Langs de onverlichte weg

Het laatste deel van de catechesemethode Reflector onder de titel Op zoek naar het antwoord is dit najaar verschenen. Daarmee is de serie die uit tien delen bestaat, helemaal compleet. Een hartelijke gelukwens aan het adres van drs. M. van Campen, de auteur van de Reflector-methode. Hij heeft vele jaren aan deze methode gewerkt, eerst vanuit de praktijk als gemeentepredikant en later als docent catechetiek van de Christelijke Hogeschool Ede. Bij de totstandkoming van de Reflector-methode is de inbreng van de catechisanten onmisbaar geweest. De auteur citeert met instemming een uitspraak van een joodse rabbijn: 'Veel heb ik geleerd van mijn leermeester, meer nog van mijn boeken, maar het allermeest van mijn leerlingen.'

De deeltjes die zijn uitgegeven bij Boekencentrum in Zoetermeer, hebben een eigentijdse en frisse vormgeving. Gelukkig wordt er steeds meer aandacht geschonken aan een goede vormgeving van de catechisatieboekjes. Voor onze jongeren is dat heel belangrijk.

Naam

De naam Reflector is heel bewust gekozen.Wij lezen in het woord vooraf bij elk deel: 'Zoals reflectoren langs de onverlichte weg automobilisten aangeven waar zij moeten rijden, wil de catechisatiemethode Reflector catechisanten de weg wijzen, de weg naar God en de weg door deze wereld. Ook wil Reflector iets van het licht van Jezus Christus weerkaatsen en uitstralen.'

Deze doelstelling wordt in de tiendelige serie van Reflector duidelijk nagestreefd. De naam van deze serie is tegelijk een program om dat doel te bereiken. Door middel van deze catechesemethode worden jongeren geholpen bij hun geestelijke vorming, opdat zij leren leven naar Gods geboden en beloften en als christenen in deze wereld op een verantwoorde wijze zullen leven tot eer van God.

Inhoud

De serie van de Reflector-methode bestaat uit de volgende delen: In het voetspoor van... Bijbelse figuren

en hun levensgeheim Bijbels ABC (deel i en 2) Wat gebeurt er in de kerkdienst? Stenen of diamanten? De Tien Geboden Geloofje dat nog? De Twaalf Artikelen Spreken met God. Het Onze Vader Op zoek naar het antwoord. Vragen voor jongeren vandaag Discipel voor het leuen Het geloof belijden

De inhoud van de bekende drieslag geloof (Twaalf artikelen), gebod (Tien geboden) en gebed (Onze Vader) wordt voor de jongeren van zestien jaar en ouder behandeld. Deze drie G's vormen de kerninhoud van de catechese. Rondom deze kern is het onderricht verder uitgebouwd.

Met de jongste groep catechisanten (twaalf- en dertienjarigen) worden belangrijke bijbelse personen belicht, die als identificatiefiguren kunnen dienen. Door de kennismaking met de levensgang van deze bijbelse personen gaan de jongeren ontdekken wat het geloof werkelijk betekent in dit leven. Het geloofsleven komt in alle aspecten naar voren. Dat is bijzonder leerzaam voor de jongeren. Zij hebben sterke behoefte aan levende voorbeelden van het geloof, die wij vooral in de Bijbel zelf tegenkomen.

Kernwoorden

Voor de groep van veertien en vijftien jaar worden de bijbelse kernwoorden behandeld. Steeds wordt een kern-

woord uitgelegd aan de hand van een geschiedenis uit het leven van iemand uit de Bijbel. Het is noodzakelijk om de kernwoorden, zoals bekering, genade, heilig etc. grondig uit te leggen. Deze bijbelse kernwoorden kunnen niet vervangen worden. Zij moeten echt geleerd worden. Het is zeer verstandig om de bijbelse kernwoorden te leren aan de hand van een stuk levensgeschiedenis van bijbelse personen. Dan blijft het leren niet abstract, maar wordt het zeer concreet.

De eredienst in al haar onderdelen wordt voor de jongeren van twaalf tot zestien jaar behandeld. Het vergroot de betrokkenheid van de jongeren bij de kerkdienst. Wij zien graag dat jongeren met overtuiging en zegen deelnemen aan de eredienst. Voor de jongeren van zestien jaar en ouder is er ook een deel van de serie, waarin belangrijke vragen van de jongeren in deze tijd aan de orde komen.Om enkele voorbeelden te noemen: Naar welke muziek kun je als christen wel/niet luisteren? Hoe ga je om met de moderne media? Mag ik van mezelf houden? Bij het licht van Gods Woord worden antwoorden gezocht bij deze Vragen.

Voor de jongeren van achttien jaar en ouder is er een heel geschikt deel, waarin het discipelschap van een christen ter sprake komt. Hier krijgen zij een verdieping wat betreft de persoonlijke geloofsvragen. Dit deel vormt al een goede voorbereiding op de belijdeniscatechese.

In het deel Geloof belijden wordt aangesloten bij de drie vragen die aan de catechisanten gesteld worden in de belijdenisdienst. Zo'n vijftiental kernwoorden worden in deze vragen onderstreept en uitvoering besproken. Zo is de belijdeniscatechese een rechtstreekse en toegespitste voorbereiding op de geloofsbelijdenis.

Opzet van de lessen

De opzet van de lessen is in vrijwel alle deeltjes van Reflector uniform. Elke les begint met de verkenning, bedoeld voor het opsporen van de beginsituatie. Waar kan ik bij aansluiten? Wat weten zij van het onderwerp? Wat zijn hun gedachten erover? Deze eerste fase van de les is heel belangrijk om een goede start te maken. Bij een goed begin is er de motivatie om zich verder met het onderwerp bezig te houden.

Twee catecheseprojecten werden de afgelopen tijd afgerond. Van drs. M. van Campen uit Ede verscheen het tiende en laatste deel van de reeks Reflector, terwijl van Catechese om te leven het basistraject voor de twaalf- tot twintigjarigen werd afgerond. Aan laatstgenoemde methode is onder meer door ds. P. van der Kraan en ds. A. J. van den Herik gewerkt. Ter gelegenheid hiervan plaatsen wij deze week een bijdrage vanuit de praktijk van ds. D. C. Floor uit Ede, die met eerstgenoemde methode werkt, en volgende week van ds. W. G. Hulsman uitGenemuiden, die met de laatste methode ervaring heeft.

Red. de Waarheidsvriend

Vervolgens is er de Bijbelstudie, de ruggengraat van iedere les. Vanuit de Bijbel worden lijnen getrokken naar de belijdenis van de kerk en naar de leefwereld van de jongeren. Aan het leren lezen en verstaan van de Bijbel wordt de hoogste prioriteit toegekend. Waardevolle suggesties worden gegeven die goede hulp kunnen bieden bij het leren lezen en verstaan van de Bijbel. Daarna volgt de in/ormatie die tamelijk uitgebreid gegeven wordt. Het is heel belangrijk dat de informatie op een goede wijze gepresenteerd en verwerkt wordt. Het advies wordt gegeven om de leerinhoud over te dragen op de manier van een gesprek. De catecheet moet de stof goed beheersen en creatieve vragen stellen, waarop vanuit de groep adequaat gereageerd kan worden.

Ten slotte is er de verwerking van de stof. Bij de verwerking wordt zowel aandacht geschonken aan het cognitieve (het kennen) als aan het affectieve (de beleving). Sommige vragen en opdrachten zijn bedoeld om de kennis en het inzicht van het betreffende thema te vergroten, andere verwerkingsvragen zijn meer gericht op de toepas-

sing. In deze verwerkingsfase wordt geprobeerd om de leerinhoud in de leef- en belevingswereld van de jongeren te laten landen én dat deze jongeren zullen gaan in de weg van Gods Woord.

Het geheel van de les wordt afgesloten met een belijdenisfragment, meestal uit de Heidelberger Catechismus.

Evaluatie

De Reflector-methode heeft de Heidelberger Catechismus niet als rechtstreeks uitgangspunt. Bij andere catechisatiemethoden uit onze hervormdgereformeerde kring, zoals Leer ons geloven, uitgave HGJB en Leren om te Leuen, van ds. P. van de Kraan e.a. gebruikt men de Heidelbergse Catechismus meer als uitgangspunt voor de catechese. In Reflector wordt de leerstof rechtstreeks uit de Bijbel gehaald en wordt wel de mogelijkheid geboden om aan het eind van de les een belijdenisfragment te bespreken. Door bij de catechese rechtstreeks vanuit de Bijbel bezig te zijn, krijgen de catechisanten heel veel bijbelkennis en wordt de betrokkenheid bij het Woord van God onder hen groter. Mijn ervaring is dat zij liever met de Bijbel zelf bezig zijn dan met de catechismus.

In de Reflector-methode gaat het niet alleen om het cognitieve (het verstandelijk kennen), maar evenzeer om het affectieve (het belevingsaspect). Het hart van de jongeren moet bereikt worden. Er is hier een goed evenwicht tussen het cognitieve en het affectieve. Hoofd en hart gaan samen in dit leerproces. Er zijn nog catechesemethoden waarin alle nadruk valt op de kennisoverdracht en waarin het belevingsaspect veel minder aan de orde komt.

Zeer veel aandacht wordt er besteed aan allerlei werkvormen om het doel te bereiken dat de leerstof goed eigengemaakt wordt door onze jongeren. De inzichten vanuit de didactiek en pedagogiek zijn verwerkt in deze Rejlector-methode.

Dvd

Bij de verschijning van het laatste deel van Reflector is er ook een dvd gepresenteerd om de jongeren nog meer aan te spreken in hun belevingswereld. Het visuele aspect speelt een grote rol in onze huidige cultuur. Op een verantwoorde wijze moet daarop inge-

speeld worden. De predikanten en catecheten mogen een dankbaar gebruik maken van de nieuwste ontwikkelingen in de catechese.

Wij beseffen dat wij voor het geloofsonderricht bovenal afhankelijk zijn van de Heilige Geest. Het is de Heilige Geest, Die de harten van de jongeren opent voor het Woord en hen leert te geloven in de drie-enige God: Vader, Zoon en Heilige Geest, in Wiens Naam zij gedoopt zijn.

Laten wij als gemeente voor onze jongeren bidden, opdat zij met vrucht de catechisatie volgen en zullen komen tot het doen van de openbare belijdenis van het geloof.

Een belangrijke doelstelling van de Rejlector-methode is dat de catechese ixr het geheel van de gemeenteopbouw een duidelijke plaats heeft. De catechese is een zeer wezenlijk onderdeel van de gemeenteopbouw. Laat de kerkenraad en het college van kerkrentmeesters er een hoge prioriteit aan toekennen.

De Heere geve Zijn onmisbare zegen over het onderricht vanuit de kerk aan onze jongeren.

D. C. FLOOR, EDE

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen