In memoriam ds. Arie den Hartogh

In de nacht van de eerste op de tweede kerstdag overleed na een langdurige periode van ziekte ds. A den Hartogh, emeritus predikant van de Nederlandse Hervormde Kerk. Thuisgekomen uit het Gelderse Vallei Ziekenhuis begin december, na een op zich geslaagde operatie, moest hij na ruim een week op 13 december opnieuw opgenomen worden. Met zijn heengaan is een einde gekomen aan een lange periode in de dienst van het evangelie.
Arie den Hartogh werd op 15 november 1917 geboren in Amstelveen. Hij studeerde theologie in Utrecht van 1938 - 1942. Een van de hoogleraren wiens colleges hij volgde was de kerkhistoricus Maarten van Rhijn, die op zovelen een diepe indruk maakte. Meermalen heb ik Den Hartogh met dankbaarheid en respect over hem horen spreken. Op 5 november 1942 trad hij in het huwelijk met mevrouw B. G. Winter. In diezelfde maand verhuisden zij naar Langerak, hun eerste gemeente waar Den Hartogh op 15 november bevestigd werd. In 1946 werd hij predikant in Harderwijk, in 1948 in Scherpenzeel en van 1953 tot 1961 was hij verbonden aan de wijkgemeente rondom de Joriskerk in Amersfoort. Daarna volgden Bodegraven (1961-1966) en Ede (1966-1972), terwijl hij in maart 1972 predikant werd te Woudenberg, een gemeente die hij tot zijn emeritaat op 15 november 1978 gediend heeft. Na zijn emeritaat bleef hij tot op hoge leeftijd preken en hield hij op die wijze met een grote kring van gemeenten contact. Gaan we zijn gang door de kerk na, dan zien we dat hij in de breedte van het hervormde kerkelijk leven werkzaam is geweest. Dat stempelde hem ook. Gereformeerd in zijn denken was hij bepaald niet enghartig, maar wist hij zich betrokken op het geheel van de kerk.
Mijn eerste herinneringen aan collega den Hartogh waren de toogdagen van de hervormd-gereformeerde jeugdbonden in Utrecht. Hij was een gedreven en bezielend spreker die de duizenden jongeren wist aan te spreken in een voor die tijd modern en eigentijds taalgebruik. Intensiever werden de contacten toen ons gezin in 1968 naar Ede verhuisde en ik predikant werd van de nieuwe wijk Ede-Veldhuizen. Met dankbaarheid denk ik aan de vriendschap die we van hem en zijn vrouw ondervonden, maar ook aan de steun die de wijk Veldhuizen - de 'dochter' zoals Den Hartogh graag zei - van hem kreeg, onder meer in de vorm van allerlei acties in de centrale gemeente, waar hij zich voor inzette. Want hij wist hoe belangrijk het was dat zo'n jonge wijkgemeente in een geseculariseerde omgeving een eigen plaats van ontmoeting kreeg. In zijn werk als predikant lag het zwaartepunt op de prediking en het pastoraat. Aan vergaderen had hij een hekel. 'Laat mij maar een keer extra preken of wat meer bezoeken doen, als een ander maar voorzitter van de c.k. wordt' heb ik hem wel horen zeggen. Zijn indringende en appellerende prediking droeg een sterk christocentrisch karakter. Alles ligt in Christus en niets in de mens, ook niet de vrome mens. Hij wilde niets liever dan de schapen leiden naar de grote en goede Herder. Scherp kon hij zijn tegenover vrome lijdelijkheid en dode orthodoxie. Dat werd hem niet altijd in dank afgenomen. Dat het hem ook daarin uiteindelijk ging om de glorie van Jezus Christus werd niet door ieder begrepen.
Typerend voor zijn prediking was ook een sterke nadruk op de opstanding en de verhoging van Jezus Christus. 'Tenslotte heeft Golgotha geen betekenis, indien daarop niet gevolgd was de morgen van Pasen' schreef hij eens. Dat accent op de verhoging van Christus en de kracht van zijn opstanding klonk ook door in zijn afscheidspreek in 1972 in Ede over Jesaja 53 : 10c. Ik geef een kort citaat uit deze preek': 'Er is verzoening, paasweelde, hemelvaartsuitzicht en pinksterkracht. De lijdende Messias zal eeuwig leven, en ook het zaad, dat Hij ziet, zal eeuwig leven. Hij hoort hun eerste zucht en Hij ziet hun laatste traan'.
Zo heeft hij getuigd van het vaste fundament in leven en sterven en daardoor velen bemoedigd. Het was ook voor hemzelf het uitzicht in strijd en aanvechting. Het leed is hem en de zijnen niet bespaard gebleven. Het overlijden van hun zoon Konraad in 1965 heeft diepe sporen getrokken.
Ziekte en zorg zijn aan hem en zijn gezin de jaren door niet voorbijgegaan. Vooral de laatste periode van zijn leven was een periode van leed en beproeving. Maar de zekerheid was toch zoals boven de rouwbrief staat: 'De Heere zal het voor mij voleinden'. Wij zijn dankbaar voor alles wat hij heeft mogen betekenen voor zijn vrouw, zijn gezin en familie, zijn vrienden en voor de kerk die hij zo lang heeft mogen dienen. We mogen weten dat zijn aardse strijd ten einde is en dat hij is ingegaan in de vreugde des Heeren. Dienaren komen en gaan. Wat blijft is het evangelie van de levende Heiland als een bron van kracht en troost. Wij bidden zijn gezin en familieleden, in het bijzonder mevrouw Den Hartogh, toe dat zij zich door dat evangelie gedragen mogen weten.

A. NOORDEGRAAF, EDE

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen