Torenspitsen-Gemeenteflitsen

De Jeruzalemkerkgemeente vroeger

De Gemeente die in de Jeruzalemkerk en in Westerwijk vroeger samenkwam was van confessionele signatuur. Naast ds. Le Roy werd in 1929 al een tweede predikant bevestigd, te weten ds. J. F. van Duyne. De Jeruzalemkerk kende daarmee een wijk A en B. In totaal waren er in de bloeitijd van 'West' maar liefst zeven predikanten. West was toen nog een centrale gemeente. Er waren vele honderden kerkgangers. In 1929 deden maar liefst 60 jongeren belijdenis van het geloof. Het gemeenteleven bloeide, tientallen jaren lang.

Zo is het echter niet gebleven. Stonden er in 1960 nog ruim 27.000 hervormden in de Jeruzalemkerkgemeente ingeschreven, in de jaren '60 en '70 ging dat drastisch achteruit. In 1970 waren het er nog ruim 17.000, in 1980 waren er nog zo'n 5.000 ingeschreven gemeenteleden, terwijl het er nu nog rond de 1.500 zijn. Naast deze negatieve ontwikkeling in aantallen gemeenteleden, kwam er echter ook in de jaren '70 een positieve ontwikkeling op gang. In die jaren was het aantal kerkgangers tot een dramatisch laag aantal gedaald. Inmiddels werd de Petruskerk gesloten en de Opstandingskerk ( de bekende 'Kolenkit') verkocht. Ondanks deze sluitingen hing het open blijven van de Jeruzalemkerk toch nog steeds aan een zijden draad. Verscheidene 'getrouwen' hielden echter vol. Ze legden zich niet bij die kaalslag neer Hoe moeilijk ook, maar 's zondags kwam de Gemeente, ook al was het een 'handje vol' bij elkaar, het bezoekwerk bleef functioneren, de diakenen verleenden hun stille hulp, enz.

Maar hoe lang zou dat zo nog kunnen duren? Toen kwam er een reddende hand. Van de afdeling Amsterdam van de Gereformeerde Bond kwam het aanbod voor minimaal vier jaar een financiële bijdrage te garanderen, zodat er een nieuwe predikant beroepen kon worden. Ds. W. G. J. van der Sluys, predikant in Moerkapelle, was de zevende predikant die beroepen werd. En hij wist zich naar Amsterdam ge-roepen. In 1974 werd hij aan de Jeruzalemkerkgemeente verbonden.

Maar het zal duidelijk zijn dat het, hoe bijzonder ook dat er weer een nieuwe predikant was, toch niet zo eenvoudig was voor de mensen die waren overgebleven. Maar ze hadden geen keus. Ze kregen te maken met een ander klimaat, een andere richting.

Al gingen er in 'Westerwijk' maar ook in de Jeruzalemkerk weleens predikanten voor van de gereformeerde gezindte, een predikant van deze signatuur was er nog nooit beroepen geweest. Er vond dan ook een behoorlijke omslag plaats in gereformeerde richting, met name merkbaar in de erediensten. Vrouwelijke ambtsdragers werd vriendelijk te verstaan gegeven het ambt neer te leggen, het Liedboek der kerken verdween in de kasten, daarmee ook de gezangen, enz.

Maar hoe moeilijk dat ook voor sommige mensen was, de dankbaarheid overheerste, want het gemeenteleven kwam weer op gang en tot bloei.

Velen kunnen nog met blijdschap over die tijd vertellen, ook al ging het proces van afkalving aan de onderkant gewoon door De Jeruzalemkerk werd een mentale gemeente, want van heinde en ver sloten mensen, vooral jonge gezinnen vanuit de gereformeerde gemeente, zich bij de Jeruzalemkerk aan, getrokken door de Boodschap van verzoening en heling die in de diensten te horen was. Ook kwamen sommige mensen weer terug die tengevolge van de 'omslag' in '74 waren weggegaan. Temeer ook omdat de Jeruzalemkerkgemeente een gemeente bleef die er wilde zijn voor alle mensen, vanuit welke achtergrond dan ook. Jaren lang kon er zo worden gebouwd, groeide en bloeide het jeugdwerk, waren er ouderenclubs, was er een Jeruzalemkerkkoor, enz. En niet te vergeten: in 1976 kwam de eerste evangelist van de IZB om het evangelisatiewerk ter hand te nemen. De kerk was weer duidelijk aanwezig in dit deel van de stad.

Maar ook deze bloeiperiode kwam helaas over zijn hoogtepunt heen...

De Jeruzalemkerkgemeente nu

Nog altijd is de Jeruzalemkerkgemeente een zeer gemêleerde gemeente. Mensen vanuit verschillende achtergronden sluiten zich bij de gemeente aan, variërend van gereformeerde gemeente tot pinkstergemeente en alle denominaties daartussen. Dat is enerzijds uniek, anderzijds ook spannend, nauwelijks of niet te merken in allerlei activiteiten in de gemeente, wel als het gaat over de eredienst. En dan niet wat betreft de prediking, wel wat betreft de te zingen liederen. De kerkenraad heeft getracht, na veel bezinning en overleg met de gemeente, daarmee in alle wijsheid om te gaan, lettend op het welzijn van allen, een paulinisch criterium dat bij alle aspecten van het gemeente-zijn een belangrijke rol speelt. Helaas heeft niet ieder zichzelf in dat 'welzijn van allen' herkend, sommigen zijn weggegaan. Anderen zijn erbij gekomen omdat ze zich herkennen in de prediking, maar ook in de andere aspecten van het gemeente-zijn iets ervaren van de ruimte van het Woord en de Geest, een ruimte waarin ze ademen kunnen en opgebouwd worden in het geloof. Het bindt mensen samen van de meest verschillende kerkelijke komaf.

Vorig jaar werd een zogenaamd 'beleidsvenster' door de kerkenraad aanvaard, waarin niet alleen het nodige te lezen valt over het beleid voor de komende jaren op allerlei terreinen van het gemeente-zijn, maar waarin ook bijv. de identiteit van de Gemeente omschreven wordt. Soms vragen mensen: 'de Jeruzalemkerk, wat is dat voor een Gemeente? ' Het antwoord is niet zo moeilijk te geven. De Jeruzalemkerkgemeente ziet zichzelf als een gewone hervormde (wijk)gemeente in gereformeerde zin, die in prediking en toerusting, in leer en leven, wil buigen onder de Bijbel als het gezaghebbende Woord van God, maar ook ten volle wil staan in het belijden der kerk.

Daarbij staat zij ook open voor het voortgaande werk van de Geest en voor bijbelse noties uit andere 'tradities' die op een vruchtbare wijze in het gemeente-zijn verwerkt kunnen worden.

Op deze wijze is in het genoemde beleidsvenster haar identiteit onder woorden gebracht en daar staat zij ook voor Niet te vergeten ook dit: bij alle verscheidenheid in de gemeente heeft ook de eenheid in Christus hoge prioriteit. Dat is immers ook een van de belangrijkste voorwaarden voor haar getuigenis naar buiten. Dat laatste ziet zij ook met name als haar doel: kerk te zijn voor hen die buiten staan, als lichaam van Christus representant zijn van Hem, Wiens zending het ook was om het verlorene te zoeken en te redden.

Daarvoor heeft Hij zelfs zijn leven als losprijs gegeven aan het kruis.

Naast andere 'ministries' (diensten, omdat het in alles gaat om de dienst aan de Koning van de kerk), zoals de ere-dienst, het pastoraat, diakonaat, het gebed, gemeente-opbouw, toerusting, enz. is het apostolaat dan ook een van de belangrijkste aandachtspunten in de gemeente. In dat kader loopt er al ruim drie jaar een project, het zogenaamde Missionair Diakonaal Project, waarn in naast de Jeruzalemkerk ook de Chr. Geref. Kerk 'de Bron' en de Ned. Geref. Kerk in Amsterdam-West participeren en waarvan de evangelist Albert Witting de coördinator is. In tal van activiteiten, zoals open maaltijden, huiswerkbegeleiding, kindermiddag, alpha-cursus, inloopmogelijkheid, enz. wordt getracht in contact te komen met buitenkerkelijke jongere en oudere mensen om in een relatie van eerlijkheid en vertrouwen hen het Evangelie uit te leggen. Door middel van deze activiteiten komen ook soms mensen tot geloof, al is de weg naar de kerkdiensten niet eenvoudig. Dat is trouwens over en weer het moeilijke punt: de betrokkenheid van de gemeente(n) bij het project, de verworteling in de gemeente, en omgekeerd, de betrokkenheid bij de gemeente en haar brandpunt (erediensten) van hen die aan bepaalde activiteiten van het project deelnemen. Dat vraagt nog de nodige inspanning en groei. =

De opbouw van de gemeente kent trouwens toch de nodige belemmerende factoren. Bijvoorbeeld: omdat de leden zeer verspreid over de hele stad en zelfs daarbuiten wonen, is de betrokkenheid bij het gebied waar de geografische gemeente 'woont' en de kerk staat een moeilijk punt. Afstanden zijn voor sommigen te groot om zich daar echt verantwoordelijk te weten voor het kerk-zijn in de buurt. Ook is - en begrijpelijk bij dalende aantallen - is de overlevingsgedachte nog altijd sterk aanwezig, i.p.v. het diepe verlangen "terug te krijgen wie we kwijt zijn". Visie op gemeente-zijn vandaag is niet bij ieder gemeentelid even sterk aanwezig. En om nog een element te noemen, ook de leeftijdsopbouw-hoewel de gemiddelde leeftijd laatste jaren sterk naar beneden is gegaan, vanwege de toeloop van jongeren-is toch altijd nog aan de hoge kant, met het gevolg dat er moeilijk aan ambtsdragers en ander kader te komen is, enz.

Maar ook al zijn we soms met Juda (Neh. 4) geneigd te zeggen: 'de kracht der dragers schiet te schort en puin is er te veel', niettemin zien we als Jeruzalemkerkgemeente de toekomst met vertrouwen op God en op Zijn belofte tegemoet. Al staat zij midden in een (stads)wereld vol ongeloof en ander geloof, temidden van vele volken en culturen, met name in dit deel van de stad, het is ook een voorrecht van de Heere God en een grote eer juist in zo'n gebied als gemeente-van-Christus present te mogen zijn en in Zijn grote werk, ook hier, te participeren.

En niet zonder perspectief! Maar levend in de sterke verwachting van het nieuwe Jeruzalem dat eens zal neerdalen van de hemel, wanneer God werkelijk zal wonen bij de mensen. Met het oog daarop weet de Jeruzalemkerkgemeente zich aangesproken door de woorden uit Jesaja 40: 'O Jeruzalem, gij verkondigster van goede boodschap, hef uw stem op met macht; hef ze op, vrees niet, zeg tot de steden van Juda: Zie, hier is uw GOD!' Dat getuigenis wil zij graag, ook in de toekomst, blijven uitdragen in een gebied waar duizenden van deze God zo ver zijn vervreemd.

Marjanne Blonk ds. C. van Andel

* Deze kerk werd in 1479 gebouwd op de grond, die door Maria en Maximiliaan van Bourgondië aan de toen nog rooms-katholieke kerk was vermaakt. In 1572 ging zij in vlammen op. De huidige kerk dateert uit 1664.
* Dit beleidsvenster is voor belangstellenden te bestellen bij de scriba D. M. van Andel, Sandinostraat 10, 1069 N Amsterdam, tel. 020-667.00.75

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen