Drogreden

Drogreden is een zwart begrip, met name in het pastorale contact. Laat niemand denken: dat gaat mij niet aan. Zo steek ik niet in elkaar. Als u iemand wilt ontmoeten die zuiver is in denken en spreken, neem mij dan. Ach kom. Ter verheldering dit: het woord persoon is kenmerkend voor de mens in volle ontplooiing, in volwassenheid. De afleiding van dit woord duidt erop, dat ieder mens een masker voor heeft. Zijn uiting moet eerst het masker passeren, het moet per soneren, doorklinken, wil het de ander kunnen bereiken. Om onze persoon in stand te houden, in klein en groot verband, geven wij vorm, aankleding, mom aan onze uiting, aan onze overwegingen, de gedachten van hoofd en hart. Wij spelen daarin een spel, waar wij onszelf de hoofdrol toekennen.

Ik stel dit allemaal vrij absoluut. Als zou het een vanzelfsprekende menselijke eigenschap zijn. Toch denk ik, dat het met name in het leven van het geloof hierom draait: kennis van jezelf, in de diepten van je hoofd en hart. En dat, vanuit het besef, dat God de harten kent en de nieren proeft. Dan kom je jezelf tegen. Met name in de kwaliteit, het waarheidsgehalte van je gedachten en beweringen. Waarheid in het binnenste. Dat zit er bij de mens sinds Adam niet meer in. Het schoolvoorbeeld van drogreden ligt in het eerste antwoord van de gevallen mens: De vrouw, die Gij bij mij gegeven hebt, die heeft mij van de boom gegeven en ik heb gegeten. Wat een waarheid vol bedrog.

Tot waarheid moetje bekeerd worden. Bekering is de verandering van gezindheid van leugen naar waarheid. Daartoe moet je jezelf ook oefenen. Je moetje ook bekeren. In zelfverloochening, in verootmoediging, in gewetensvolle afweging. Nu moeten wij ook oppassen, dat wij niet te pas en te onpas mensen wantrouwen in wat zij naar voren brengen. Het zou kunnen zijn dat wij de boodschap zelf of de toon daarvan niet accepteren. Het kan weer een drogreden op zichzelf zijn om je hart te sluiten voor de medemens, omdat je hem of haar chronisch wantrouwt.

Waar gaat het om? In de drogreden wil ik mij verbergen, wil ik over de ander heersen, met een waarheid die op zich onaantastbaar lijkt. Wanneer iemand beweert, dat wij grote zondaren zijn, kan hij zelfs triomfantelijk om zich heen kijken of iemand dit wil tegenspreken. Omgekeerd, wanneer iemand beweert, dat de Heere Jezus zondaren liefheeft, kan in de wijze en de bedoeling van de bewering van zo'n geweldige waarheid een poging schuilgaan om de ernst van deze waarheid te ontlopen. Je maakt een punt. Willen wij onszelf redden, onszelf bewijzen in wat wij beweren? Uit ervaring weet ik, hoe je als predikant steeds weer moet bidden om zuiverheid, om wijsheid, om ingetogenheid in je stellingen. Wat zit ik er toch zelf veel tussen, ook in mijn geloofsgetuigenis.

Waar ik bijzondere aandacht aan wil geven is, dat 'drogredeneren' tot een tweede natuur kan worden. Vooral wanneer aan een persoon gezag en macht wordt toegekend, is de verleiding tot maskerade wel enorm groot. De mogelijkheid bestaat om de waarheid zo vorm te geven om jezelf of/en de ander te behagen en om een bepaald gestéld doel te bereiken. Ook wel om de tegenpartij uit te schakelen. De tactiek kan de zuiverheid en de integriteit overwoekeren. Applaus, nooit aan profeten gegund, is je deel. Of onderwerping, omdat men niet tegen je op kan. Je wint op punten. Maar het werkt niets uit.

In dit verband is het goed om het Spreukenboek te lezen. Aan de wijsheid en de dwaasheid, daar getekend, kunnen wij ons spiegelen. Daar word je stil van!

J. L. W. KOPPENHOL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen