Demonstratie geslaagd!?

Driehonderd en vijftig duizend mensen op de been, om te demonstreren tegen de kernbewapening. Mient Jan Faber (en in hem, als secretaris, ook het IKV) was te feliciteren, zo luidde een commentaar. Alsof een zo massale opkomst, vanuit Duitsland en al, werkelijk bepalend is voor succes, voorzover zo'n woord al in kerkelijk verband gebruikt mag worden. Het gaat immers om een activiteit van een Interkerkelijk Vredesberaad?

1. Ik plaats een viertal kanttekeningen bij de demonstratie.

In de eerste plaats wordt uit zo'n massale opkomst wel duidelijk, welke angst er leeft voor de gruwelijke dreiging van het kernwapen. En wie zou niet huiveren wanneer hij denkt, dat ooit eens de verschrikking van het kernwapen over ons zal uitbarsten, wie denkt niet aan zijn kinderen?

2. Maar zouden alle mensen die meeliepen, en daarmee hun gevoel van afschuw duidelijk maakten, werkelijk hebben geweten in welk kader men meeliep? Natuurlijk zijn er veel bewuste demonstranten geweest, die goed wisten waaróm ze aan de oproep van juist het IKV gehoor gaven en die heel goed wisten dat voor het IKV de leus is: kernwapens de wereld uit, te beginnen in Nederland. Maar zullen er ook niet velen geweest zijn, die juist uit (te begrijpen) angst hebben meegelopen in de demonstratie of die gewoon demonstreerden omdat er wat de demonstreren viel. Ik kreeg advertenties met oproep om te gaan demonstreren onder ogen, waaronder kinderen als aanbevelers stonden.

3. Waar was het christelijke van het IKV kenbaar in de dmonstratie? Geen christelijk woord heeft geklonken. Blasfemische taal was soms voor de radio te horen, beelden-onder-de-maat waren op spandoeken aange­bracht. Zo zou ik door kunnen gaan. Er zullen best mensen meegelopen hebben, die christelijk zijn of heten te zijn. Maar in toespraken bleek het niet. Voor mij is duidelijk geworden, dat christelijke verontrusting over het dreigende kernwapen, over macht die Gods schepping bedreigt binnen de kerk(en), binnen de gemeente(n) moet plaats vjnden. Hier mocht zelfs het CDA niet meedoen, omdat het de uitgangspunten van de demonstratie niet integraal aanvaardde. Dus werd het een demonstratie, die officieel in het teken stond van links-radicalen, van PPR, PSP, CPN en links geëngageerde maatschappelijke groepen.

4. We hebben intussen - al voor de demonstratie-kennis kunnen nemen van hovaardige taal van Mient Jan Faber. Gispend citeert prof. dr. J. Plomp een passage van hem in De Tijd: 'Zelfverzekerde blik. Mient Jan Faber is allerminst bevreesd dat de kerken afhaken als het IKV wordt gedemocratiseerd'. 'Ze kunnen hier eigenlijk geen nee meer tegen zeggen'. We zijn al een politieke organisatie met een geweldige macht. Wat roepen de kerken niet op als ze weglopen? Je hebt het een jaar terug bij de gereformeerde synode gezien, daar dreigde de band met het IKV veel slapper gemaakt te worden. Nou, je hoefde maar mét je vingers te knippen, een advertentie in Trouw, de hele meute stond op en de band bleef dan ook heel.’

‘Taal om van te griezelen', taal van 'een circusbaas die alle diertjes en poppetjes maar laat dansen', voegt prof. Plomp er aan toe.

Men lette op twee woorden: macht en politiek. Het IKV een 'politieke macht'. Welnu, dat wordt gezegd door de verantwoordelijke man, die in dienst staat van een interkerkelijk orgaan. En dan een politieke macht, die mensen de straat op stuurt, zonder dat constructieve oplossingen worden aangedragen. Een dagje naar Amsterdam met uiteenlopende leuzen op spandoeken, die meer emotie dan nuchtere realiteitszin als achtergrond hebben.

5. Het wordt tijd dat de kerken zich grondig beraden op wat het IKV (oorspronkelijk een overlegorgaan) geworden is, een politiek orgaan met macht, die de weerloosheid van volkeren, die hun vrijheid mpeten beschermen, bevordert. We mogen als kerken bedenken: Christus is onze vrede (niet onze macht) en niet zoals Faber zei: een lichtend voorbeeld in de geschiedenis, net als Steve Biko.

Faber kon tevreden zijn, en met hem het IKV. Maar kunnen de kerken, die het IKV in het leven hebben geroepen, óók tevreden zijn? Het IKV kan met de getalsfactor van zaterdag aan de slag om haar 'macht' te tonen. Zullen de kerken hun ambtelijk gezag tonen? Zal de kerk tonen: wel in de wereld maar niet van de wereld, omdat er een vrede is die alle verstand te boven gaat? En daarom: geen verbond met allerlei soorten buitenkerkelijke groepen.

Kerk en wereld gingen samen de straat op. Moskou is de lachende derde. Daar zal men best al wel weten, dat Faber op de rede van Reagan, net zo als Moskou heeft gereageerd met: 'allemaal propaganda.' En dat terwijl het politieke westen (in ons land alle drie de grote partijen) de rede van Reagan hoopvol achtten.

Het IKV, een politieke macht, en dan nog wel van een bepaalde couleur. Waar blijven we nu als kerken?

Het Evangelie schept op andere wijze onrust over het kernwapen als nu is geschied.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen