Boekbespreking

Dr. C. van der Kooi, Hinkelen binnen de lijnen - Enkele krijtstrepen voor christologie, uitgave Kok, Kampen, 109 pag., ƒ 19,90.
Met dit boek mengt de schrijver, docent dogmatiek aan de VU, zich bewust in de huidige theologische discussie. Die discussie vindt vooral plaats rond twee items: de plaats van Jezus binnen het christelijk geloof en daarmee samenhangend de verzoening. Van der Kooi gebruikt het beeld van het hinkelhok. Vakken en krijtstrepen zijn getrokken en daarbinnen voltrekt zich het spel. Die strepen zijn daar niet voor niets getrokken en de vakverdeling heeft een duidelijke betekenis. Wie het spel eerlijk en zuiver wil spelen, moet wel binnen de lijnen blijven. In de titel van het boek op de omslag heeft de schrijver het woord 'binnen' extra kleur en accent laten geven. Leer en dogma fungeren in de geloofsbezinning binnen de christelijke kerk als die krijtstrepen in het hinkelspel. Ze zijn niet alles, want het gaat om het hinkelen zelf. Maar je kunt niet net doen of ze er niet zijn of niet meer zo nodig zijn. Van der Kooi probeert vanuit de in de oude kerk al getrokken lijnen inzicht te geven in de thema's waarover vandaag zo'n diepingrijpend meningsverschil is ontstaan. Hij voert min of meer een pleidooi voor de dogmatisch belijdende lijnen die de kerk der eeuwen heeft neergezet terzake de leer der Drie-eenheid en de twee-naturenleer. Ook analyseert hij een drietal typen verzoeningsleer die door de eeuwen zijn ontstaan en nog altijd aanhang hebben onder verschillende typen christenen. Zelf ziet en beoordeelt hij verzoening als Gods interventie. God laat het er niet bij zitten als de mens zijn God niet meer vertrouwt en allang buiten het paradijs leeft. God zoekt ons op in onze vervreemding. Verzoening veronderstelt gericht en oordeel. Dat mag je in onze tijd niet meer zeggen. Maar als we dat doen, dan breken we de tanden weg uit het Evangelie. Verzoening gaat niet op een koopje. Door heel het boek is de schrijver min of meer in gesprek met Kuitert en Den Heyer, een gesprek op niveau. Van der Kooi neemt het in grote lijnen op voor het oud-christelijk dogma en de klassieke verzoeningsleer. Zijn boek staat vol met opmerkelijk beeldende regels. Aan het begin bijvoorbeeld werpt hij de vraag op: hoeveel gaat er op de schop als de christologie op de schop gaat? Hij antwoordt: ik denk verschrikkelijk veel. En als hij discussieert met Den Heyer, die zegt dat de traditionele verzoeningsleer ook recht van bestaan heeft, dan vraagt hij: is dat soms het recht van de maliënkolder in het museum? Maar, aldus Van der Kooi, als ik Den Heyer lees, is er van een vreedzaam bestaan naast elkaar van die twee visies op verzoening, geen sprake. De klassieke visie wordt resoluut buiten de deur gezet. Dat is klare taal en voor geen misverstand vatbaar. Toch blijft de toon van het boek waardig, helder, voorzichtig, met volop oog voor de achtergronden van de hedendaagse moeite met het klassieke dogma en tegelijk duidelijk als het gaat om te wijzen op de gevolgen van de huidige grondige verschuivingen. Wie als Den Heyer c.s. zó denkt over de verzoening, voor die gaat in feite alles schuiven: opvattingen over de zonde, over de genade, over de christologie, vooral over de exclusiviteit van Jezus.
De taal van dit geschrift is geen vaktaal slechts voor ingewijden te volgen. Neen, het is geschreven voor een breed en theologisch niet-geschoold publiek.
J. Maasland

Eugen Drewermann, Over dieren en mensen. Moderne fabels, uitg. Meinema, Zoetermeer 1999, 108 blz., ƒ 23,50.
Drewermann is een boeiend verteller. In 27 verhalen beschrijft hij ontmoetingen met dieren en mensen met de bedoeling ons te laten nadenken over onze relatie tot onszelf, tot elkaar, onze omgang met de dieren en' de natuur. Het is een interessant thema, dat doorgaans weinig aandacht krijgt. Of dit boekje ons verder helpt, is de vraag. Heel makkelijk projecteert de schrijver menselijke gevoelens op dieren. En de manier waarop de westerse, c.q. christelijke cultuur als diervijandig getekend wordt tegenover een omgang zoals we die in India aantreffen, is eenzijdig en weinig overtuigend. Eerlijk gezegd kan dit modern moralisme me niet zo geweldig bekoren, hoe boeiend de verhalen ook geschreven zijn.
A. Noordegraaf

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen