Geloven doe je in de kerk! (2)

Eén kooltje vuur…
In het vorige artikel hebben we gezien: geloven leer je in de kerk.
Volgens afspraak gaan we in dit artikel kijken naar de plaatsen waar er in de kerk, in de gemeente, mogelijkheden zijn om te leren geloven.
Voor we dat doen, wil ik eerst nog eens de nadruk leggen op het samen leren geloven. Want…! geloven kun je niet in je eentje!
Van de bekende Engelse prediker Spurgeon het volgende verhaal.
Spurgeon bezocht eens een gemeentelid, dat nooit in de kerk kwam. 'Geloven, daar heb ik de anderen, de gemeente, de kerk, niet voor nodig', zei de man.
Ze zaten bij het haardvuur.
Spurgeon zei niets, maar pakte met een tang één kooltje uit het vuur en hield het een poosje vast. Nog even gloeide het en toen doofde het uit.
'Zie je', zei Spurgeon, 'zo gaat het met mensen die in hun eentje geloven!'
Nu naar de plaatsen in de gemeente, waar dat 'samen leren geloven' gebeurt.

Gaat het over mij?
De kerkdienst zou je het hart van het gemeenteleven kunnen noemen. Daar beginnen we dan ook mee. We hebben al gezien, wat daar allemaal gebeurt.
Zingen, bidden, luisteren naar de geboden en beloften van God, ons geloof belijden, maar vooral het luisteren naar de lezing van de Schriften en de uitleg daarvan.
Samengevat zouden we het zó kunnen zeggen:
In de kerkdienst kruisen twee lijnen elkaar, de verticale, die van de gemeenschap met God èn de horizontale, die van de gemeenschap met elkaar.
Geen van beide kan gemist worden.
Als we het zo bekijken, dan is elke kerkdienst een geweldige gebeurtenis. We ervaren dat lang niet altijd, maar het is wel zo. De heilige God zoekt contact met zondige mensen.
Hij komt tot de gemeente met Zijn boodschap van liefde en genade voor zondaren door de Heere Jezus Christus.
Waar de Schriften open gaan, daar werkt de Heilige Geest door het Woord. Waar dat plaatsvindt – en dat is elke zondag! – daar gaan mensen geloven in de Heere Jezus. Ze leren Hem kennen en gaan vertrouwen op Zijn genade (daar zijn die twee kernwoorden weer uit het eerste artikel).
Maar er gebeurt meer in de kerkdienst. Het gaat niet alleen om de vergeving van de zonden, maar evenzeer over de dagelijkse vernieuwing van ons leven (Doopformulier). Als het goed is, gaat het toch in de kerkdienst ook om groeien in het geloof? Denk in dit verband ook aan de sacramenten, de Heilige Doop en het Heilig Avondmaal. Tekenen en zegelen van Gods oneindige liefde en trouw.
'Prachtig allemaal!' zegt een jongere, 'maar het is allemaal zo ingewikkeld en zo saai. En ik zit vooral met de vraag: gaat het nou echt over mij?'
Ik zou die vraag willen beantwoorden met een wedervraag: 'Doe je er bijvoorbeeld ook wat moeite voor om 'erbij te blijven'? Op school gaat alles toch ook niet vanzelf? Het geloof komt je niet aanwaaien!'
Tegelijkertijd stel ik enkele vragen aan het adres van predikanten. In onze kring wordt vaak benadrukt, dat de kerkdienst een gezinsdienst moet zijn. Daar ben ik het van harte mee eens, maar de aangekondigde vragen stel ik toch, nl. deze: Houdt u er ook echt rekening mee dat er in de kerkdienst kinderen en jongeren zijn? Worden ze bij de preek betrokken? Wordt voor hen verstaanbare taal gesproken? Is er wel eens gelegenheid voor een preekbespreking?
Hebt u er wel eens aan gedacht om een preek voor te bereiden samen met jongeren, (door middel van een voorgesprek)? Dat kan verrijkend zijn, ook voor uzelf!
Laten predikanten zich toch ook vooral grondig verdiepen in de leefwereld van de jongeren! Praat met hen. Lees 'hun' bladen. Bekijk af en toe 'hun' tv-programma's enz.
Ook nog een vraag aan de ouders: Staat u open voor een gesprek na de dienst of gaan we meteen over op de koffie en de bekende koetjes en kalfjes?
Als we werkelijk serieus nemen: Geloven leer je samen, dan zullen we ook samen onze uiterste best doen om de kerkdienst tot een werkelijke gebeurtenis te maken.
En laten we die opdracht alstublieft niet afdoen met de dooddoener 'de Heilige Geest moet er aan te pas komen', want de Heilige Geest is er.
Als de kerkdienst een lusteloos en doods gebeuren is, dan ligt dat enkel en alleen aan ons en niet aan God!

Leerhuis en praathuis
Over catechisatie zou een dik klachtenboek te schrijven zijn.
Een boek over saaie dominees en droge stof. Een boek over jongelui die de boel op stelten zetten en niets willen leren.
We laten dat klachtenboek maar even wat het is en ik luister naar een meisje dat tegen mij zegt: 'Aan catechisatie heb ik veel, ik leer er veel, niet alleen van de dominee en uit het boekje, maar ook van elkaar.' Dat is precies in de roos geschoten.
Op catechisatie kom je om iets te leren.
Niet voor niets heet de catechisatie-methode die de HGJB uitgeeft 'Leer ons geloven'. Maar het moet niet zo zijn, dat de catechisanten zelf niet aan bod komen. Anders gezegd: de kennis mag nooit en te nimmer 'in de lucht hangen'. Er moeten verbindingen lopen tussen datgene wat op catechisatie aan de orde komt en de vragen van jongeren van nú. Weer dat gevoel: het gaat over mij!
Ds. W. van Gorsel en drs. L. van Driel schreven jaren geleden een boekje. Daarin wordt treffend gezegd: 'Laat de catechisatie èn leerhuis èn praathuis zijn.' Kernachtiger kan het niet!
Iets heel anders. In veel gemeenten is de catechese nog steeds een zaak van de dominee alleen. Een eenzaam avontuur! Gelukkig zijn er ook andere voorbeelden: gemeenten die een goed-functionerend catechese-team hebben. Laten kerkeraden dit eens ernstig overwegen. Dr. W. Verboom heeft in verschillende publikaties hier veel meer over geschreven.
Er zouden nog allerlei andere zaken te noemen zijn als persoonlijk contact en een vertrouwensrelatie tussen de catecheet en de catechisanten, de grootte van de groepen e.d. We laten dat nu rusten.
Samenvattend kunnen we zeggen: ook op catechisatie gaat het weer om het samen leren kennen en vertrouwen, op weg naar de volwassenheid, op weg naar de openbare belijdenis van het geloof. Ten aanzien van belijdenis doen volsta ik met te verwijzen naar een boekje dat onlangs bij de HGJB verscheen: 'Belijdenis doen… en dan?'

Vorming, vriendschap en gezelligheid
In veel gemeenten is er gelukkig goed functionerend jeugdwerk.
Clubs en verenigingen voor verschillende leeftijdsgroepen werken stimulerend en samenbindend. Daar kunnen kinderen en jongeren elkaar op een ongedwongen manier ontmoeten.
Samen rond de Bijbel…
Samen gevormd en toegerust worden…
Samen zingen…
Samen creatief bezig zijn…
Samen een stukje gezelligheid, vriendschap en ontspanning beleven…
Ook hierbij een aantal vragen.
De eerste aan degenen die het jeugdwerk organiseren: staat een club of vereniging echt open voor iedereen of is het een 'kliekje' geworden, waar 'buitenstaanders' niet tussen komen?
Dat is niet de bedoeling!
De tweede vraag aan de ouders: leeft u mee met het jeugdwerk waar uw zoon of dochter zo druk mee is? Doet u mee als een stukje inzet van u gevraagd wordt?
Daar mag hij of zij toch op rekenen!
De derde aan de kerkeraad: Welke plaats neemt dit werk in uw beleid in? Wordt het gezien als een wezenlijk deel van het gemeenteleven of hangt het er maar wat bij en wordt het als een liefhebberij van enkele gemeenteleden bekeken?
Laten we de opvoedende en vormende waarde van jeugdwerk niet onderschatten.

Te oud voor de club?
Een fijne mogelijkheid om met kleinere groepen bezig te zijn met bijbelstudie en gesprek is het kringwerk. Ook voor jongeren die 'te oud' worden voor een club of vereniging.
Zo kun je elkaar binnen de gemeente tot geweldige steun zijn.
Niet om elkaar als betweterige schriftgeleerden de loef af te steken in bijbelkennis en inzicht in de dogmatiek (helaas gebeurt dat nog wel!).
Nee, om ons samen te buigen voor en over de Bijbel om die biddend te leren verstaan en ook om bezig te zijn met de vragen van deze tijd.
Uit recente ervaring weet ik dat op onze Bijbelkring voelbaar was: hier werkt de Geest!
Zó'n openheid, zó'n band, omdat je de diepste zaken, die je bezighouden, deelt met elkaar.

Mogelijkheden genoeg
Wanneer we alles, wat hierboven genoemd is, op een rijtje zetten, dan blijkt dat er heel wat plaatsen in de kerk, in de gemeenten zijn waar we samen mogen leren geloven. Laten we God daar uiterst dankbaar voor zijn!
In een derde (en laatste) artikel nog één keer over dit onderwerp. Dan verleggen we de klemtoon even, nl.: 'Geloven doe je in de kerk!' En vragen ons dan tenslotte af waarom er – in deze tijd van kerkverlating – nog zoveel jongeren in de kerk blijven…

A. J. Terlouw
Staffunctionaris HGJB

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen