Globaal bekeken

In een tijdschrift troffen we het volgende bekende, maar altijd weer aansprekende gedicht van J. L. Bloem, Insomnia:

Denkend aan de dood kan ik niet slapen.
En niet slapend denk ik aan de dood.
En het leven vliet gelijk het vlood.
En elk zijn is tot niet zijn geschapen.

Hoe onmachtig klink het schriel 'te wapen',
Waar de levenswil ten strijd mee noodt,
Naast der doodsklaroenen schrille stoot,
Die de grijsaard oproept met de knapen.

Evenals de vrouw, die eens zich gaf,
Baren moet, of ze al dan niet wil baren,
Want het kind is groeiende in haar schoot.

Is elk wezen zwanger van de dood.
En het voorbestemde doel van 't paren
Is niet minder dan de wieg het graf.

              * * *

In Woord en Dienst uitte de vrijzinnige dr. K. Witteveen zich als volgt over de functie van de vrijzinnigheid, in relatie ook tot de Gereformeerde Bond.

'Natuurlijk, vrijzinnig op zichzelf is niks. Maar orthodoxie op zichzelf leidt tot verstarring. Vrijzinnig is een bijvoeglijk naamwoord, zeg ik altijd. Ik ben vrijzinnig hervormd. Als je alleen vrijzinnig bent, kun je ook wel new age zijn. Vrijzinnigen haken tegenwoordig ook wel af vanwege SoW (Samen op Weg). Persoonlijk ben ik voorstander van SoW, zoals ik ook wens dat de Gereformeerde Bond erbij blijft. Veel vrijzinnigen zien SoW als een doordrammen van rechts. Van Holk zei vroeger al: in de hervormde kerk. Met Augustinus zeg ik dat ik het evangelie niet zou geloven, als de kerk niet mijn moeder was. Ik bedoel dan wel de kerk in wijde zin, de oecumene. De kerk is voor mij de levende gemeenschap die voortgaat in de tijd. Heering schreef zijn dogmatiek omdat wij vrijzinnigen, zoals hij zegt, te weinig van de Reformatie en de Bijbel afweten. Vrijzinnig christelijk. Dus christelijk, en niet alleen maar vrijzinnig. Maar laten de orthodoxen niet juichen, wanneer ze vrijzinnigen orthodoxer zien worden. Daar hebben ze niets aan. Ze hebben de vrijzinnigheid - die houding dus - nodig. Broodnodig. Anders wordt het veel te gemakkelijk een afgesloten, in zichzelf gesloten geheel.'

              * * *

Deze dagen verscheen in de reeks 'Mystieke teksten en thema's' (uitgave Kok, Kampen en Cosmelitano. Gent) een uitgave over J. van Lodenstein, 'een mysticus uit de Reformatie', (1620- 1677), onder de titel: 'Wandelen voor zijn aangezicht'. Daarin is opgenomen en verklaard zijn bekende gedicht Heerlijkheidsloff. Meestal is alleen de eerste bekend. Hier volgt het geheel:

'Hoog! om hoog! mijn siel / na boven!
Hier beneden is het niet:
't Regte leven /lieven/loven /
Is maar daarmen Jesum siet.
Al wat gy siet op aard /
Al wat gy hoort op aard /
is Uw costlijck leven / lieven / loven /
Al wat gy wenscht op aard /
Is uw costlijck hert niet waard.

Schoon en pragt is enckel schijn / en
Ydelheyd al 't costelijck /
Lusten met 't gebruyck verdwijnen /
Goud en silver is maar slijck:
Daar 't costelijcke bloed
Daar 't costelijcke bloed
Waardig all uw leven / lieven / loven /
Daar't costelijcke bloet
't Hert boven alles gelden doet.

't Leven sonder eynden Heerlijck /
Na dit leven crijgelijck /
Is / mijn siel / alleen begeerlijck /
En beweegt onsigtbaarlijck:
Sluyt maar uw vleeschlijck oog /
Sluyt maar etc.
Want dit heerlijck leven / leven / leven /
Sluyt maar uw vleeschlijck oog /
Want dit leven is om hoog.

Sonder sterven voor Godt leven /
Sonder moeyte / sonder pijn /
Sonder sieckte / sonder beven /
Sonder quel / en sonder quijn:
O! yd'le siel bedenckt / O! yd'le etc.
Sonder sterven leven / leven / leven /
O! yd Ie siel bedenckt /
Wat u den Hemel goedig schenckt.

Leven in volmaackte deugden.
Tot des Heeren Heerlijckheyd /
Vrolijck in des Hemels vreugden /
Heylig in sijn Heylicheyd:
Met so een glansch vereent / Met so etc. .
Sonder sonden leven / leven / leven /
Met so een glansch vereent /
Siet wat den Hemel u verleent

Hersenlosen / die de snooden
Sonden doet/ en daar in leeft/
Weet gy niet / dat u de dood / en
Hel nog in den boesem cleeft?
Wilt gy ten leven gaan ? Wilt gy etc.
Vangt der deugden leven / leven / leven /
Wilt gy ten leven gaan?
Vangt hier het deugdsaam leven aan.

Wenschelijck en lievens-weerdig
Is mijn Jesus / daar de min
Altijd tot wat anders veerdig
Vindt alleen genoegen in!
Mijn siel na boven dan / Mijn siel etc.
Daar ick Jesus lieven, lieven / lieven /
Mijn siel na boven dan /
Daar ick het heyl aanschouwen can.

Alderminnelijckste Schoonheyd!
Oorsaack van wat hier schoon schijnt /
Die door jaren / nog gewoonheyd
Min vermaackt / of oyt verdwijnt.
U / Schoonheyd / bid ick aan / U etc.
Wil ick oyt yets lieven / lieven / lieven /
U / Schoonheyd / bid ick aan /
Daar sal het hert eerst henen gaan.

Allerley Bevallijckheden
Diemen hier bedencken can /
Menschen-liefde / menschen seden
Sijnder maar een schaduw van
Dit steelt mijn hert en al / Dit etc.
Lust my yet te lieven / lieven / lieven /
Dit steelt mijn hert en al /
Dit boven al ick lieven sal.

Ah! dat allen menschen tongen /
Aller Englen wackerheyd
't Samen-spanden / 't samen songen
Jesus lof en Heerlijckheyd!
Waackt op Hert / mond / en hand
Waackt op mijn Cijter; want
Jesus is te loven, loven / loven;
Waackt all' op hier is stoff /
Singt sonder eynden Jesus loff.

27. in Ougstmaand 1665.

v.d.G.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen