De beloften

Rijke aanbieding

Op een dringende wijze heeft Van der Groe het behoud in Christus gepredikt. Er is bij hem een gulle aanbieding van de Zaligmaker van zondaren. Alleen de beloften van het Evangelie kunnen ons recht geven en een vrije toegang tot Christus en Zijn hemelse genade. Ze zijn als de hand van Christus die Hij tot ons uitstrekt en waarmee Hij Zichzelf met al Zijn weldaden aan de arme zondaars geeft. Het gehele Evangelie is een openlijke aanbieding van Christus en van Gods genade aan iedere zondaar.

Vooral in de preekbundel 'De genezing van de blinde Bartimeüs, uitgegeven in 1824, blijkt hoe laag Van der Groe in liefde kan afdalen met de nodiging en hoe bewogen hij is in de aanbieding van de genade. Want Christus is duizendmaal gewilliger, dan ooit een zondaar wezen kan'. 'En indien zij zelven niet komen kunnen, dan moeten zij maar komen, als degenen die niet kunnen komen'. Met het verwerpen van Gods getuigenis in het Evangelie maken we God tot een leugenaar. Dit is de grootste zonde en schuld van de mens voor de Heere. Wanneer wij de onbedriegelijke genadebeloften van God verwerpen, dan is het zeker dat de weg om gelovig tot Christus te komen voor ons afgesneden en toegesloten is, alsof er nooit enig woord van het Evangelie van God aan ons gezonden of aan de wereld geopenbaard was.

Van der Groe meent dat de meeste mensen in zijn tijd via kenmerken deel aan Christus proberen te krijgen in plaats van gelovig Hem tot een Zaligmaker aan te nemen. Ook waarschuwt hij tegen het verschuilen achter verlegenheid en onmacht. Het is zijn opzet zonder onderscheid het Evangelie aan elke zondaar te preken.

Noodzakelijke voorwaarde

Van de Groe ziet boetvaardigheid als een noodzakelijke voorwaarde bij elke belofte. Deze voorwaarde is de consequentie van zijn standpunt over Wet en Evangelie. Want het zich verloren weten is een vrucht van de prediking van de Wet. De mens die zonder gevoel van ellende bij Christus komt, is misleid door de satan. Men kan dus te vroeg de beloften aannemen. Het aannemen van de beloften zonder de ware boetvaardigheid en zonder oprecht geloof noemt Van der Groe een stelen van de beloften uit het Evangelie. Hij doet harde uitspraken uit vrees voor een verkeerd gebruik van de beloften.

Door het handhaven van de noodzakelijke voorwaarde is de rijke aanbieding wel geminderd. Toonaangevend in zijn theologie is dat de beloften er alleen zijn voor degenen, die zich bevindelijk als zondaar hebben leren kennen.

Op tweeërlei wijze behandelt Van der Groe de beloften. Enerzijds is er de onbekrompen aanbieding van het Evangelie aan al wat leeft. Anderzijds is het Evangelie voor zondaren met bepaalde hoedanigheden. Het is daarom onjuist te beweren dat er bij hem geen aanbieding van de Zaligmaker van zondaren is, of de beperking van deze aanbieding te ontkennen.

Overeenkomst met Willem Teellinck

Frappant is de gelijkenis met Willem Teellinck. In een verklaring en toepassing van de 19e vraag van het 'Kort Begrip der Christelijke Religie' beschrijft Teellinck de eigenschappen en kenmerken van het ware geloof Hij zegt daar dat de beloften van de zaligheid in Christus, ons in het Evangelie geopenbaard, niet gedaan zijn aan roekeloze, onboetvaardige zondaren. Ze worden alleen gedaan aan degenen, die zich bekeren van hun boze wegen. Een onbekeerde zondaar kan niet het oprecht geloof deelachtig zijn. 'Zo wie zich dan van zijn zonden tot God niet bekeert en nochtans vertrouwt, dat hem God om Christus' wil zal genadig zijn, die heeft het oprecht geloof niet, dat op Gods belofte steunt, maar alleen een ijdele waan des geloofs, die enkel steunt op de spokerijen des satans of de sterke inbeeldingen van zijn eigen hersenen'.

Bij Willem Teellinck gaat een totale ontlediging aan het ontvangen van Christus vooraf De belofte wordt verbonden met de conditie van boetvaardigheid en geloof Hij waarschuwt voor een lichtvaardig en onbedachtzaam toeëigenen van de beloften van de zaligheid. De mens moet zichzelf eerst goed onderzoeken of hij aan de voorwaarden voldoet, anders kan hij niet tot de beloften komen.

Toetssteen

Wanneer we de naam Van der Groe horen, denken we meteen aan de diepborende Toetssteen der ware en valse genade. Dit boek behoort tot de klassieke werken van de Nadere Reformatie. Het is zeer verwant aan Verschuir's Bevindelijke Godgeleerdheid en aan Schortinghuis' Innige Christendom. Samen houden zij een pleidooi voor de rechtzinnigheid.

In de Toetssteen nemen het geloof en de rechtvaardiging om niet een centrale plaats in. Vooral het werk van Gods Geest wordt beklemtoond. Verder bedoelt het elke vorm van pelagianisme en valse mystiek af te snijden. Van der Groe wil dat het leven uit de genade diepgaand en radicaal zal zijn en niet half Zijn doel is de verschillen aantonen tussen wat hij noemt het zaligmakend en het algemeen werk van de Heilige Geest.

De orde die aangehouden wordt om het zaligmakend en het algemeen werk van de Heilige Geest uit elkaar te houden, is een uitvoerige bespreking van de Heidelbergse Catechismus. In deze bespreking zegt Van der Groe niet alleen wat het oprechte geloof niet is, maar spreekt hij ook in positieve zin over de werkzaamheden en eigenschappen van het geloof

Onophoudelijk wijst Van der Groe op de onmisbaarheid van het echte geloof voor de rechtvaardiging. Krachtig bestrijdt hij het tijdgeloof. Een tijdgelovige heeft geen vereniging met Christus. Hij is nooit helemaal aan het werkverbond gestorven en zoekt een grond in zichzelf Hij meent Christus te bezitten, maar ziet niet naar Hem om.

Uit de Toetssteen blijkt dat Van der Groe beducht is voor inbeelding en nabootsing. Vandaar zijn poging het tijdgeloof te ontmaskeren. Scherp is de ontleding van de arglistigheid van ons hart. Maar het is moeilijk de ingebeelde gelovige te overtuigen dat hij geen deel aan Christus heeft. Van der Groe heeft dit onvoldoende onderkend. Ook bestaat het gevaar dat de kleingelovigen onder zo'n harde aanpak het moeilijk krijgen.

Dit gebeurt door kritiek die voor de tijdgelovigen bestemd is niet langs je heen te laten gaan.

Ingebeelde rechtvaardiging

Met dit onderwerp zitten we midden in de sfeer van de Toetssteen. Er is onderscheid tussen wettische en evangelische geveinsden. Wettische geveinsden hebben meer op met de heiliging dan met de rechtvaardiging. Evangelische geveinsden houden veel van de rechtvaardiging en verstaan het wezenlijke van de heiliging niet. Wettische geveinsden studeren meer in de Wet dan in het Evangelie, Zij willen met hun werken aangenaam zijn voor God en verwachten dan door Hem uit genade gerechtvaardigd te worden door de verdiensten van Christus. Van der Groe vergelijkt hen met mensen die de paarden achter de wagen spannen. Want zij plaatsen de heüiging voor de rechtvaardiging. Hij vindt dat een groot gedeelte van het gereformeerd volk deze fout maakt.

Evangelische geveinsden zitten nog dieper in het bedrog van de satan en zijn daarom moeilijker te overtuigen. Het zijn mensen met een algemene overtuiging van de Geest. Door enige verlichting in hun verstand van de zuivere geloofs-en rechtvaardigingsleer achten zij zich oprechte gelovigen en gerechtvaardigde christenen. Evangelische geveinsden missen altijd de liefde voor de godzaligheid en de ernstige haat tegen de zonde. Onder hen zijn er die in de wereld voor heiligen worden gehouden en heimelijk in de zonde leven.

Bevinding

Van der Groe geeft in de Toetssteen een beschrijving van de bevindelijke kennis van de rechtvaardiging.

De Heilige Geest verbreekt door zaligmakende overtuiging de vastigheden van de satan en van de vijandige Adamsnatuur en neemt het stenen hart weg. Hij scheurt zelfs de sterkste banden van zonde en wereld waaraan de uitverkorenen vastgebonden liggen in stukken. De Heilige Geest doet de wankele fundamenten van eigen gerechtigheid en van waangeloof in de ziel geheel instorten en wegzinken en openbaart de Heere Jezus Christus met Zijn heerlijkheid en met de volheid van Zijn Goddelijke genade. Hij opent de ogen van de blinde zondaar om Hem als zijn algenoegzame. Hemelse Verlosser geestelijk te aanschouwen. Nu gaat de blinkende Morgenster op in het hart. De Heilige Geest maakt de dode zondaar levend met Christus. Hij drukt hem de wortel van het oprecht geloof zo diep in de ziel dat de zondaar de Heere Jezus met Zijn genadeweldaden hartgrondig gaat aannemen en omhelzen en zichzelf helemaal aan Hem gaat overgeven en toevertrouwen. Door de Heilige Geest vindt de zondaar in Christus de eeuwige Vader en de Drieënige God met Zijn ganse volheid van zaligheid voor tijd en eeuwigheid.

De weergave van het werk van de Heilige Geest in het persoonlijk leven concentreert zich op het ervaren van eigen onmacht en op de openbaring van Christus in de ziel. Die weergave staat niet los van de ervaring van Van der Groe. Daarom heeft zijn beschrijving beperkte en eenzijdige kanten. Een ander zal dezelfde dingen anders beleven. We kunnen het werk van God nooit volledig systematiseren en op een rijtje zetten. Van der Groe vertegenwoordigt een bepaald accent. Hij is één van velen. Daarom mag niet de bevinding van Van der Groe de volle nadruk krijgen. Want een ieder die het niet precies zoals hij heeft ondervonden, zou dan zonder genade leven. De rechtvaardiging hangt niet af van onze beleving, maar van ons oprecht geloof in Christus.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen