In memoriam F.H. Breukelman

Dr. Frans Hendrik Breukelman, die op 28 juni te Amsterdam overleed, is zesenzeventig jaar geworden. En vooral in de jaren na de oorlog, in Simonshaven en Biert bij Spijkenisse, heeft hij gezocht en gevonden wat Bijbelse theologie is. 'In mijn studententijd ben ik al met Mattheüs begonnen. Ik ben nu 50 jaar met Mattheüs bezig. En al 40 jaar met Genesis'. Dat waren z'n eigen woorden. En zijn hele leven heeft hij niets anders gedaan dan naar de Schriften geluisterd, gevraagd wat het betekent dat God spreekt, de woorden nagesproken, tot klank mogen brengen in de oren van zijn talrijke leerlingen. Evenals hij, zijn velen van hen bevrijd van de druk der historische Bijbelkritiek, die ontredderende methode die achter de woorden van de Schriften doet zoeken naar 'hoe het werkelijk geweest is'. Met hulp en in het spoor van Barth, Miskotte en Buber-Rosenzweig wees Breukelman een andere weg, een weg die uitnemender is, de weg van de woorden van het Woord. Daarmee werden theorieën van geleerde mensen, die de Bijbel in stukjes en brokjes braken en breken, aan de kant gezet. De prediking bleek te zitten in de woorden van de Bijbel. Breukelman heeft, om Miskotte aan te halen, 'met zulk dor onderzoek zoveel heerlijke schatten aan het licht gebracht'. Vanaf 1955 was hij bezig met de kwestie van sjemot en debariem, namen en woorden, de vraag naar de structuur van de hele bijbelse theologie. Hij deed dit tegen de achtergrond van de geschiedenis van de bijbelse hermeneutiek, de wetenschap die zich met de sleutel(s) van de Schriftuitleg bezighoudt. Vooral aan de betreffende hoofdstukken van Calvijns Institutie en aan wat Calvijns leerlingen er later mee gedaan hebben, schonk hij ruime aandacht. Het boek dat hij voornemens was te schrijven over de bijbelse hermeneutiek in het raam van Barths Kirchliche Dogmatik, is niet als geheel doch in wat wèl gepubliceerd is, zoals de drie delen van bijbelse theologie, terug te vinden. Bij Frans Breukelman waren exegese en dogmatiek volstrekt tot een eenheid geworden.
Hij gaf ons in de vijftiger en zestiger jaren onderricht op zaterdagen in een studentengebouw in Amsterdam. En we leefden van en teerden op die dagen. Frans Breukelman acteerde achter de katheder, maar hij 'acteerde' bijbelse theologie. Hij was dan de dilettant en dirigent, om nog een keer Miskotte te citeren. De prijs die we betaalden, was dat diegenen onder ons, die een preekconsent hadden, de volgende zondagmorgen in Simonshaven om de beurt voorgingen.
Wat waren we blij, toen eindelijk een theologische faculteit – het was Amsterdam – hem benoemde. Daar heeft hij zijn werk voortgezet: studenten bijbrengen wat Bijbelse theologie is, hoe de woorden klinken en hoe de verkondiging klinkt in die woorden.
Ooit kwam ik op een maandagochtend zijn pastorie in Simonshaven binnen. 'Hoe is het?' 'Ja, hoe zou het zijn? Aan allerhande ellendigheid, ja aan de verdoemenis zelf onderworpen. En tegelijk in Christus geheiligd en tot zoon aangenomen'. Zijn gezicht, dat buitengewoon expressieve gezicht, begon te stralen. Zijn sprekende ogen glansden. Zo blijft Frans Breukelman in veler dankbare herinnering voortleven.

C.A. Tukker, Epe

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen