Boekbespreking

Dr. W.F. van Stegeren: Sociale pedagogiek en levensbeschouwing, Kampen, 1991, 107 pag., prijs ƒ 19,50.
De laatste jaren is er op de terreinen van opvoeding, onderwijs en welzijnswerk een hernieuwde aandacht voor de rol van de levensbeschouwing te bespeuren.
Mevr. Prof. Van Stegeren is emeritus-hoogleraar opvoedkunde en andragogiek aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en zij gaat in dit boek na welke rol geloofswaarden op het terrein van de sociale pedagogiek spelen.
In het voorwoord maakt ze duidelijk dat ze het thema van de verhouding geloof en opvoeding c.q. welzijnswerk gedurende haar loopbaan niet heeft vergeten. Ze kwam er voor het eerst mee in aanraking, toen ze als vrijwilligster werkte in een Amsterdams clubhuis. De spanning tussen methodisch werken met groepen jongeren en de wens iets te laten zien aan jongeren van geloofswaarden is ze niet meer kwijtgeraakt.
In dit boekje gaat het met name om de betekenis van geloofswaarden voor de sociale pedagogiek, de theorie-ontwikkeling en het onderzoek betreffende de wisselwerking tussen opvoeding van jongeren en maatschappij.
We lezen hoofdstukken overde geschiedenis van de sociale pedagogiek, over visies op jongeren van pedagogen, sociale pedagogiek vanuit een nadrukkelijk mens- en maatschappijbeeld, de relatie tussen het sociaal pedagogisch handelen in de praktijk en levensbeschouwing en tenslotte een hoofdstuk waarin een eigen handelingsmodel voor de relatie tussen sociale pedagogiek en levensbeschouwing wordt ontwikkeld.
In het bijzonder het laatste hoofdstuk is zeer lezenswaardig. Strak methodisch wordt een weg geschetst hoe in theorievorming, methodiekvorming en praktijk de relatie met de eigen levensbeschouwing te leggen. De ingevulde modellen bieden de mogelijkheid om theorievorming en dienstverlening aan de hand van concrete aktiviteiten kritisch te toetsen. Duidelijk wordt dat de keuze van een mensen maatschappijbeeld doorwerkt in de keuze van een bepaalde wetenschapsopvatting en de praktijk van het vormingswerk.
De voorgaande hoofdstukken zijn een samenvatting van de meest sprekende theorieën en begrippen uit de literatuur van opvoeding en vorming. De schrijver put uit deze literatuur voor haar eigen slotbeschouwing.
Waar staat de auteur inhoudelijk?
Duidelijk wordt dat ze een aantal bijbelse noties wil gebruiken voor haar mensvisie: de mens schepsel van God en verantwoordelijk, maakt deel uit van de geschiedenis.
Uit de pedagogiek de gedachte dat opvoeding een 'dialogische relatie' veronderstelt waarbij jongeren niet als object van opvoeding worden gezien maar als mede-subject. In gemeenschappelijk overleg met hen moet worden onderzocht op welke wijze ervaringen vanuit de volwassenenwereld dienstbaar gemaakt kunnen worden aan de groeiende zelfstandigheid van jongeren.
Deze en andere gedachten vormen voor de schrijver een duidelijke keuze die leiden tot een geloofsovertuiging.
Het viel mij op dat de bijbelse werkelijkheid van de zonde in deze visie nauwelijks voorkomt en deze werkelijkheid is voor mensvisieen maatschappijbeeld toch wel uiterst relevant.
De discussie over christelijk maatschappelijk werk of christelijke vormingsmethodieken is niet nieuw. In vroeger jaren is deze discussie, ook aan de V.U. in alle hevigheid gevoerd. De stormachtige ontwikkelingen van de jaren zeventig, evenwel, met emancipatie- en democratiseringsgolf, de ontwikkeling van een multi-culturele samenleving en de grote aandacht voor andere ideologieën drongen de belangstelling tijdelijk naar de achtergrond.
Tijdelijk, want ook de nieuwe ideologieën boden geen afdoend antwoord. Er is dus weer ruimte om het gesprek over de relatie tussen levensbeschouwing, theorie en prakdsche dienstverlening opnieuw te starten.
Dit boek is daarvan een bewijs, ook een eerlijke en fundamentele poging die niet blijft steken in algemeenheden maar concrete handvatten biedt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen