Boekbespreking

J. Overduin, Is geloven moeilijker dan vroeger? 140 blz. Prijs: ƒ 18, 90. Kok, Kampen 1980

Opnieuw heeft de bekende Veenendaalse predikant, ds. J. Overduin een boek op onze tafels gelegd, ditmaal gewijd aan een achttal vragen, die in gezin en gemeente nogal eens gesteld worden. We leven immers in een tijd waar godsdienst, geloof en kerk zich in een krisis bevinden. Statistieken laten zien hoe ontkerstening en ontkerkelijking voortgaan, anderen zoeken een toevlucht in een godsdienstigheid buiten de kerk, terwijl in de gemeente veel onzekerheid heerst, een onzekerheid die gevoed wordt door de elkaar weersprekende theologische visies.

Op de wijze waarop we dat van hem gewend zijn probeert Overduin ons een weg te wijzen: evenwichtig en voorzichtig, nuchter en pastoraal, beslist en duidelijk. Elk hoofdstuk is a.h.w. een gesprek met de lezer, waarbij de Schrift opengaat op een ongedwongen fijne manier.

De onderwerpen die aan de orde gesteld worden zijn: Is geloven moeilijker dan vroeger? Het Woord, het geloof en de ervaring; God en het lijden; Wie is God? Is de kerk straks verdwenen? Wat is wereldgelijkvormigheid? Het recht op geluk; Structuren en mensen.

Wie de publicaties van Overduin kent, zal nogal eens iets tegenkomen wat hij eerder bij deze auteur gelezen heeft. Toch is het goed het nog weer eens op een rijtje gezet te krijgen, zeker voor de jongeren die de discussies van de voorbije twintig jaar niet zo bewust hebben meegemaakt.

Ik heb nogal eens een uitroepteken geplaatst bij allerlei uitspraken. Eén voorbeeld: Op blz. 50 gaat Overduin in op de uitleg van Zondag 10 van de Heidelberger: Dat alle dingen van zijn vaderlijke hand ons toekomen, een zinnetje waar velen over vallen. De schrijver wijst erop, dat ook de catechismusopstellers wel weten, dat er veel is wat uit de hand van de boze komt en uit de hand van zondige mensen. In het antwoord ontbreekt z.i. een schakel. 'Immers alles komt dan pas uit Zijn vaderhand wanneer Hij er beslag op legt en het kwaad ter hand neemt om Zijn goddelijke zin erin te leggen.'

Ook over de Schriftinhoud en de cultuurgebonden inkleding van bepaalde dingen zegt de schrijver goede dingen. Zeer aanbevolen lectuur, ook voor gesprekskringen. Maar ik denk vooral mensen die betrokken zijn bij jongerenwerk of evangelisatiewerk met verschillende hoofdstukken erg geholpen zijn.

A. N.

N. S. van Leeuwarden, De godvrezende zeeman of de nieuwe christelijke zeevaart. De Vuurtoren, Urk 1980. 732 blz. Geb. ƒ 59, 50.

Nicolaas Simons van Leeuwarden; de schrijver van dit boek was een leke-theoloog. Hij woonde in Amsterdam. Hij leefde aan het eind van de 17e en begin van de 18e eeuw. In 1730 stierf hij, ongeveer 82 jaar oud.

Zijn werken, stichtelijk van aard, zijn altijd onder het eenvoudige volk zeer geliefd geweest. Hij schreef veel; het was zijn lust en zijn leven. Zijn meest belangrijke boek is zijn Godvrezende Zeeman, dat nu dus in herdruk voor ons ligt. Onze vaderen namen het mee als zij de zee opgingen, en soms verre reizen maakten. Onderweg was men gewoonlijk verstoken van de prediking en dan vond men enige vergoeding in het lezen van dit boek van 'vader' Van Leeuwarden. Men noemde hem inderdaad: vader Van Leeuwarden, vanwege zijn leeftijd, maar dat niet alleen: ook vanwege zijn wijsheid en vanwege de 'geestelijke leiding' die hij gaf.

Zo is Van Leeuwarden een bekend 'oude schrijver' geworden; ook al is hij in later tijd wat op de achtergrond geraakt. Hij was een mild man. Hij waarschuwde, zoals alle mannen van de Nadere Reformatie, voor zelfbedrog, maar hield de weg naar de Heere Jezus Christus open.

Het doet hem eer aan dat na bijna drie eeuwen zijn hoofdwerk opnieuw is gedrukt. En dan in deze fraaie vorm. Want het boek is van een mooie linnen band voorzien. En dan: te koop tegen een zeer redelijke prijs. Wie wat meer over Van Leeuwarden wil te weten komen, kan desgewenst terecht in 'De kracht der religie', een boek dat bij dezelfde uitgever is verschenen. Wie geïnteresseerd is in de lektuur der Nadere Reformatie zal het zeker op prijs stellen dat een boek dat anders slechts hoogst zelden en tegen zeer hoge prijs te koop is, nu zo maar in eens voorhanden is. Wij hopen dat de uitgever zal voortgaan met het op de markt brengen van dergelijke lektuur. Wie zich in een stichtelijk werk als dit verdiept, zal daar heel veel goeds en moois in vinden. Geen diepgaande theologie, wel geestelijk leven en veel praktische levenswijsheid.

K. Exalto

Dr. L. Praamsma, De kerk van alle tijden. Deel 2, T. Wever, Franeker, 1980. 436 blz. Geb. ƒ 49, 50 (na deel 4 ƒ 55, - ).

De lof die wij voor deel 1 hadden, geldt onverminderd voor deel 2. Een prachtig boek over de kerkgeschiedenis van de Reformatietijd. Deel 1 ging over de oude kerk en de middeleeuwen, tezamen ongeveer 15 eeuwen omvattend; dit deel, dat nog aanzienlijk dikker is dan het vorige, omvat slechts twee eeuwen. Het gaat ruwweg over de jaren 1500-1700.

Alleen al dit ene gegeven wijst erop, dat Praamsma in dit deel veel meer op de details ingaat. En dat heeft veel voor. Het geeft een completer beeld. Ook dit deel is weer geschreven in dezelfde eenvoudige stijd, die het iedere belangstellende mogelijk maakt het met gemak te lezen. Het is bovendien voorzien van een keur van foto's, waar wij speciaal de uitgever voor willen bedanken. Als ik een wens zou mogen uiten, dan is het deze, dat in de volgende delen nog wat meer aandacht zal worden gegeven aan wat men tegenwoordig de 'spriritualiteit' pleegt te noemen. Daarvoor in de plaats mag dan de politieke geschiedenis wel wat gereduceerd worden.

Wij weten dat er onder ons nog geheel wat historische belangstelling bestaat, met name voor de kerkgeschiedenis. Deze geïnteresseerden zullen stellig blij zijn met deze kerkgeschiedenis. Wij hebben er uit hun kring al veel lof over gehoord, onterecht. Wij twijfelen er niet aan, dat ook dit deel (en de volgende) wel zijn weg zal vinden. En wij zien dat gaarne.

K. Exalto

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen