Uitdrukkingen die een eigen leven leiden

Er zijn soms uitdrukkingen, die een eigen leven leiden, soms diep en breed ingegrift zijn . onder de mensen en die toch niet juist zijn. Zo werd ik er kort geleden door een predikantlezer aan herinnerd zélf ook zo'n uitspraak in een artikel te hebben neergeschreven. Geschreven werd, dat Ambrosius van Augustinus zei, dat een kind van zoveel gebeden niet verloren kan gaan. In de Belijdenissen van Augustinus staat het echter anders (III, 12). Een niet met name genoemde bisschop zei tot Augustinus' moeder Monica: 'Ga weg van mij, zo waar als gij leeft, is het onmogelijk dat een zoon van zulke tranen verloren gaat.' Het staat er dus letterlijk net iets anders als meestal gezegd wordt.

Dit geeft mij aanleiding zo nog een paar dingen te noemen. In de eerste plaats wordt nog al eens aangehaald de bijbeltekst: ijn volkgaa/ verloren omdat het geen kennis heeft. Er staat echter letterlijk in Hosea 4 : 6: Mijn volk is uitgeroeid omdat het zonder kennis is'. Ook hier dus een afbuiging van de letterlijke tekst, ook al verschilt de betekenis niet zoveel.

Tot een andere betekenis komt men wanneer men de tekst 'Gelijk het volk alzo zal de priester wezen' (Jes. 24 : 2 en Hosea 4 : 9) ombuigt tot 'zó de priester, zó het volk', iets wat ook nogal eens voorkomt. Al zal er onge­ twijfeld sprake zijn van wisselwerking tussen volk en priester (voorganger), de Schrift zegt dat om zo te zeggen de priester niet anders is dan het volk!

De tekst uit Mattheüs 23 : 24, waar gesproken wordt over het uitzijgen van de mug en het doorzweigen van de kameel wordt ook vaak verbogen. Vhzijgenv/ordt dan uitzuigen. Uitzijgen betekent echter uitzitten (vgl. muggenzifter). Met dit laatste woord geeft ook de herziene Statenvertaling deze tekst weer.

En tenslotte nog één voorbeeld, nu niet uit de Bijbel. De filosoof Karl Marx wordt vaak in de mond gelegd, dat godsdienst opium vóór het volk is. Hij heeft echter gezegd dat opium godsdienst van het volk is. In het eerste geval (vóór het volk) zou godsdienst als opium aan het volk worden toegediend. Maar Marx bedoelde, dat het volk de godsdienst als roesmiddel nodig heeft zolang de communistische heilsstaat nog niet is bereikt.

Omdat in genoemde gevallen deze uitdrukkingen nogal eens onkritisch worden gehanteerd zette ik er hier enkele op een rijtje. Er zijn bepaald nog wel meer gevallen te noemen. Het is slechts ter illustratie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen