Help de kerk in Hongarije opdat zij helpen kan (1)

Stille hulp

Als het goed is vindt men op de jaarrekening van de plaatselijke diaconie de post 'Stille hulp*. Dat betekent, dat men mensen helpt in nood. zonder te publiceren in welk land zij zich bevinden. Publicatie zou immers de hulpverlening in hun richting, die bitter nodig is. in gevaar brengen en zelfs onmogelijk maken. Tot nu toe behoorde de Tweede Wereld grotendeels tot het gebied van deze vorm van hulpverlening, en het is nog steeds wijs om voorzichtig te zijn met gerichte publicaties. In dit opzicht vormt op dit moment één land een gunstige uitzondering en dat is Hongarije.

Ontwikkelingen

Sinds kort zijn er zowel economisch als politiek ontwikkelingen in dat land gaande waarvan men enkele jaren geleden nauwelijks durfde te dromen. Bedrijven die met verlies werken krijgen geen overheidssteun meer. Particulier initiatief wordt niet meer tegengewerkt, maar krijgt de ruimte en daarmee ook een zekere martkeconomie. De problemen waaraan men het hoofd moet bieden zijn gigantisch, maar men probeert echt te hervormen i.p.v. plastische chirurgie toe te passen. Politiek gezien brengt deze hervormingsgezondheid met zich mee dat er demokratische groeperingen zijn ontstaan die steeds duidelijker aansturen op een demokratisch socialisme hetgeen het einde moet betekenen van het staatssocialisme dat identiek is met de machtsmonopolie van de communistische partij.

Visie op de kerk

Opvallend is dat in deze situatie de overheid een totaal andere visie op de kerk aan de dag legt dan voordien. Werd zij eerst vervolgd en met geweld en door administratieve maatregelen tegen haar en later gedoogd als een overblijfsel van een verouderd economisch bestel (het kapitalisme) dat vanzelf zal verdwijnen, nu heeft zij de vrijheid van de overheid gekregen zichzelf openlijk als kerk in de maatschappij te presenteren. Sinds 1987 mag men in haar gebouwen kinderen godsdienstonderwijs en catechisatie geven, zonder een deelnemerslijst aan het Staatsbureau voor kerkelijke aangelegenheden te overleggen! Predikanten doen openlijk hun uiterste best om jongeren die door de jarenlange propaganda tegen de kerk verloren dreigden te gaan weer bij het geloof en de kerk te betrekken. Tot verwondering en verbazing van velen bloeit dit werk van de kerk weer op. Veel kinderen en jongeren bezoeken het godsdienstonderwijs en de catechisaties. Enkele weken geleden is zelfs een landelijke jeugdorganisatie in het leven geroepen. Zij beschouwt zichzelf als de opvolgster van de bloeiende organisatie die in 1948 op bevel van de autoriteiten is opgeheven en die zowel geestelijk als cultureel in het protestants volksdeel van het land diepe sporen heeft achterge-»laten. Zij wil jongeren winnen voor Christus en zijn kerk! In de kerkelijke pers, die onlangs uitgebreid is, worden predikanten en kerkeraden aangespoord om deze belangrijke taak van het kerk-en christenzijn weer in handen te nemen en jongeren in toenemende mate in aanraking te brengen met het Evangelie. Ter ondersteuning van dit werk verschijnt ook de nodige lectuur. Er zijn Bijbels genoeg te krijgen in de twee boekhandels die de kerk heeft. Men is tevens bezig om een liederenbundel voor jongeren samen te stellen.

Vluchtelingen

Terwijl deze ontwikkeling velen met vreugde en dankbaarheid vervult, wrijven anderen hun ogen uit en verbazen zich over de mogelijkheden die de kerk nu ineens heeft. Dit geldt evenzeer ten aanzien van het vluchtelingenwerk dat de kerk in haar handen nam i.v.m. mensen die uit Roemenië naar Hongarije zijn gevlucht. Velen van hen hebben een kerkelijke achtergrond. Bij de Kerk voelen zij zich veilig, terwijl zij bang zijn voor iedereen die een uniform draagt vanwege de ervaring die zij met de Securitate, de geheime politie van Roemenië, hebben opgedaan. Deze Roemeense variant van de Gestapo weet zijn eigen mensen de droppen onder de vluchtelingen in Hongarije zelfs! De Hongaarse overheid erkent en respecteert deze angst van de vluchtelingen. Zij geeft daarom aan de kerk dezelfde ruimte als aan het Rode Kruis om deze mensen op te vangen. Zij registreert hen om een verblijfsvergunning voor hen te verkrijgen. Zij bemiddelt bij het zoeken van werk en woonruimte. Ook pastoraal besteedt zij veel aandacht aan hen zowel wat de persoonlijke zorg als het organiseren van diensten voor hen betreft. Zij maakt daarbij geen onderscheid tussen de vluchtelingen, net. zo min als de overheid, op grond van hun etnische afkomst. Iedereen die bij haar aanklopt wordt geholpen materieel, administratief, psychisch en pastoraal. Diensten worden in het Roemeens vertaald voor de Roemeenstalige vluchtelingen. Zij worden in twee centra, Budapest en Debrecen opgevangen.

Achtergrond

De meeste Roemeense vluchtelingen behoren echter tot de Hongaarse etnische minderheid in Roemenië. Hun woongebied, Transsylvanie/Erdely heeft 1000 jaar lang deel uitgemaakt van het Koninkrijk Hongarije. Toen de moslimse Turken in hun opmars tegen West-Europa het grootste gedeelte van Hongarije hebben bezet in 1541, is Erdely een zelfstandig Hongaars vorstendom geworden. Gabor Bethlen en de Staten Generaal onderhielden diplomatieke betrekkingen met elkaar! De reformatie heeft in Erdely meer ruimte gehad dan in de rest van het land dat onder Habsburgs bestuur zuchtte. Hoe verder men van Wenen, dus van de Habsburgers, woonde hoe meer men in aanraking kwam met de Gereformeerde godsdienst. Derhalve vindt men de meeste gereformeerden in het Oosten van het land. In Erdely alleen al behoort bijna 1 miljoen van de 2, 5 miljoen Hongaren tot de geref Kerk. Zoals overal in het land had de kerk zich in Erdely heel sterk met het onderwijs en de culturele vorming van het volk bemoeid, waardoor zij haast vanzelf een verzetshaard was tegen de Habsburgse overheersing van het land. Na het verjagen van de Turken uit Buda in 1686 kwam heel Hongarije onder Habsburgs bestuur die, hoewel zij tot koningen van Hongarije werden gekroond, het land als een kolonie van Oostenrijk beschouwden. Het openlijke streven van keizerin Maria Theresia was om Hongarije Duits, Rooms Katholiek en bedelares te maken! Hierbij hanteerden de Habsburgers aldoor de leus: 'divide et impera!', d.i. verdeel en heers! Op grond hiervan werd na 1686 Erdely als een aparte provincie van hen vanuit Wenen bestuurd. De etnische groeperingen werden tegen elkaar uitgespeeld. Vooral de twee grootste, de Hongaren en de Saksen. Deze laatsten zijn naar Erdely getrokken op verzoek van Hongaarse koningen in de 13e eeuw, die van hen rechten hebben verkregen voor altijd. Maar ook de Roemenen werden gemanipuleerd, die in de tijd van de Turkse oorlogen in grote getalen hun toevlucht zochten tot Erdely en zich hebben gevestigd in gebieden waar de Hongaarse bevolking door de Turken uitgemoord of als slaven afgevoerd werd. Zodoende is Erdely een land van verschillende etnische groeperingen geworden waar men geen politieke grens kan trekken langs de etnische grens. Dit land nu dat bijna vier keer Nederland is, is door de Westerse geallieerden in de vrede van Trianon (bij Versailles) bij het Koninkrijk Roemenië gevoegd in 1920, zonder volksraadpleging. Het gaat naast Roemenen en Saksen om 2, 5 miljoen Hongaren in dit gebied. Zij zijn nooit van hun levensdagen naar Roemenië geëmigreerd, maar de staatsgrens is over hen heengeschoven. Hun oude scholen zijn na 1920 door het koninkrijk Roemenië genationaliseerd. Met heroïsche moed hebben de kerken, zowel protestantse als de rooms katholieke, weer eigen scholen gesticht die na de WO II door communistisch Roemenië werden genationaliseerd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen