Over het diakonaal plan van de Generale Diakonale Raad

Inleiding

Hoewel het beleidsplan 'Teken van leven' een eindproduct is van tal van vergaderingen, groepsdiscussies en een groots opgezette conferentie, is het toch wat opzet en indeling betreft in hoge mate het werk van de algemeen secretaris van de G.D.R., dr. P. A. C. Douwes. Met zijn medewerkers heeft hij meer dan 800 stukken verwerkt tot wat uiteindelijk 'Teken van leven' werd.

Wat behelst nu deze beleidsnota?

Uitgangspunt en doelstelling samen vindt men uitgedrukt in de allereerste zin, die als een motto in de aanhef van de nota staat: 'Het beleid van de Generale Diakonale Raad zal er op gericht zijn dat diakenen zelf hun beleid maken.' 'Teken van leven' is bedoeld als een uitdaging aan de diakenen om hun plaatselijke en werelddiakonale werk planmatig te organiseren. De inleiding vertelt van de gezamenlijke actie 'Samen beleid maken', die geworden is tot een 'gemeenschappelijke beweging', waarin zich diakonaal leven manifesteerde. Deze beweeglijke en bewogen totstandkoming van het beleidsplan werd ervaren als een bijzondere belevenis. De actie 'Samen beleid maken' heeft de G.D.R. de mogelijkheden geboden zijn belangrijkste taak nog beter te kunnen uitvoeren: leiding en vorm geven aan het diakonale leven.

'Teken van leven' heet de nota. Zij bespreekt het diakonale leven aan de hand van een vijftal thema's: rekenschap; diaken en gemeente; diaken en samenleving; werelddiakonaat; wat doen we met ons geld? Op dit vijfvoudig stramien is het beleidsplan opgebouwd. Het doel van het plan is inzicht te geven in een richting aan het diakonale beleid van de Nederlandse Hervormde Kerk, vooral van de plaatselijke gemeenten en diakonieën in de nabije toekomst.

Is dat gelukt? Een belangrijke vraag, waarop we stellig in zullen gaan. Eerst echter willen we weergeven, wat in grote lijnen de inhoud is van het beleidsplan 'Teken van leven'. Nu reeds, dient vastgesteld: er staat veel goeds in. Het aanvankelijk al te lijvige, te uitvoerige concept is teruggebracht tot een bondig, overzichtelijk geheel, eind januari in de vorm van een goed leesbaar boekje verschenen. Hulde voor de fraaie uitvoering!

Door heel de nota heen vinden wij als een rode draad de gedachte, dat de G.D.R. niets aan de diakonieën wil voorschrijven of opleggen, maar zich zoveel mogelijk dienstbaar wil maken aan het beleid, dat door de diakenen zélf wordt gevoerd. Dat doet weldadig aan. Deze Raad van de kerk wil niet alleen 'orgaan van. bijstand' zijn van de Generale Synode, maar van de hele kerk.

In de vorige nummers van ons blad werd de bijdrage geplaatst die een Hervormd-Gereformeerde Werkgroep opstelde als bijdrage in de door de Generale Diakonale Raad opgezette bezinning op het diakonaal 'Samen Beleid maken'. Het resultaat van de landelijke bezinning op het diakonaat heeft dr. P. A. C. Douwes, algemeen secretaris van de G.D.R., verwerkt tot een beleidsplan 'Teken van leven'. In een drietal artikelen gaat ds. A. Romein, zelf lid van deG.D.R., op dit beleidsplan in.

Redactie

Thema 'Rekenschap'

Persoonlijk vind ik het voor een kerkelijk of herderlijk schrijven principieel noodzakelijk, dat het zijn uitgangspunt kiest in de Heilige Schrift en in de confessie. De laatste mist men in 'Teken van leven', de eerste niet. Drie bijbelgedeelten vormen het uitgangspunt.

AAl& rterst Johannes! : 1-11: Het begin van Zijn tekenen'. Wat ongebruikelijk wordt gewezen op de dienaren (er staat: iakonoi) die op bevel van-Christus handelend optreden bij de bruiloft te Kana. Zij verlangen er naar, dat de Heere onder hun handen Zijn tekenen zal doen.

Het belangrijkste kenmerk van dit handelen is, dat de dienaren deel hebben aan het wonder. Zo mogen diakenen van vadaag weten, dat de Heere hun werk zal gebruiken om ex Zijn werk mee te doen.

Het tweede schriftgedeelte is 2 Kronieken 28 : 5-15: e vier'barmhartige Samaritanen': oor de profetie des Heeren door de mond van de profeet Oded worden mensen bewogen tot het beoefenen van barmhartigheid aan overwonnen vijanden. Maar daar geschiedt ook gerechtigheid, welke daar naar voren komt waar menselijke verhoudingen worden doorbroken en mensen als broeders tegenover elkaar komen te staan.

Het derde fundamentele schriftgedeelte in de nota is 2 Korinthiërs 8 en 9, waar op bijzondere wijze door de apostel Paulus aan de gemeente in Korinthe geschreven wordt over de daar te houden geldinzameling voor de noodlijdende gemeente in Jeruzalem. De gemeente krijgt het dienstbetoon apostolisch opgelegd, wel nadrukkelijk, maar niet als een drukkende plicht. Het is een vrucht van haar geloof, gegeven met de gemeente als zodanig: een van de genadegaven, overvloedig door God geschonken. De gemeente mag op die genadegaven worden aangesproken, in de verwachting dat ze hun werk zullen doen. Paulus bedient zich van de volgende middelen orh de gemeente haar diakonale roeping te doen ver-

staan: herinnering aan de bron des geloofs, delen van de ervaring der genadegaven in de gemeente en het aangeven van de perspectieven van de hoop. Deze perspectieven zijn zo wijd als de wereld.

De drie hier beknopt weergegeven schriftoverwegingen roepen de gemeente op tot rekenschap. Deze roeping gaat allereerst uit naar de plaatselijke gemeente, dan naar de diakenen. Deze, op hun beurt, maken deel uit van de gemeente, de samenleving en de kerkeraad. Van alle kanten krijgen zij de signalen die roepen om bezinning, soms om stellingname. De predikant mag aangesproken worden als de in de gemeente aanwezige deskundige, vrijgesteld om het evangelie te onderzoeken en te vertolken. De diakenen kunnen 'hun' predikant hierop aanspreken. Wantro^rusting is uiterst belangrijk: ook deze uitspraak komt telkens terug in de beleidsnota, eveneens zo'n rode draad. Vorming van diakenen en gemeenteleden is nodig. De G.D.R. stelt zich voor hoge voorrang te geven aan het op gang komen en voortgaan van een breed proces van studie en bezinning.

Thema: 'Diaken en gemeente'

Van meet af aan stelt de beleidsnota bij dit thema vast, dat de diaken van degemeente niet los staat van de hele samenleving: 'Voor een juist begrip van de plaats van de diaken is het nodig, dat 'diaken en gemeente' en 'diaken en 94 samenleving' elkaar voortdurend in evenwicht houden.'

Maar het ambt van diaken rust duidelijk in het ambt van alle gelovigen. Daarom wordt in het diakenambt de roeping tot dienstbetoon van de gehele gemeente belichaamd. Hij mag iets van Christus' dienst aan Zijn gemeente verrichten. Met name houdt hij aan de gemeente voor, welke genadegaven de Heere haar geschon}cen heeft en waartoe die gebruikt kunnen worden. Deze gedachtengang is weer zo'n rode draad, die steeds in het beleidsplan terugkeert: de diaken mag in de gemeente op zoek gaan naar dë van God aan de gelovigen gegeven genadegaven. Dat behoort ook tot zijn inzameling der gaven, méér dan de financiën! Genadegaven zijn liefde, geloof, blijdschap, enz., maar ook: jeugd, rijpheid, energie, deskundigheid, creativiteit, humor, gastvrijheid en... geld. 'Teken van leven' pleit voor diakonaal huisbezoek, dat ten doel heeft al deze ideeën, inzetmogelijkheden en interessen van gemeenteleden op het spoor te komen en te stimuleren.

Diakenen delen ook uit. Niet alleen geld, maar ook informatie, bekendheid met de taak van het diakonaat. Hij roept op tot meeleven en meegeven. 'Inzet vragen' noemt de nota dit. Daartoe wordt de diaken bijzonder geroepen én gesterkt aan het Heilig Avondmaal, waaraan hij de tekenen van lijden en overwinning met de gemeenteleden deelt.

Diakenen zijn het best geholpen met een klimaat in de gemeente, , waarin dienst aan de naaste en de wereld wordt gezien als uiting van het gemeente-zijn. Zo'n klimaat kan alleen ontstaan als alle vormen van gemeenteleven op het dienstbetoon zijn gericht, bijv. catechese, toerusting, prediking, eredienst, pastoraat. Diakenen moeten dan ook bij allerlei vormen van het gemeente-zijn worden betrokken en er moet een hechte samenwerking van ambtsdragers zijn. Zij moeten niet alleen zitting hebben in de kerkeraad, maar ook in bijv. werkgroepen en commissies.

Diakonale consulenten kunnen de diakenen helpen in dit opzicht. Zij willen terzijde staan met advies, met doorspreken van plannen, met een kritisch gesprek over resultaten.

Brede informatie over het hele veld van mogelijkheden, met name waar het gaat orn werelddiakonaat, wordt gegeven door het landelijke serviceorgaan: de Generale Diakonale Raad. Daar moet de diaken met het oog op zijn gemeente altijd terecht kunnen met zijn vragen en problemen.

Het bovenstaande is een weergave van het eerste deel van 'Teken van leven'. Een volgende maal over het tweede deel.

ds. A. Romein

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen