Oproepen die verwarring zaaien

De bezwaren die het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond tegen de aanvaarde kerkorde voor de Protestantse Kerk in Nederland had en heeft, zijn genoegzaam bekend. Die zijn jarenlang - hopelijk op een goede toon - in de kerkelijke/ambtelijke weg geuit. Daarbij hebben we gezien dat de synode aan bezwaarden verschillende handreikingen gedaan heeft - al wilde ze in 2002 tot onze teleurstelling niet weten van een unie - én daarbij hebben we opnieuw moeten leren dat we als hervormd-gereformeerden in de kerk een minderheid vormen. Die bezwaren kwamen ten diepste niet voort uit verzet tegen de kerk, maar uit onze roeping voor de kerk. We willen niets liever dan dat zij in al haar geledingen Christus belijdt en leeft bij de schatten die de kerk der eeuwen in haar belijdenissen verwoord heeft. Daarbij zijn haar kernwaarheden in de oud-christelijke en gereformeerde belijdenissen helder verwoord, en zijn dwalingen afgewezen. Om daarvoor in onze kerk op te komen, is onze vereniging opgericht. Dat blijft in de toekomst onze gezamenlijke opdracht.

God regeert

De vraag na 12 december is hoe we omgaan met onze teleurstelling over de genomen besluiten. Kunnen we de kerk bij de Heere kwijt, in het geloof dat Hij regeert? Kunnen we onze plaats in de gemeenten blijven innemen, in het vertrouwen dat God wakker is over Zijn Woord? Waar is ons houvast na 1 mei, in de wetenschap dat Gods verbond van geen wankelen weet? Waarom horen we deze noties - evenals die over onze schuld tegenover God, de kerk en elkaar - zo weinig bij allen die via de media kerkenraden en gemeenteleden een weg willen doen gaan die in hervormd-gereformeerde kring vanouds is afgewezen?

Waar liefde tot de kerk van Christus in ons land is, kan het niet bestaan dat al ons onbehagen, onze frustratie over de besluiten van de kerk ertoe leiden dat gesproken wordt over 'het verder willen leven onder satans bedriegelijke juk', terwijl ondanks de bedroevende pluraliteit de werkelijkheid toch ook is dat de Protestantse Kerk 'in gehoorzaamheid aan de Heilige Schrift als enige bron en norm van de kerkelijke verkondiging en dienst, de drie-enige God, Vader, Zoon en Heilige Geest belijdt'. Liefde tot de kerk, ook in haar vervallen staat, bindt ons juist aan haar, in het gebed om herstel en genezing. En daartoe biedt ook de grondslag, waarin de drie Formulieren van Enigheid ongeschonden meegaan, voldoende mogelijkheid. Daartoe is vooral onze hoop op de God van het verbond. Wie op deze insteek smalend reageert dat 'het wel lijkt alsof we er in vergelijking met de Hervormde Kerk op vooruitgaan', strijdt niet mee in de worsteling om de kerk.

Hoe verder

Het Comité tot behoud van de Hervormde Kerk publiceerde de week voor Kerst het vlugschrift 'Nu de PKN een feit wordt... hoe verder? ' Met het oog op ook in geestelijke zin verantwoorde besluitvorming gaan wij hier, uitgedaagd door aperte onjuistheden, op deze uitgave in. Er wordt op een naar onze mening misleidende manier in opgeroepen tot ongehoorzaamheid aan het besluit van de synode. Kerkenraden die in meerderheid menen niet als zodanig deel te kunnen uitmaken van de Protestantse Kerk, worden opgeroepen aan de kerk kenbaar te maken dat zij zich niet gelegen zullen laten liggen aan enige regel van de gewijzigde kerkorde, zoals die vanaf 1 mei van kracht zal zijn, ook niet aan de overgangsregelingen die zijn getroffen. Individuele gemeenteleden die zich niet wensen te voegen naar de gewijzigde kerkorde, wordt aangeraden dit aan de eigen kerkenraad mee te delen.

Beide oproepen zaaien veel verwarring. Enerzijds zal niet waargemaakt kunnen worden wat in de brochure wordt voorgesteld en anderzijds zal het opvolgen van de oproepen de kerk en vooral de plaatselijke gemeenten in wanorde splijten. Moet er niet alles aan gelegen zijn om de gemeente te bewaren voor onderlinge strijd en verwarring? Is dat niet het minste wat Christus van ons vraagt, hoezeer iemand meent om des gewetens wil de kerk niet te kunnen volgen op de route die nu wordt gevolgd? De nu gekozen weg loopt dood, leidt tot twisten en polarisatie, tot onnodige en hopeloze procedures en haalt de kerk van Christus in de ogen van de wereld naar beneden. Een Trouw-journalist merkte tijdens de persconferentie waarin de gang naar de rechter aangekondigd werd op, dat de duivel in Nederland nu wel vakantie kan houden, omdat geloofsgenoten elkaar naar het leven gaan staan.

Niet gedwongen

Als de brochure stelt dat de gewijzigde hervormde kerkorde in 2002 reeds is aangenomen, wordt er niet op gewezen (wat blijkbaar niet past in het betoog) dat het besluit wettig, dat wil zeggen volgens de regels van de kerkorde, is genomen door de daartoe be-voegde ambtelijke vergadering, dê synode. Waarom geen kerkordelijk'correcte informatie?

Ook wordt de suggestie gewekt dat • meegaan naar de nieuwe kerk een actieve daad is. Dit is misleidend. Er is geen sprake van het ontstaan van een nieuwe kerk, waarvan men lid zou moeten worden. Zoals vastgelegd in de nieuwe kerkorde, is de PKN de automatische voortzetting van onder meer de Nederlandse Hervormde Kerk. Leden van deze kerk zijn straks automatisch lid van de PKN, waarbij ze ter plaatse lid van de hervormde gemeente blijven. Daar is niets 'gedwongens' aan. (Overigens zijn er ook al gemeenten waar mensen die fyun plaats in de PKN willen innemen, dit bij de kerkenraad moeten melden- ide kerkordelijke wereld op zijn kop.) Kerkenraden wordt voorgehouden dat het slechts de mening van de synode is dat hervormde gemeenten automatisch 'meegaan' naar de PKN. Daartegen kan niet genoeg gewaarschuwd worden. Het is, of we dat willen of niet, zo dat elke gemeente, elke kerkenraad en elk gemeentelid op 1 mei deel uitmaakt van de PKN. De eigen visie dat dit niet zo is, is niet alleen niet juist, maar zal ook voor de rechter niet afdwingbaar blijken te zijn.

Suggestief zijn ook de redenen waarom het Comité zegt niet mee te kunnen naar de PKN: omdat men onder Gods Woord wil buigen (doen zij die niet met de kerk breken, dit dan niet? ), omdat men gehoorzaam wil zijn aan Gods verbond (doen zij die niet met de kerk breken, dit dan niet? ), omdat men het geloof van de belijdenisgeschriften belijdt (doen zij die niet met de kerk breken, dit dan niet? ), vanwege de liefde voor de kerk die God in ons land gegeven heeft (kennen zij die niet met de kerk breken, die dan niet? ). Als zorg voor de gemeenten op het hart gebonden is, kun je deze gemeenten toch niet leiden op een weg van verwarring en scheuring?

Binnen dertig dagen

Kerkenraden word opgeroepen een brief aan de synode te sturen, waarin staat dat men besloten heeft ter plaat-

se te blijven wat men is. Echter, juridisclj kan noch dit besluit noch zo'n brief rechtsgevolgen hebben. Een kerkenraad kan wel een besluit op papier zetten dat hij - en in hem de gemeente als geheel - geen deel zal uitmaken van de PKN, maar dat wordt tenietgedaan door het kerkrecht. Kortom, ook na zo'n besluit en na zo'n brief zullen de kerkenraad én de gemeente vanaf 1 mei deel uitmaken van de PKN. Zowel de kerkelijke rechter als de burgerlijke zal dit, als die weg gegaan wordt, bevestigen. Wat de burgerlijke rechter betreft: in het arrest inzake de kwestie van het vrije beheer heeft de Hoge Raad zich geschaard achter het oordeel van het gerechtshof te 's-Gravenhage„ Dat oordeel houdt in dat, nu de (procederende) gemeenten ervan uitgaan dat de kerkorde van 1951 in beginsel voor hen geldt, de gemeenten eveneens gebonden zijn aan de kerkordewijzigingen. (Zie het artikel van mr. D .G. van Vliet hierover in het vorige nummer van de Waarheidsvriend). De kerkorde van de PKN is/ormeel niet anders dan een wijziging van de hervormde kerkorde.

Ten onrechte wordt gesteld dat men binnen dertig dagen moet aangeven niet mee te gaan naar de Protestantse Kerk. Nee, wie bezwaar aantekent, moet dit binnen dertig dagen doen, maar wie bedanken wil, kan dit sowieso altijd. Men spiegelt gemeenteleden in gemeenten waar de kerkenraad besluit zich niet te voegen onder de vernieuwde kerkorde, eveneens ten onrechte voor dat ze niets behoeven te doen en dat het dan vanzelf goed komt. Echter, een gemeentelid dat het lidmaatschap niet schriftelijk opzegt, wordt automatisch lid van de Protestantse Kerk, ook in de betreffende gemeenten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen