Jonathan Edwards als een opwekkingstheoloog (2)

opwekking

Bleven de eerste jaren zonder uitwerking, in de jaren 1734-'35 maakt Edwards een geweldige opwekking in Northampton mee. Hij schrijft ervan dat de stad vol is van de tegenwoordigheid van God. Harten worden verbroken, zondaren worden onrustig, men komt tot Christus, gelovigen ontvangen diepe zekerheid over de vergeving van hun zonden. Er was geen huis waarin de genade van God niet openbaar kwam. Het café ging dich't en men kwam samen in het huis van God of in andere huizen om Zijn Woord te onderzoeken, de bidden om de uitbreiding van Gods koninkrijk en Zijn lof te bezingen. In het stadje van 1200 inwoners komen er 300 in een half jaar tot bekering. Het grootste deel van de volwassenen komt tot het volwaardige lidmaatschap en komt tot het avondmaal des Heeren.

In zijn 'Faithful Narrative' (Ned. uitgave; 'Die God leeft nog') beschrijft Edwards het werk van de Heilige Geest in de gemeente. Hij noemt het een buitengewoon werk van de Heilige Geest. Het is van hetzelfde karakter als in andere tijden, maar intensiever. Zondaren worden eerst overtuigd van hun onbekeerd-zijn. Ze proberen hun leven te verbeteren. Zij moeten ervaren dat dit op niets uitloopt. Ze leren de vrijmacht van Gods genade te zien. Zo komen ze tot een onvoorwaardelijke overgave aan de Heere. In de weg van schuldbelijdenis krijgen ze oog voor Christus en Zijn gewilligheid. In Hem vinden zij rust en vrede. Het vervult tevens met diepe bewogenheid ten aanzien van allen die zonder God zijn.

De opwekking is buitengewoon om de volgende aspecten:

- Opwekking is een buitengewoon werk van de Heilige Geest om het grote aantal personen dat tot bekering komt.

- Opwekking is een buitengewoon werk van de Heilige Geest vanwege de algemeenheid; zowel jongeren als ouderen, rijken en armen komen tot de kennis van de Heere.

-. De opwekking is een buitengewoon werk van de Heilige Geest om de kracht en de snelheid. Als op de pinksterdag komen mensen in korte tijd tot heldere kennis van de Heere Jezus.

-. De opwekking is een buitengewoon werk van de Heilige Geest om de diepgang. Zowel de zondigheid van de zonde als de rijkdom van Gods genade is een levende werkelijkheid die diepe vreugde geeft.

- De opwekking is ook daarom een buitengewoon werk van de Heilige Geest, aangezien de uitbreiding ervan geweldig is in omliggende plaatsen.

- Tenslotte is opwekking ook daarom zo'n buitengewoon werk van de Heilige omdat de eredienst erdoor vernieuwd wordt. De samenkomst van de gemeente is meer dan een optelsom van individuen, maar op een bijzondere wijze is Gods tegenwoordigheid daarin voelbaar. Vooral in de lofzangen is iets van de hemel op aarde merkbaar.

Waren er voor Edwards andere opwekkingen, hij is de eerste die in dit werkje een diepgaande analyse geeft. Het is indrukwekkend te weten hoeveel dit boek herdrukt is. In zijn leven waren er reeds 90 herdrukken. Het werd gelezen in Amerika, Engeland, Schotland, Duitsland en Nederland. Men kwam onder de indruk en verlangde biddend om een opwekking als beschreven in de 'Faithful Narrative'.

Great Awakening

De gevolgen blijven niet uit. 1740-'45 zijn de jaren van de grote opwekking. Vooral George Whitefield is in deze beweging de man die de verschillende stromingen met elkaar verbindt. Edwards was meer de theoloog, Whitefield vooral de redenaar. Hij spreekt vaak voor tienduizend, of twintigduizend mensen. Duizenden schrijven hun bekering toe aan zijn optreden.

We kunnen er jaloers op zijn als we merken dat deze opwekking een zaak is van de publieke opinie. Het is vaak voorpaginanieuws in de opkomende pers, ten koste van de oorlog met Spanje en de spanningen met Frankrijk. Vooral Whitefield weet zeer creatief met de moderne media van zijn tijd om te gaan en dit in dienst te stellen van de uitbreiding van Gods koninkrijk. Publiciteit bereidt zijn komst in bepaalde plaatsen voor.

Een opmerkelijke trek is de openbare verbondssluiting. Op 16 maart 1742 vindt op een vastendag in Northampton de openbare ondertekening van een verbond plaats. Men belijdt daarin afval van God en men verbindt zich plechtig en schriftelijk aan de Heere. Men belooft in een goede verhouding met zijn naaste te leven, familieverplichtingen trouw na te komen, kuis te leven en te strijden tegen lusten en begeerten. Dit is karakteristiek voor veel plaatsen in Nieuw-Engeland.

De vrucht op langere termijn is niet te onderschatten. Het is een studie op zichzelf om de verbinding tussen de Great Awakening en de doorbraak van de internationale zending aan te geven. Voor de negentiende eeuw is er ook zending bedreven, maar we mogen het jaar 1792 toch wel het jaar van de doorbraak noemen. Het werk van Carey in 1793 in India is baanbrekend. Zowel de bewogenheid als de positieve eschatologie zijn een krachtige impuls voor dit werk. Door de opwekking zagen christenen wat er mogelijk is door de Geest van God. Deze enorme geestelijke beweging heeft ook schaduwzijden. Er zijn wat geestdrijverige trekjes in aan te treffen. Lekepredikers beginnen voor te gaan. Men oordeelt erg gemakkelijk dat bepaalde dienaren van het evangelie onbekeerd zijn. Er ontstaan scheuringen in gemeenten. Velen komen terecht in het baptisme. Emoties worden vaak aangezien voor het werk van de Heilige Geest. Sommigen drijven op innerlijk licht. Om al deze uitwassen ontstaan vooroordelen tegen de Great Awakening. Vooral het optreden van een zekere James Davenport roept veel weerstand op en doet velen van de weeromstuit kiezen tegen het geheel van de opwekking.

De beproeving der geesten

Ook in deze situatie heeft Edwards zijn verantwoordelijkheid verstaan. Hij strijdt tegen twee fronten. Enerzijds wijst hij beslist de ontsporingen af. Hij ziet in de fanatieke voorstanders van de opwekking meer gevaar dan zegen voor het werk van de Heilige Geest. De kracht van de opwekking wordt niet in de eerste plaats gebroken door tegenstanders, maar door overdreven voorstanders.

Tegelijk neemt hij ook afstand van hen die de opwekking afkeuren en bestempelen als mensenwerk. Een van de belangrijkste auteurs tegen de opwekking is Chauncy. Hij beroept zich met veel citaten op de werken van oude puriteinen als Owen en Flavel om de opwekking te bestrijden en te strijden voor rust, gematigdheid en burgerlijkheid. Hoewel hij de noodzaak van wedergeboorte en bevindelijke geloofsdoorleving bepleit, vindt hij het snel te radicaal en moet er niet teveel nadruk op de herkenbaarheid gelegd worden.

Edwards neemt een middenpositie in. Niet uit kerkpolitieke overwegingen, maar om geestelijke redenen. Hij ziet in de opwekking de hand van God en tegelijk erkent hij het werk van de duivel erin. Op magistrale wijze past hij de werkelijkheid van Rom. 7 toe op het geheel van de geestelijke beweging. Het is niet eenvoudig te zeggen dat alles uit de Geest of juist alles uit het vlees is. Ook christenen zijn nog vleselijk. Dat is de sleutel om de onbijbelse elementen in het geheel van de opwekking op de juiste plaats te zetten.

Ook voor de 20e en 21e eeuw is Edwards' werk 'Distinguishing Marks' nog steeds actueel. Hij geeft daarin kenmerken die het werk van de Heilige Geest aangeven in een' beweging. In de eerste plaats wijst hij erop dat in de opwekking de persoon van Christus centraal staat. Velen komen tot kennis van Hem en belijden Zijn Naam. Met een verwijzing naar 1 Joh. 4 : 15 ziet hij hierin een karaktertrek van de werking van de Heilige Geest. Deze zal toch altijd verwijzen naar de Zaligmaker. Hij is tenslotte vooral ook de Geest van Christus.

Als zondaren overtuigd worden van zonden en daarmee breken, de wereld verzaken en in een nieuw leven gaan wandelen mag dat misschien geen garantie voor een persoon zijn, maar het is wel een garantie voor het geheel van de beweging dat dit uit God is.

Het verschijnsel dat de bijbel weer op tafel komt, bestudeerd wordt, de enige regel voor leven en sterven is, is dermate tegen de belangen van de duivel dat hierin de ' Heilige Geest werkzaam moet zijn. Er komen geen nieuwe waarheden aan de orde, maar de oude waarheden worden weer nieuw. Dit alles wordt bevestigd door de heilige levenswandel van christenen. Vooral de liefde tot God en tot de naaste is in het algemeen te zien als het werk van de Heilige Geest.

Al met al maken niet de buitengewone verschijnselen, maar de buitengewone godsvrucht duidelijk dat het moet gaan om een beweging van de Heilige Geest. De duivel kan buitengewone gaven, visioenen en openbaringen imiteren, maar geen heilig en ootmoedig leven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen