Torenspitsen-gemeenteflitsen

OENE
In de IJsselvallei even ten oosten van Epe ligt het Veluwse dorp Oene. Het dorp telt ongeveer 1600 inwoners, waarvan er bijna 1100 dooplid of belijdend lid zijn van de hervormde gemeente.
Centraal in Oene staat het kerkgebouw van deze gemeente. De oudste gegevens daarover dateren uit 1176, in welk jaar de kerk voor het eerst genoemd wordt als een tot de moederkerk van Epe behorende kapel. Gegevens van voor die tijd zijn niet bekend.
In 1238 wordt de kapel van het kerspel Epe afgescheiden en verheven tot zelfstandige parochiekerk. De hiervoor genoemde kapel is nog terug te vinden in de vorm van het middenschip en de ruimte onder de toren. Waarschijnlijk heeft er in 1238 ook een verbouwing van de eenbeukige romaanse kapel plaatsgevonden, waarbij het tufstenen gebouw en de toren met bakstenen zijn verhoogd. Ook daarna onderging het kerkgebouw meerdere malen wijziging. Zo werden in de 15e eeuw de noorder- en zuiderzijbeuk en het koorgedeelte aangebouwd. Daarbij werden de muren doorbroken, maar gedeelten ervan bleven staan in de vorm van pilaren. Doordat deze verbouwingen in gotische trant plaatsvonden, zijn in het kerkgebouw zowel de romaanse als de gotische bouwstijl verenigd.
In verband met de slechte toestand daarvan was in 1806 een restauratie van de toren noodzakelijk. Bij die restauratie werd de toren tevens verhoogd. In de dertiger jaren van deze eeuw begon het aantal zitplaatsen problemen op te leveren. Dit was voor de kerkvoogdij aanleiding plannen te doen ontwikkelen voor de bouw van een nieuwe kerk, waarbij het bestaande gebouw zou worden gesloopt en tegen de te handhaven toren een nieuwe kerk kon worden gebouwd. Door Monumentenzorg werd hiervoor in principe toestemming verleend. Door het onmiddellijk na de Tweede Wereldoorlog in werking getreden Besluit Wederopbouw kon voorkomen worden dat het monumentale kerkgebouw daadwerkelijk werd gesloopt! De enige mogelijkheid die er toen voor de kerkvoogdij nog overbleef was een uitbreiding, die resulteerde in de aanbouw van een nieuw gedeelte aan de noordkant van het kerkgebouw. Hierdoor werd het aantal zitplaatsen in de kerk met 230 uitgebreid en op ongeveer 550 gebracht. In 1951 werd de uitgebreide kerk in gebruik genomen.
Van 1959 tot 1962 vond een algehele restauratie plaats van het oude gedeelte van de kerk. Daarbij kreeg het interieur tevens een aantal oude muurschilderingen en decoratieve versieringen terug. Deze kostbare restauratie is mogelijk geweest dankzij de financiële medewerking van het Rijk, de provincie Gelderland en de gemeente Epe.
ledere zondag wordt de gemeente tweemaal ter kerke geroepen door een in 1661 door Gerhard Schimmel en Roelof Hendriks gegoten luidklok met een gewicht van ongeveer 300 kilo. In deze klok is naast de namen van de vervaardigers het volgende opschrift gegraveerd: 'Looft den Heere uyt de Hemelen, looft Hem in de hoogste plaatsen. Ps. 148 v. 1'.
Het in de kerk aanwezige orgel werd in 1766 door de bekende orgelmaker J.H.H. Batz gemaakt voor de Rooms Katholieke parochie van de Heilige Martinus achter de Twijn (thans Oude Gracht) te Utrecht. Wegens uitbreiding van die kerk werd aldaar een groter orgel aangeschaft en werd het 'oude orgel' ingeruild bij orgelbouwer Maarschalkerweerd, die het in 1852 voor een bedrag van duizend gulden overplaatste naar Oene. In 1967 is het orgel grondig gerestaureerd en geheel in oorspronkelijke toestand teruggebracht door orgelbouw Leeflang te Apeldoorn. Het orgel heeft één klavier en een aangehangen pedaal. De dispositie is als volgt: Prestant 8', Cornet (discant), Roerfluit 8', Gemshoorn 4', Octaaf 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur, Trompet 8' en Ventiel.
Met de geschiedenis van de Oener kerk is nauw verbonden de geschiedenis van het klooster Nazareth. Alleen de rouwborden in de consistorie van de kerk herinneren nog aan dit in het begin van deze eeuw afgebroken, klooster.
In de maanden juli en augustus is het kerkgebouw op een aantal donderdagen opengesteld voor bezichtiging.
Naast een monumentaal kerkgebouw beschikt de hervormde gemeente over een recentelijk gerenoveerd en uitgebreid verenigingsgebouw: De Ark. Diverse kerkelijke verenigingen, clubs en de plaatselijke zondagsschool hebben hier hun onderdak.
Vanaf 1590 tot heden hebben 32 predikanten de gemeente gediend. Van de eerste negen predikanten werden er vier ontslagen of afgezet en overleden er drie aan de pest of kinderpokken. Op de in het torenportaal hangende predikantenlijst prijkt ook de naam van de bij velen bekende predikant ds. J.T. Doornenbal, die van 1946 tot 1973 predikant van Oene was. De huidige predikant is ds. G. Wassinkmaat.
Omstreeks 1975 kreeg de hervormde gemeente haar eerste officiële kerkzegel. Hierin staat vermeld 'Laat u met God verzOENEn — 2 Cor. 5 : 20b'. Moge deze roep niet alleen ter harte worden genomen door de gemeenteleden van Oene maar ook door velen daarbuiten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen