijd, waardoor de kerk weer richting en stuur krijgt: van de dwaling af, van de wetteloosheid af naar de barmhartigheden van God toe, die immer nog roemen tegen het oordeel. Moge die geest van profetie ook vaardig worden, die niet vertrapt maar opricht, niet stukmaakt maar heelt.

God geve ook die onderscheiding der geesten om de gave van profetie te ontdekken bij anderen dan van eigen kerk of groep. Toen men Mozes berichtte, dat Eldad en Medad in het leger profeteerden, zei hij dat men niet voor hem behoefde te ijveren en verbond hij eraan de bede: 'och of al het volk des Heeren profeten waren, dat de Heere Zijn Geest over hen gave'. Mozes wilde niet alleen profeet zijn, ook niet de laatste.

Gebed om de gave van de profetie mag en zal dan ook het goed is eigen enge kaders doorbreken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen