In de kracht van de Heilige Geest

A. Pinksterkerk

De kerk is niet van vandaag of gisteren. De kerk is van Pinksteren. Al vanaf Abraham is er de door God samen geroepen en uitgekozen gemeenschap, die zich aanvankelijk beperkte tot Israël. De nieuwtestamentische gemeente echter gaat terug op Kruis en Opstanding van Christus als centrum van de geschiedenis. In haar wortel is de nieuwtestamentische gemeente blijvend met Israël verbonden. In haar hoop en verwachting blijft de nieuwtestamentische gemeente intussen met Israël solidair vanwege de onberouwelijke beloften van God (Rom. 9-11).

Stuwkracht

Pinksteren werd intussen vlaggetjesdag van de kerk. Feest van inwachting maar ook van verwachting. Feest met een belofte van volle netten, vanwege de Geest, die is uitgestort op alle vlees.

De Heilige Geest ging op de wagen van het Woord de landen door, hartenvemieuwend, levensvervullend, kerkvergaderend. De Geest ging wegen schrijven in de tijd, geschiedenis scheppend, in-grijpend op mensenlevens.

Dezelfde Geest stuwt ook vandaag mens en wereld door de geschiedenis naar de Wederkomst van Christus, de voltooiing van de geschiedenis.

Opgenomen in de eeuwenlange tocht van de kerk in de geschiedenis willen we, als teken van onderlinge verbondenheid, in gemeenschap met de kerk van alle tijden en alle plaatsen, getuigenis geven van de Hoop van Pinksteren. We doen dit in de overtuiging, dat de kerk ook vandaag Pinksterkerk en de gemeente Pinkstergemeente zal zijn.

/. De kerk leeft ónder haar maat wanneer ze niet voluit Pinksterkerk is, en wanneer de gemeente niet voluit Pinkstergemeente is, gesticht tot een woonplaats van God in de Geest (Ef. 2 : 22).

B. De eigen weg van de Heilige Geest

Het werk van de Geest is enerzijds verborgen. Maar dat is slechts één kant. Want het is ook juist de Geest, Die de verborgenheden van God onthult. De Heilige Geest kent de binnenkamer van God. Hij is samen met de Vader en de Zoon eeuwig God. Zo heeft - geloven wij, belijden wij - de Geest de Heilige Schrift, als het Woord van God, van Bovenaf door mensen te boek doen stellen. Het is dan ook miskenning van het werk van de Geest als dit boek tot louter 'verhaal' van onderop, wordt gemaakt, zoals in moderne theologiën en moderne bij bel vertolkingen vaak het geval is.

Ligt de oorzaak van de machteloosheid van de kerk niet vaak hierin, dat het geheimenis van de Geest, die de verborgenheden van God in de Heilige Schrift onthult, wordt weggeredeneerd? 'Het Woord zult ge laten staan' roept ons ook nog vandaag de reformator Luther toe.

Geloofskracht

Wij willen, met Pinksteren in zicht, God belijden, prijzen en verheerlijken als de Drieënige: de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Naar de Schriften!

We belijden niet een verklaarbare of aanvaardbare God, maar de God van Abraham, Izak en Jacob, de God en Vader van onze Here Jezus Christus, die Zich laat kennen in de Heilige Schrift.

We zijn van overtuiging, dat alle spreken van de kerk en alle bezig zijn als christenen in de wereld zinloos zijn als de Goddelijke Geest ons niet in de omgang met de Heilige Schrift wordt geschonken en de Schrift ook doet verstaan.

De Heilige Geest schept Zich een eigen spiritualiteit, die duurzaamheid heeft en heen reikt over de grens van het tijdelijke leven. In de weg van het Woord maakt Hij vrij en overtuigend in-woning in het hart van mensen. De Heilige Geest waait waarheen Hij wil. Niemand weet waar Hij vandaan komt of waar Hij heengaat. Zo is het met een mens, die uit de Geest geboren is. Het zaad van het Evangelie krijgt in het leven van mensen diepe wortels en uitbottend gewas, groeiende ranken, en een mens weet zelf niet hoe het allemaal toegaat (Mark. 4 : 27). De onbegrijpelijke weg van de Geest laat zich niet in woorden vatten. Wanneer het nochtans wordt gepoogd, schieten woorden tekort.

De kerk van de Reformatie vatte het werk van de Geest dan ook in beelden als 'nieuwe schepping' of 'opwekking der doden'. Wedergeboorte kan een mens niet be-grijpen. Maar gelovigen zijn ermee tevreden, dat ze weten en gevoelen met het hart te geloven en hun Heiland lief te hebben (Dordtse Leerregels III, IV, 12, 13).

Werfkracht

Wanneer de gelovige de weg van de Geest al niet be-grijpen kan, hoe zal de wereld deze dan begrijpen? ! Dat kan alleen dezelfde Geest leren. Dat vraagt hartstocht van de kerk voor de Ene en Enige Naam tot behoud gegeven. Zending in de wereld betekent gezonden zijn. Opdat de wereld gelove!

Gelovigen kunnen niet zwijgen van de woorden, die ze gehoord en geleerd hebben. Pinksterfeest is daarom wervingsfeest voor het Koninkrijk van God. Hoewel dat Koninkrijk van God in de wereld wel gestalte krijgt, is de wereld geen gestalte van het Koninkrijk van God. De wereld heeft door de Geest vernieuwde mensen nodig, die anderen de weg wijzen naar het Koninkrijk van God.

De kerk, die leeft uit de Geest van Pinksteren, behoeft zich niet te laten leiden door doemdenken of pessimisme, ook niet door krampachtig activisme. De Geest zal het Koninkrijk doen komen. Jezus Christus zal nooit zonder volgehngen zijn. Als de kerk maar vurig van Geest het Evangelie uitzegt.

Wanneer de kerk echter haar getuigenis inruilt voor louter solidariteit met de wereld of louter dialoog met de wereldgodsdiensten, zal ze uiteindelijk voor de wereld geen boodschap meer hebben. 'Wee mij als ik het evangelie niet verkondig', zegt de grote zendingsapostel Paulus.

//. Wij geloven, dat wanneer de kerk de grote daden van God naar de Schriften verkondigt, de Geest geloof, wedergeboorte en bekering zal werken. Dan zullen ook signalen hoorbaar worden van het komende Rijk, dat al in principe gekomen is.

C. De Geest van Christus

Bevrijdingskracht

Wij belijden de Geest als de Geest van Christus. En waar de Geest des Heren is, is vrijheid: vrijheid in Christus. Die vrijheid is van andere aard en orde dan die van de mondige mens. Vrijheid buiten Christus boeit de mens in de tweeërlei zin van het woord: oefent aantrekkingskracht uit en slaat in boeien. De tekenen ervan worden in onze tijd overal zichtbaar, in normloosheid en verbreking van levensverbanden, in publieke onveiligheid en criminaliteit. Moderne mondigheid blijkt geen harmonisch samenleven te scheppen, laat staan leven met uitzicht en hoop.

In onze moderne samenleving zucht de mens onder wetmatigheden en dwangmatigheden van het egocentrische, consumptieve denken. Daar treffen we de economisering van het bestaan, het marktdenken, het materialistische levensgevoel, inspelend op de begeerte als wortel van alle kwaad. Een 'economie van het genoeg' ligt buiten beeld. Het gevolg is een slaafse jacht naar bevrediging van begeerten, waarvoor steeds sterker prikkels nodig zijn. En intussen wijken de onderlinge liefde en gemeenschapszin.

Ook als christenen staan we niet buiten dit moderne levensgevoel. Nochtans weten we, dat de Geest van Pinksteren weliswaar ook mondigheid schept, maar dan in verantwoordelijkheid, op een bevrijdende, vrij-makende wijze. De Geest stelt de gelovigen in de ruimte en de vrijheid van de kinderen Gods. De Geest bevrijdt van slavernij van eigentijdse machten, doet met Christus opstaan tot een nieuw leven. Zo dat het een vreugde wordt om het leven naar Gods heilzame geboden, samengevat in de Tien Woorden, het leven in te richten. Een leven in vrijheid en/in gebondenheid aan God en de naaste. Daarom mogen we de zondag als bevrijdingsdag beleven, als een heilig moment in de tijd. Alleen wanneer deze als zodanig gevierd wordt zal er ook Geestkracht van kunnen uitstralen naar de samenleving.

Draagkracht

Wie van de inwoning van de Geest weet en van liefde, die in het hart is ingestort door de Heilige Geest, die ons is gegeven, heeft nochtans deel aan de geschapen werkelijkheid, die kreunt en zucht (Rom. 8).

Een gelovige weet ook van het zuchten van de Geest van Pinksteren in eigen leven, omdat dat het leven van een tweemens is: het goede, dat hij wil, doet hij niet, het kwade, dat hij niet wil, doet hij wel (Rom. 7 : 19). Maar de gelovige zucht ook, omdat het kwaad zich in de structuren van het leven van mens en wereld heeft genesteld en mens en wereld zo ver zijn verwijderd van recht en gerechtigheid. Het lijden in de wereld, vanwege de ongerechtigheid, die wortelt in het hart van de mens, benauwt ook het bestaan van de gelovige.

Maar de Geest van Pinksteren leert boven alles uit wat verzoening is. Daar, waar de mens tot de ontdekking komt het kwaad en het onrecht niet te kunnen goedmaken of compenseren; daar, waar een mens zich weet aangeklaagd door God en zijn geweten; daar, waar een mens gaat verstaan dat elke vorm van zelfverlossing is uitgesloten, verrijst het Kruis van Christus, als teken van verzoening: Hij voor ons, omdat wij anders de eeuwige dood zouden moeten sterven. Dat brengt geen triomfantelijk leven, wel leven uit de triomf van het Kruis en het Open Graf, als teken van Christus' overwinning op de machten.

Als het waar is wat ooit Friedrich Nietschze zei, namelijk dat de christenheid er zo onverlost uitziet, is het de vraag of de verzoening door het bloed van de Middelaar het leven van christenen wel echt doortrekt. Wie met Christus is opgewekt is een nieuwe schepping. Het nieuwe leven wordt zichtbaar, in woorden, daden en levenshouding. Het christenleven kan niet anoniem zijn. Christenen zijn leesbare brieven. Gelovigen zijn bevrijde mensen. Het juk van de slavernij, waaronder 'de oude mens' gebukt gaat, is van hun schouder genomen. Zij laten zich ook geen nieuwe lasten opleggen, noch van rusteloos activisme, noch van een zelfgekozen isolement, noch van een wettisch leven.

Het moet heil-loos heten wanneer in kerk en theologie het kruislijden van Christus, tot verzoening van onze schuld, niet meer wordt beleden. Dan verschiet het hele christelijk geloof van kleur en wordt het krachteloos.

///. Wij geloven, dat de belijdenis van de kerk haar hoogste en diepste concentratie vindt in de Christusbelijdenis, met als hart de verzoening. De kerk mag staan in de dienst der Verzoening, waarvan een verzoend en verzoenend leven de consequentie is.

D. De Geest van de Vader

De God, die wij naar de Schriften belij­ den, is intussen niet een God, met Wie te spotten valt. De grote apostel Paulus zegt, dat Hij, 'de tijden der onwetendheid overzien hebbend', aan alle mensen verkondigt, dat zij zich zullen bekeren. De Opgestane Christus zal niet alleen Redder maar ook Rechter zijn (Hand. 17).

Voor de pre-christelijke mens in de cultuur van Paulus' dagen en voor de post-christelijke mens in onze moderne cultuur is Hij de onbekende God. Voor de Zijnen is Hij de Vader, de God en Vader van onze Here Jezus Christus.

Het levensbesef van onze tijd draagt de kenmerken van de verloren Vader. De Vader zal niet worden hervonden in een algemene religiositeit. Hij is niet de God van de menselijke religie. Hij is de eeuwige Vader van de eeuwige Zoon. Wie de Zoon ziet, ziet de Vader. Niemand komt tot de Vader dan door Hem.

Omdat de Heilige Geest de Geest van Christus is, is de Geest ook de Geest van de Vader. Daarom is de boodschap van de kerk trinitarisch. De onbekende God zal ook op de moderne Areopagus bekend moeten worden gemaakt. Hij is die God, die Vader, Zoon en Geest is. De belijdenis van de Drieënige God is niet een levenloos dogma maar bron van leven, van volmaakte verlossing. Jongeren en ouderen zullen dit steeds opnieuw moeten leren en verstaan.

IV. Wij geloven, dat de terugkeer van de verloren Vader slechts te verwachten is in de weg van de verkondiging van het heil in Christus. Wij mogen Pinksteren belijden als het voorlaatste Heilsfeit in de rij van Gods heilrijke daden.

E. Nieuwe geestelijke gaven

Wij beseffen, dat we als Christus-gelovigen in de samenleving nog maar met de ogen staan te knipperen als het gaat om moderne levensbeseffen, waarin Godsgeloof en Godsbesef meer en meer teloor zijn gegaan. De leegte, die is ontstaan en die alom wordt opgevuld met religiositeit, waarin de mens centraal staat, is voor hen, die God (nog) kennen, nauwelijks te peilen en mee te voelen. Het moderne levensgevoel vraagt daarom om diepgaande bezinning van kerk en christenen in deze post-christelijke tijd, om te verstaan waarin deze leegte echt bestaat.

We zijn verlegen om een nieuwe houding, die aan het getuigenis van Jezus Christus in deze tijd van secularisatie uiting kan geven.

Dat betekent onzes inziens, dat elke vorm van agressiviteit of geraaktheid, wanneer onbegrip aangaande God en Zijn Woord in onze samenleving soms bizarre of ook agressieve vormen aanneemt, verre van ons moet zijn. Hoe zullen wij een nieuwe attitude vinden om aansluiting te krijgen bij de existentiële verlegenheid van mensen van vandaag en bij de vragen omtrent het mysterie van het leven?

Zeggingskracht

Wij weten echter uit de Heilige Schrift, dat de Geest ook geestelijke gaven uitdeelt. Wij belijden verlegen te zijn om een nieuw charisma, om als de kerk aan te kunnen sluiten bij de verlegenheden van onze tijd.

Dat houdt tevens in, dat allen, die de Drieënige God belijden, ook verlegen zouden moeten zijn om een nieuwe houding tegenover elkaar, waardoor zij vooringenomenheden ten opzichte van elkaar, die naar de wereld toe het getuigenis blokkeren, te boven komen.

We zijn als kerken verlegen om een gestalte van ootmoed, in het besef, dat we deel hebben aan de nood en de schuld van de Godsvervreemding en de daarmee gepaard gaande matheid, die als een waas over de kerken ligt. Dat vraagt om diepe verootmoediging, opdat het getuigenis aangaande Christus echt profetisch zal klinken.

Want het getuigenis aangaande God en Zijn genade is onopgeefbaar. Wij mogen door de Geest weten van God, dat is: Hem kennen, Hem liefhebben, hoewel wij Hem niet zien. Hij heeft ons eerst liefgehad. De Geest zal ons ook vandaag de verborgenheden van God onthullen. Want Jezus Christus is gisteren en heden Dezelfde.

Geestkracht

Wij geloven dan ook in de kracht van de Heilige Geest, die ook vandaag de verzoening uitwerkt in mensenlevens en tot navolging van Christus wekt, zodat nieuwe hoop, nieuw leven en nieuwe levenswegen zichtbaar worden, ook voor de komende generaties.

Wij behoeven de klok niet terug te zetten. We mogen als kerken en christenen vandaag leven. Pinksteren heeft de klok definitief vooruit gezet.

De Heilige Geest is uitgestort op alle vlees. Ook postmoderne mensen zullen in het heil delen. Er is Hoop!

                                                                          * * *

Wij bidden tenslotte om vernieuwing van de kerk, opdat zij werkelijk ook een oase kan zijn in een ontwrichte wereld, een vindplaats van heil en geborgenheid, waarin liefde en recht hand in hand gaan. Veni Creator Spiritus, Kom Schepper, Geest.

De kring 'Pinksterappèl 1997'

ds. L. J. Geluk, Rotterdam (N.H.K.)
dr. in J. van der Graaf, Huizen (N.H.K.)
drs.W Kats, Apeldoorn (G.K.N.)
drs. R. H. Kieskamp, Leerdam (N.H.K.)
drs. H. Klink, Hoornaar (N.H.K.)
drs. M. J. Koppe, Hardinxveld-Giessendam (G.K.N.)
ds. R. J. Perk, Hellendoom (N.H.K.)
drs. A.W.W. de Ruiter, Genderen (G.K.N.)
ds. J. ter Steege, Steenwijk (N.H.K.)
ds. H. Visser, Katwijk aan Zee (N.H.K.)
drs. J. D. Th. Wassenaar, Workum (N.H.K.)

Voor bestellingen van en reacties op dit appèl is het adres:

Kring 'Pinksterappèl 1997' Postbus 51 3220 AB HELLEVOETSLUIS

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen