Boekbespreking

Schalom Ben-Chorin, De verkiezing van Israël. Een theologisch-politieke beschouwing, Ten Have, Baarn 1994, 166 blz., ƒ 29,50.
Israël is het uitverkoren volk. Dat is de belijdenis van het Oude en het Nieuwe Testament. Dat roept tegelijk vragen op. Hoe is de relatie tussen Israël en de volken? En wat betekent dit voor de verhouding tussen de kerk en Israël? De christelijke gemeente belijdt immers, dat de heidenen door het werk van Jezus Christus deel gekregen hebben aan de beloften van Israël.
De joodse auteur Schalom Ben-Chorin geeft in dit boek als jood zijn visie op de vragen rondom de verkiezing van Israël.
Het boek behelst een veelheid van gedachten. Het is weinig systematisch opgezet. Het heeft iets van een essay. Maar het is meeslepend geschreven en blijft tot de laatste bladzijde de aandacht boeien.
Voor de schrijver reikt de verkiezing van Israël terug tot in de oertijd, de verkiezing van de aartsvader Abraham. Verkiezing impliceert voor Ben-Chorin de eigen plaats van Israël onder de volken, een plaats die steeds weer door assimilatie bedreigd wordt. Maar ook een roeping om licht der natiën te zijn. In de liturgie van de synagoge wordt het mysterie van de liefde dat achter de verkiezing van Israël staat vertolkt. Voor een generatie die na Auschwitz leeft, roept dit veel vragen op. Verkiezing impliceert een zeker isolement met alle spanningen van dien. Vervolgingen zijn het deel geweest van het verkoren volk. 'Israël heeft de bloedige liefde van God ervaren' lezen we op blz. 164.
Israëls verkiezing staat niet los van de landbelofte. Het volk der verkiezing is een nauwkeurig omschreven gebied beloofd.
Uitvoerig gaat de schrijver in op de vragen rondom de staat Israël en de positie van Jeruzalem. Hij wijst erop hoe moeilijk het lot der verkiezing te concretiseren valt in een moderne staat. Voor de staat Israël worden vaak andere maatstaven aangelegd dan voor andere moderne staten. Onrecht of uitvloeisel van Israels bijzondere positie?
De schrijver legt nadruk op de verbinding van verkiezing en landbelofte, maar verzet zich tegen een joods nationalisme dat alleen geïnteresseerd is in een herstel van het joodse volk in het land Israël en tegen een joodse orthodoxie die de opdracht voor de volken der wereld laat liggen.
Uiteraard komt ook het Nieuwe Testament ter sprake. De toon van de auteur is de toon van de dialoog. Wat niet wegneemt dat in het verstaan van het Oude Testament hier de wegen uiteengaan. Tussen Israël en de kerk ligt de belijdenis van de messianiteit van Jezus als vervulling van de beloften aan Israël gedaan. Met name rondom de uitleg van de liederen van de Knecht des Heeren komt dit aan het licht.
Inzake de relatie tussen verkiezing en verbondsverplichting lezen we dat alleen een Israël dat trouw blijft aan het verbond legitieme aanspraken kan maken op verkiezing en belofte. Doet dit recht aan het genade-aspect van de verkiezing, aan het geheimenis van de liefde van God?
Er blijven vanuit christelijke optiek vele vragen te stellen. Omgekeerd stelt deze joodse auteur ook ons indringende vragen. Terecht wijst hij erop dat tot in Openbaring 21-22 toe Jeruzalem het centrum van de volken blijft.
De verleiding is groot om uit dit inhoudsrijke boek te gaan citeren. Dat zal ik niet doen. Men leze zelf. Je komt onder de indruk van de wijze waarop de auteur Israël oproept ernst te maken met het feit van zijn verkiezing. 'Alleen een horend Israël wordt zich bewust van zijn verkiezing' lezen we op de opeen na laatste bladzijde. Die opmerking geeft ook de kerken te denken. Want ook voor ons geldt, dat het gebod om te horen op de eerste plaats staat.
A. N., Ede

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen