Globaal bekeken

'BARGER, JOHAN, * Amsterdam 8 dec. 1853, t Leeuwarden 2 mei ïgoo. Zn. uan Petrus Barger, timmerman, en Johanna Alida ten Broekhorst. Stud. theol. Utrecht 1872. Heru. pred. Goudsu/aard 1880-1882 (bed. neergel.). Heru. hulpred. Lettelbert 1883. Heru. pred. Lettelbert 1884, Garnwerd 1885, Harlingen 1888-1894 (ontzet). Hij was gehuwd 1. met Christina Veregge (huwelijk ontbonden); 2. op 16juli 1885 te Leek met Eilke Venema (* 1864; huu/elijk ontbonden).

Geïnspireerd door J. J. L. ten Kate hield B. een dagboek bij en publiceerde hij een poëzie-bundel. Door hoogoplopende spanningen in zijn eerste huwelijk ontuluchtte B. in 1882 zijn huis en legde hij tijdelijk het ambt neer.

Op 6 mrt. 1894 schoot B. zijn minnares Catharina Helena (Cato) Mirande dood. Hij had haar als zeuentienjarige leerlinge op catechisatie leren kennen, waarna zich een aanvankelijk platonische uerhouding ontspon. Zij werd als naa ster bij het domineesechtpaar in dienst genomen, maar in deze onmogelijke situatie kwam B. uiteindelijk welbewust tot zijn daad. De strafzaak tegen hem werd uergemakkelijkt door het dagboek - inmiddels uerloren gegaan - dat hij had bijgehouden. Hij werd op 2 juni 1894 (in hoger beroeg beuestigd op 25 juli 1894) door het gerechtshof te Leeuwarden tot. leuenslang ueroordeeld; hij stierf in de gevangenis.

D r. P. F. Bouter, hervormd predikant te Putten heeft in en rondom zijn recent verdedigde proefschrift over Athanasius - waarmee we hem in deze kolommen reeds feliciteerden en waarop we in de Waarheidsvriend nader terugkomen - enkele kritische uitspraken gedaan over visies op Israël, kennelijk ook geïnspireerd doorzijn 'held'. Grosso modo hingen de kerkvaders in de oudheid de vervangingsgedachte aan. Dat geldt ook voor Augustinus. We nemen hier op wat over Augustinus wordt gezegd in de inleiding op zijn recent verschenen Preken over de Psalmen (uitgave Meinema, Zoetermeer), waarbij wordt opgemerkt dat zijn visie genuandeerder was. Men leze:

D r. P. F. Bouter, hervormd predikant te Putten heeft in en rondom zijn recent verdedigde proefschrift over Athanasius - waarmee we hem in deze kolommen reeds feliciteerden en waarop we in de Waarheidsvriend nader terugkomen - enkele kritische uitspraken gedaan over visies op Israël, kennelijk ook geïnspireerd doorzijn 'held'. Grosso modo hingen de kerkvaders in de oudheid de vervangingsgedachte aan. Dat geldt ook voor Augustinus. We nemen hier op wat over Augustinus wordt gezegd in de inleiding op zijn recent verschenen Preken over de Psalmen (uitgave Meinema, Zoetermeer), waarbij wordt opgemerkt dat zijn visie genuandeerder was. Men leze:

Deze geruchtmakende zaak leefde lang voort in een straatlied: "Ta-ra-ra boemdiejee, / de blikken dominee! / Die schoot met kruit en lood / z'n arme naaister dood!" - waarin het woord "blikken" staat voor nagemaakt en schijnheilig.'

sen het volk van het Oude Testament en dat van het Nieuwe vast te stellen. Maar zij konden er geen vermoeden van hebben wat het joodse volk nog zou worden aangedaan op basis van de beschuldiging dat het God aan het kruis had geslagen. De latere, regelmatig terugkerende jodenvervolgingen werden veelal gerechtvaardigd met het telkens herhaalde verwijt van de godsmoord.' sen het volk van het Oude Testament en dat van het Nieuwe vast te stellen. Maar zij konden er geen vermoeden van hebben wat het joodse volk nog zou worden aangedaan op basis van de beschuldiging dat het God aan het kruis had geslagen. De latere, regelmatig terugkerende jodenvervolgingen werden veelal gerechtvaardigd met het telkens herhaalde verwijt van de godsmoord.'

Augustinus' omgang met joden

Augustinus' omgang met joden

'De sociale invloed van joodse gemeenschappen in Noord-Afrika ten tijde van Augustinus' copaat is niet te verwaarlozen. Maar ook zo der dié invloed, bracht de overgeërfde rivaliteit tussen christenen en joden hem ertoe om de betrekking tussen beide geloofsgemeenschappen in zijn theologie ter sprake te brengen. Augustinus had in Hippo contact met rabbijnen. Aan hun kennis van het Hebreeuws en aan hun Schriftuitleg ontleende hij een aantal Schriftinterpretaties.

'De sociale invloed van joodse gemeenschappen in Noord-Afrika ten tijde van Augustinus' copaat is niet te verwaarlozen. Maar ook zo der dié invloed, bracht de overgeërfde rivaliteit tussen christenen en joden hem ertoe om de betrekking tussen beide geloofsgemeenschappen in zijn theologie ter sprake te brengen. Augustinus had in Hippo contact met rabbijnen. Aan hun kennis van het Hebreeuws en aan hun Schriftuitleg ontleende hij een aantal Schriftinterpretaties.

In Brief 8 blijkt een jood, een zekere Licinius, niet tevergeefs een beroep op Augustinus te hebben gedaan om te bemiddelen in zijn conflict met een kerkelijke gezagsdrager. Augustinus benadrukt in die brief niet alleen dat het recht zijn loop moet hebben, maar bovendien dat de vrede binnen de betreffende Joodse familie hersteld dient te worden.

sindsJustinus Martyr (overleden circa 165) geuite beschuldiging dat zij een deicide, een godsmoord, hadden bedreven. Vanwege de halsstarrigheid die ze betoonden in hun Schriftinterpretatie, waren ze immers niet in staat Jezus als de Messias te herkennen. De terechtstelling van Jezus was dus het gevolg van hun verblijding. sindsJustinus Martyr (overleden circa 165) geuite beschuldiging dat zij een deicide, een godsmoord, hadden bedreven. Vanwege de halsstarrigheid die ze betoonden in hun Schriftinterpretatie, waren ze immers niet in staat Jezus als de Messias te herkennen. De terechtstelling van Jezus was dus het gevolg van hun verblijding.

Breuk en continuïteit

Breuk en continuïteit

'Wanneer Augustinus tegenover de manicheeër Faustus het Oude Testament verdedigt, betr hij daarin niet alleen de positie van de manicheeërs maar ook die van de joden. Dat doet hij eveneens in zijn polemiek tegen het arianisme en pelagianisme. Want hij ziet het jodendom niet als een sociologisch maar als een theologisch verschijnsel.

Toch doet er zich in zijn denken een ontwikkeling voor. Aanvankelijk plaatst hij de joden in hetzelfde kader als ketters en scheurmakers, maar later ziet hij in hen meer, namelijk het prototype van de gelovige die na veelvuldig vallen, uiteindelijk zal opstaan om tot de Vader terug te keren. Dikwijls legt Augustinus de volle nadruk op hun verblinding en dwaling, maar op den duur heeft hij tevens aandacht voor hun bijzondere plaats in Gods heilsbestel. Hun dienstwerk als prototype en hun trouw aan de pis- Schriften bewijzen dat ze niet alleen op het de - van de tijden maar ook nu al - zij het ondanks zichzelf - voortdurend betrokken zijn in Gods plan voor de redding van de mensheid.'

V.D.G.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen