Onze catechisatie (7) - De ouders

Ouders - de opvoeders

Wanneer we nu willen nadenken over de plaats van de ouders in de catechese zijn we bij een belangrijk punt gekomen. Immers, de ouders zijn de eigenlijke opvoeders van de kinderen. Zij hebben hun kind van God ontvangen, en zij dragen de verantwoordelijkheid voor het tijdelijk en eeuwig heil van hun kind. Zij hebben eenmaal bij de doop van hun kind het jawoord gegeven aan de Heere, om hun kind naar hun vermogen in de voorzeide leer te onderwijzen, of te doen en te helpen onderwijzen (derde doopvraag). In dit licht bezien is de catechisatie een hulpmiddel voor de ouders bij de opvoeding van hun kind.

De synode van Dordrecht (1618-' 19) heeft, in navolging van Calvijn, in haar bezinning op de catechese, de taak van de ouders vooropgesteld. Zij kende drie soorten catechese, namelijk die van de ouders, van de school en van de kerk. Die van de ouders stond voorop. Dat geldt nog. De primaire catechese is de catechese, die de kinderen van hun ouders krijgen. Ook als we terugdenken aan de Bijbelse gegevens, springt deze catechese van de ouders weer in het oog (denk aan Deut. 6 : 7-9; Ps. 78 : 1-8; Efeze 6 : 1-4).

Het zijn de ouders, die hun kinderen de eerste gebeden leren. Die hun kinderen met de Bijbel vertrouwd maken, en daarbij de kinderbijbel als hulpmiddel kunnen gebruiken. Het zijn de ouders, die hun kinderen leren zingen en hen meenemen naar de kerk. Het zijn de ouders, die ook met hun kinderen proberen te spreken over de elementaire begrippen van de Heilige Geest. Wat een taak hebben de ouders toch! Wat is het belangrijk, dat de ouders zich tijdens de eerste levensjaren van hun kinderen van deze taak bewust zijn. Laat de christelijke gemeente daar stimulerend op in werken. Ouders zijn de handen van God, heeft iemand gezegd. Daarom is het zo belangrijk, dat ou

ders gelovige ouders zijn. Zoals zij aangesproken werden bij het doopvont: 'Geliefden in de Heere Christus'. Ouders, die in de godsdienstige opvoeding van hun kinderen alleen staan, hebben het moeilijk. In de voorbede der gemeente dient aan hen gedacht te worden. Niet alle kinderen mogen de leeftijd bereiken, waarop zij naar de catechisatie kunnen gaan. Wat is het dan een troost, bij het grote gemis, als ouders te mogen instemmen met de belijdenis van onze reformatorische kerken: 'Niet te twijfelen aan de verkiezing en zaligheid van de kinderen, welke God in hun kindsheid uit dit leven wegneemt' (Dordtse Leerregels, I, 17).

De ouders en de catechisatie

Voor de ouders is het een steun, dat hen bij hun grote taak enkele hulpmiddelen ten dienste staan. Zoals bijvoorbeeld de christelijke school en het kerkelijke jeugdwerk. Welnu, als bijzonder hulpmiddel staat de catechisatie de ouders ten dienste. We moeten deze verbindingslijn helder zien. Ouders sturen hun kinderen niet naar de catechisatie om de catechisatie zelf, of omdat de dominee en de kerkeraad het zo graag willen, maar het is andersom. De gemeente biedt de ouders in hun taak van de opvoeding de catechisatie als een hulpmiddel aan. Catechese is dus als het ware een stukje dienstverlening aan de ouders. Uiteindelijk is dus de catechisatie een deel van hun opvoeding.

Daarom dient de betrokkenheid van de ouders op de catechese groot te zijn. En juist op dit punt moeten we constateren, dat er heel wat aan schort. Over het algemeen zijn de ouders veel te weinig bij de catechisatie betrokken, Zij worden er ook veel te veel buiten gehouden. Wat weten de ouders eigenlijk van de inhoud van de catechese aan hun kinderen? Wat doen hun kinderen óp tijdens de catechisatie? Wat leren ze wel en wat niet? Wejk boekje gebruiken ze? Welke methoden worden er gebruikt? Welke inbreng heeft de catecheet in hun opvoeding? Ik ga geen pleidooi houden voor een situatie, waarin de ouders de catecheet de wet voorschrijven. Als het goed is, hebben de ouders aan de catecheet hun vertrouwen geschonken. Maar toch zou het goed zijn de ouders meer bij de te betrekken. De vraag is, hoe bereiken we dat? Dat kan bijvoorbeeld door een ouderavond te houden. Op zo'n avond kan de catecheet eens vertellen, hoe hij catechiseert, wat hij behandelt, en er kunnen over en weer vragen gesteld worden. Zo kan er een band gelegd worden van thuis naar de catechisatie en kunnen catechefet en ouders meer samen de verantwoordelijkheid dragen. Ook kan op het huisbezoek de catechese aan de'orde komen, niet alleen informatief, maar ook inhoudelijk. Ook is er de mogelijkheid om de ouders via kerkbode, brief, of folder te informeren.

Het liuiswerk

Het huiswerk is een heet hangijzer op de catechisatie. Moeten de catechisanten thuis iets leren, iets maken, of niet? De praktijk leert ons, dat dit een moeilijk punt is. Dikwijls proberen catecheten het jaren achtereen, maar tenslotte geven ze de moed op. De catechisanten doen het toch niet.

We behandelen dit punt opzettelijk in dit gedeelte over de ouders. Het is namelijk onze overtuiging, dat er alleen dan iets van het huiswerk terecht komt, wanneer de ouders hierin meewerken. Het is heel goed te begrijpen, dat er catecheten zijn, die geen huiswerk meer opgeven. Het is immers om moedeloos van te worden. Het veroorzaakt altijd weer een negatief begin van de catechisatieles, als er 'overhoord' wordt. En dan nog moeten zij in sommige gevallen de klachten van de ouders aanhoren, dat de catechisanten tegenwoordig niets meer leren. We kunnen het huiswerk wel via kerkbode, prikbord in de kerk en op andere manieren aankondigen, onderstrepen, nogmaals onder de aandacht brengen, maar als de ouders er niet aan mee doen, dan helpt het allemaal niets. De motivatie van het huiswerk kan niet alleen van de kant van de catechese komen, maar moet ook vanuit het gezin komen.

Zelf geef ik altijd huiswerk op. Het blijft een ideaal, dat ik niet opgeef. Wat is het dan een steun, als je merkt, dat er ouders zijn, die hun kinderen begeleiden bij het maken of leren van het huiswerk. Laat de catecheet (samen met de , ouders) naar methoden zoeken, waardoor het huiswerk een meerwaarde krijgt, namelijk om als schakel te dienen tussen de catechisatie en thuis. Moeten er vragen gemaakt worden, laat het dan methodisch zo gebeuren, dat de ouders mee kunnen doen. Moet er een vraag geleerd worden, laten de ouders die eeris met hun kinderen leren. Dat kan voor de ouders ook nog nuttig zijn. Laat de catecheet eens een schriftlezing, eventueel met bijbelstudie meegeven, waarde Schriftlezing aan tafel op afgestemd kan worden. Zo.zijn er vele, vele mogelijkheden.

Er is voor de catecheet niets bemoedigender dan te merken, dat de ouders achter zijn werk staan. Dat zij hem bijvoorbeeld bericht sturen, als hun kind niet naar de catechisatie kan komen. Zodat de catecheet niet hoeft te denken: waar blijven ze nu weer, of via anderen hoort: o... die jongen moest weg, er was een tante jarig. Als we het er dan samen over eens zijn, dat we in een tijd van grote afval leven, en als we er dan samen van overtuigd zijn, dat de catechese van ontzaglijke waarde moet zijn voor de opbouw van de gemeente, dan zullen we er met elkaar de schouders onder moeten zetten. En u zult zien... het gaat!

Catechese aan ouders

Ondertussen betekent dit alles een hele taak voor de ouders. Het is al zo moelijk om de kinderen bij hef Woord op te voeden. Wat leven er een schuldgevoelens in het hart van menige vader en moeder. Zouden we elkaar op dit punt als christelijke gerneente ook niet eens kunnen helpen? Zouden er niet eens kringen gevormd kunnen worden van ouders, die de laatste jaren hun kind hebben gedoopt? Op die kringen kunnen allerlei opvoedingsvragen besproken worden. Kan catechese aan ouders gegeven worden. Er zou materiaal moeten komen om hiervoor een leidraad te bieden.

En als...

En als ouders hun kinderen biddend hebben opgevoed, altijd positief stonden tegenover de catechisatie en er alles aan gedaan hebben om hun kinderen op te voeden tot christen - jongeren, maar... zij verlaten de weg van het Woord? Wat dan? Dan lijkt alles tevergeefs. Ook de catechisatie. Er zijn vele ouders, die. verdriet hebben om deze dingen.

Maar, 'dan toch blijft de catechese van de ouders, zo lang zij hun kinderen (zelfs kleinkinderen) kunnen bereiken. Misschien niet meer expliciet, omdat er geen gesprek meer mogelijk is. Maar toch... die enkele woorden tijdens hun ziekte, die ansichtkaart met die tekst erop, en misschien tenslotte alleen dat liefdevolle hart en die uitgestoken hand naar de kinderen... ook dat is catechese, catechese in vlees en bloed, catechese, die blijft staan onder de belofte, dat de Heere er Zijn zegen aan verbindt.

(slot volgt)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen