Prediking en geestelijk leven (5)

Wat en hoe beleef je?

Nog twee vragen liggen er voor mij. Om te beginnen zou ik zeggen, wat catechisanten wel eens van mij horen 'je bedoelt het goed, maar je zegt het verkeerd'. Datzelfde komt er bij mij boven als ik lees 'wat beleef je in de wedergeboorte in engere of in ruimere zin? Hoe beleef je de vrijspraak in de vierschaar van de rechtvaardigmaking? ' Dat het telkens weer aankomt op het persoonlijke is dan nog eens benadrukt. Maar om in de prediking de beleving^ Gods volk te brengen, in engere of ruimere wedergeboorte en de vierschaarervaring dunkt mij verkeerd. De Bijbel is om te beginnen niet een boek vol bekeringsgeschiedenissen, maar openbaring Gods. En waar kan degene, die de brief schreef om uitleg van deze dingen beter terecht dan bij de schatten, die God gaf aan Zijn Kerk in de belijdenisgeschriften? Ik moet - dat behoeft de schrijver(ster) zich niet persoonlijk aan te trekken - wel met leed en zorg vaststellen, dat er zo heel veel onkunde is, als het gaat om de omgang met het Woord, en de kennis van de belijdenis der Kerk. Heeft wijlen ds. van Lokhorst ongelijk gehad, toen hij, in de dertiger jaren(!) opmerkte: 'vroeger waren ze te knap voor de catechismus, tegenwoordig te dom voor het Kort Begrip? ' We dwalen met 'wat en hoe beleef je' dacht ik wel van de weg af. Wordt dat zo gepreekt, dan vrees ik, dat men onder domme mensen ademloos naar de prediker staart 'dat is een bekeerde man, die heeft er verstand van', meer dan dat de vrucht zich voordoet waarvan we in Handelingen lezen: 'en de naam van de Heere Jezus werd door velen geprezen.' Wij zijn altijd voor een deel eenzijdig, beperkt, sterk subjectief, en dat moeten we maar niet aan de gemeente slijten als 'en zo leert God het nu'. Trouwens, het komt nogal eens voor dat de autoriteit van Gods volk hoger aangeslagen wordt dan die van Gods Woord. Jaren geleden werd na een lezing een vraag gesteld 'dominee, u hebt dat en dat gezegd, maar mijn bevinding is, dat...', waarop deze leraar terecht antwoordde 'mevrouw, ik heb met uw bevinding niets te maken, ik heb met Gods Woord te maken'.

Enger en ruimer

Ik heb wel even aangekeken tegen die uitdrukking ' wedergeboorte in enger of in ruimer zin', ik geloof, dat ik deze kan vatten, maar een gelukkige'uitdrukking acht ik het niet, ook niet direkt een bijbelse uitdrukking, meer een menselijke. Bij wedergeboorte in enger zin is deze de levendmakende daad van God, en in ruimer zin is deze de bekering, die uit de wedergeboorte vloeit en uit het geloof voortspruit. Mij dunkt, zie ook het catechisatieboekje van wijlen ds. J. van Sliedregt, dat de reformatoren meer leerden dat men wedergeboren wordt uit het geloof, het ogenblik van vereniging met Christus, terwijl later meer geleerd is, dat men wedergeboren wordt tot het geloof, om te kunnen geloven dus, en dan de wedergeboorte stelt als de eerste, opzoekende daad van God. Opmerkelijk is, dat art. 24 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis de wedergeboorte neemt voor heel het werk van de heiliging en vernieuwing van de mens door de Heilige Geest. Het geloof wederbaart hem. Het waarachtig geloof doet hem leven in een nieuw leven en dit geloof maakt hem tot een nieuwe mens. Wij mogen aan deze leer niet voorbijgaan dan tot onze eigen schade en tot oneer van de Heere. Daarbij denk ik aan de schone opmerkingen van ds. W. L. Tukker (in 'Geloof en Verwachting', over de Nederlandse Geloofsbelijdenis).

De rechtvaardiging

Wat is nu dat, waarnaar de rechte prediking staat, waartoe de Schrift opengaat en de Heilige Geest zaligmakend werkt? In artikel 23 Ned. Geloofsbelijdenis wordt, opmerkelijk, gesproken over de gelukzaligheid. David roemt in Psalm 32 tot twee keer meteen achter elkaar 'welgelukzalig' - driewerf zalig dus - 'wiens overtreding vergeven, wiens zonde bedekt is'. Daar jaagt de gehele kerk naar. En dat hebben wij te prediken, een-en andermaal, en telkens weer, 'alleen om Christus wil'. Voor de vergeving ligt wel het werk van de ontdekking aan onze schuld en zonde voor God, maar... daarin is niet de vergeving gelegen. Na de vergeving mag volgen de-heiligmaking, maar... deze komt voort alleen uit Christus. In het heilig gericht voor God ligt alleen in Christus en Zijn offer onze gerechtigheid voor God. Dat is bijbels. Dat is reformatorisch. Dat is de ervaring van allen, die de Heere onderwijst ten eeuwigen leven.

Jaren geleden sprak wijlen dr. Goedhart op een landelijke zendingsdag van de GZB in Driebergen. De titel klinkt mij nog in het oor 'geen angst, maar ook geen overmoed, de vreze Gods in het gemoed'. Geen angst, geen vrees in het geweten om tot God te gaan bij allen, die alleen steunen op Christus en Zijn verdienste. Maar ook geen overmoed, geen zelfvertrouwen, integendeel, want hoevele zijn onze ongerechtigheden, hoe hoog is onze schuld, en zelfs bij de kennis van de waarde van Christus en Zijn verdienste is het nog de belijdenis en bede 'en ga niet in het gericht met Uw knecht...'.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen