Boekbespreking

Dr. J. H. van den Bank (samenst.), De leiding van des Heere liefde met Dina van de Bergh, uitgave Den Hertog, Houten, 228 pag., f 52, 50.

Het gebeurt niet elke dag dat een werk, waarin het persoonlijke, bevindelijke leven van iemand uit het verleden beschreven wordt, samengesteld door een theoloog, die dat werk dan tevens van noten en verdere aantekeningen, alsook van een uitvoerige inleiding voorziet.

In dit boek zijn bijeengebracht 'aantekeningen, dagboeken en brieven' van een vrouw, die in 1725 in Amsterdam werd geboren en in 1807 in New Brunswick overleed, en die in de jaren 1746 t/m 1749 aantekeningen maakte van wat de Heere haar deed ondervinden. 'Kerkelijk en bevindelijk Amsterdam' in die tijd komen uitvoerig aan de orde. Maar ook als de Fransen ons land binnenvallen (1747) en prins Willem IV tot stadhouder wordt uitgeroepen, beschrijft Dina van den Bergh hoe ze dit geestelijk ervaart. Ook haar huwelijk met ds. Johannes Frelinghuysen komt aan de orde. Ze trekt met hem naar New Yersey en trouwt na zijn overlijden dan opnieuw. De handschriften werden in New Brunswick gevonden en zijn nu in hedendaags Nederlands uitgegeven. Dr. Van den Bank werd er op attent gemaakt toen hij in 1993 enkele gastcolleges gaf aan het New Brunswick Theological Seminary over o.a. Jodocus van Lodenstein. In de manuscripten kwam veelvuldig de naam van Van Lodenstein voor, naar wiens 'Uytspanningen' bv. in het notenmateriaal veelvuldig wordt verwezen.

Dr. Van den Bank spreekt de wens uit, dat alle lezers stichting ondervinden, die hemzelf ten deel viel bij de bestudering en bewerking van de aantekeningen 'van de leiding van des Heeren liefde'. Een boek van bizondere aard, uit de vroegere sfeer van het innig christendom. De uitgever zorgde voor een passende uitgave, voorzien van enkele foto's.

J. van der Graaf

Martie Dieperink, Dochters naar Mijn hart, Spiritualiteit van vrouwen in de Middeleeuwen, Kok/Voorhoeve Kampen, 206 blz., ƒ32, 50.

Er is veel aandacht voor spiritualiteit. Ik denk aan het veel omvattende standaardwerk over dat onderwerp onder redactie van prof dr. W. van 't Spijker, drs. K. Exalto en anderen, Goudriaan-Kampen 1993. Daarin treffen we een diepgaande bezinning aan, die ik van harte wil aanbevelen. Jammer genoeg vond ik geen verwijzing naar dit grote werk onder de door Martie Dieperink geraadpleegde literatuur (blz. 202v.).

De schrijfster ging al eerder 'In gesprek met Rome' (1992) en nogmaals zoekt ze het in die richting: vrouwenspiritualiteit in de Middeleeuwen.

Hoe we ook over haar boek denken, ze heeft de te beschrijven stof grondig bestudeerd en het ontbreekt niet aan historisch studiemateriaal. De teneur van haar boek is toch eigenlijk deze: Om van 'de duistere Middeleeuwen' te spreken, is toch eigenlijk al te generaliserend, want er is best nog wat licht in de duisternis en er is ook nog wel wat vuur onder de verkoolde as. '

Op zich is het legitiem een en ander zo objectief mogelijk te willen onderzoeken. Wij belijden immers dat de Heere door alle eeuwen heen Zijn kerk en gemeente bouwt. En zou de Heere niet Zijn kinderen in de vaak zo duister genoemde Middeleeuwen hebben?

Toch kwam de vraag bij mij boven: Heeft Martie niet al te argeloos haar boek de titel 'Dochters naar Mijn hart' meegegeven?

Ik geef toe, er zijn ook toen charismatische vrouwen geweest, net zo goed als die er gelukkig nog zijn. Maar laten we wel voorzichtig zijn vrouwen als Hildegard, Clara, Birgitta en Catharina min of meer te verheerlijken, want zij waren ingebed in de Middeleeuwen en daarom ook volop kinderen van hun tijd, ook dus de tijd van de kerk van Rome, met al wat daarmee verbonden is gebleven.

Het is aan te bevelen in dat kader, dus in een kritische distantie, dit boek te lezen. Maar wel met het doel zo mogelijk hét positieve ervan over te houden. Subjectieve vooroordelen moeten in feite naar de achtergrond. Als er koren onder het kaf is, mag dat zeker aan het licht komen.

En er is bij alle kaf ook wat koren. Zeker wel daar waar het gaat om de persoonlijke relatie met Jezus Christus (Het Woord van God — De Weg — Vriend en Bruidegom) èn over de navolging van Christus. Mij viel trouwens op hoe op een eigen (vervormde? !) wijze 'uitverkiezing' werd ingevuld (blz. 70).

Ook Martie Dieperink weet overigens van misstanden en van de noodzaak van Reformatie (blz. 175vv.).

Onze tijd maakt ootmoedig, want waar nog steeds tal van misstanden in de Rooms-Katholieke Kerk voortwoekeren, zijn die er evenzeer in de Kerk der Reformatie.

Misschien moeten we samen door kerkmuren heen meer gaan bidden om de Pinkster-Geest, opdat Christus in ons aller harten wone en wij allen in de liefde geworteld en gegrond zijn. Over spiritualiteit gesproken...

Jezus Christus is het Hoofd van Zijn wereldwijde gemeente. Handelingen 2 : 33 en Kolossenzen 1:18 trekken daarbij mijn aandacht. Ziedaar de fundering voor de ware oecumene... het fundament voor een bijbels bevindelijke spiritualiteit.

C. van Sliedregt

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen