Roeping, studie, gebed, kansel

Het is niet vreemd dat we ons over de prediking bezinnen. Daar hebben wij protestanten het vaak over. Over de inhoud van de prediking, over de kloof tussen het Woord van God en de moderne mens, over de verstaanbaarheid, over de hoorder, over de prediker en zijn passie. Hoe komt het dat we er samen zo vaak over in gesprek zijn. Dat kan te maken hebben met:

Verlangen
- naar Gods beloften verwachten we veel van de prediking. Op deze manier brengt de Heere Zijn boodschap over. Zo communiceert de Heere ons Zijn genade en Zijn heil. Doden horen de stem van de Zoon van God. Wie die stem hoort, zal leven. Daarom vertolkt de prediking principieel Gods woorden. Dat is uitgangspunt, vertrekpunt. Altijd weer.

Verlegenheid
- van de prediker.Hij weet zich zo machteloos om de heilige en hoge boodschap te communiceren. Misschien gaan er ook wel diepe twijfels door z'n hart: bereik ik de mensen wel? Gebeurt er nog iets in de gemeente onder de preek?
- van de hoorder. Wat moet hij aan met de woorden die hij hoort? Die vanaf die hoge plaats over hem worden uitgestoten. Woorden die soms als blaadjes op de wind worden meegenomen en achter hem neervallen. Hoge woorden die niet landen in zijn hart, zijn leven.

De eenvoud
Het kan ook te maken hebben met de eenvoud van dit middel. De dwaasheid van de prediking. In onze flitsende beeldcultuur is het middel waardoor de Heere Zijn grote daden communiceert zo eenvoudig. Zonder opsmuk en ophef. Aan de eenvoud van dit middel kunnen we ons ergeren. Past de prediking nog wel in onze tijd?

De inhoud
Dat de preek in het geding is, heeft zonder twijfel ook te maken met de inhoud.
- De boodschap van het kruis ergert ons ten diepste altijd. Juist in een tijd waarin alle nadruk valt op zelfontplooiing, staat het evangelie volkomen haaks op de tijd. Dat is storend. Het is overigens ook bevrijdend. Maar voordat we dat in de gaten hebben ...
- Verlies aan inhoud, waardoor de preek voortkabbelt en eindeloos aan de oppervlakte blijft steken, maar niet de diepten van de Schrift openlegt, daarom haar gezag verliest, daarom geen voeding meer heeft. In de dienst van de verzoening worden we als zondaar gedagvaard door God. We worden veroordeeld en vrijgesproken. Leeg uitgeschud voor God en vol gemaakt met Zijn genade. Worden we echter niet meer gedagvaard, we worden ook niet meer vrij gesproken en we gaan niet meer in vrede heen.

Ambtelijke verantwoordelijkheid
Vanavond bezinnen ook wij ons op de prediking. Want de prediking is niet niets. Als men de zaak toegespitst formuleert, kan men zeggen dat de bediening van het Woord van God het Woord van God Zelf is. We hebben echter wel een speciale spits. Die ligt in de ambtelijke verantwoordelijkheid voor de dienst van de verzoening. De dienaar van het Woord is door de Heere geroepen om Zijn Woord te spreken. Maar niet alleen hij draagt ambtelijke verantwoordelijkheid voor de verkondiging, dat dragen ook de ouderlingen. Sinds de diaken deel uit maakt van de kerkenraad spreekt ook hij mee. Zo draagt de kerkenraad in zijn geheel medeverantwoordelijkheid voor de voortgang van de dienst van de verzoening.
Een van de redenen waarom we onze plaats binnen de Protestantse Kerk hebben ingenomen, is onze verwachting van de dienst van de prediking. Het Woord is niet gebonden. Van deze dienst van de verzoening, dit eenvoudige en dwaze middel, verwachten we veel. Daarom zien we er samen op toe dat de prediking haar voortgang vindt in de kerk, de gemeenten, overeenkomstig de wil van de Geest van God. Dat ze zich verdiept en verbreedt om de volheid van het heil ter sprake te brengen.
Iedere generatie opnieuw moet de betekenis en de waarde van de prediking leren kennen. Daarom moet de bezinning op dit kernmoment van de gereformeerde eredienst levend blijven. Bovendien, iedere fase van de geschiedenis kent haar eigen problemen rond de prediking. De leerdienst is niet 'in', staat onder druk. Zelfs de zondag, als de dag van de Heere, wordt bedreigd. In die context pleiten we nadrukkelijk voor: En toch preken'. Het in zwakheid gehulde kruisevangelie is ook in een tijd van afbraak en afval een kracht Gods tot zaligheid voor ieder die gelooft.
Na deze inleidende opmerkingen zoek ik met u een antwoord op de vraag:
'Hoe zit het met de ambtelijke zorg voor de verkondiging van het Woord?' Eerst iets over de dienaar van het Woord. Iedere dienaar van het Woord weet dat de gang van de keuze van de tekst tot en met de week na de zondag vol kan zitten met eenzame momenten. Daar zit ook iets goeds in. Iets van die eenzame momenten wil ik schetsen.

Roeping
Er is in de weg van de dienaar een heel traject dat hij alleen gaat. Dat hij ook alleen moet gaan. Hij is vrijgesteld voor de dienst van het Woord. Die vrijstelling rust in zijn roeping. Zijn roeping door de Heere God. Is hij dat niet, dan moet hij er niet aan beginnen. Je kunt geen dienaar van het evangelie worden, als je niet bent geroepen door de Heere. Hoe zullen zij prediken, als ze niet gezonden, geroepen zijn?
Die roeping voltrekt zich door het Woord en door de Geest van God. Die roeping wordt bevestigd in de roeping vanuit de gemeente. Door de gemeente en mitsdien door de Heere geroepen. Hij is door de Heere geroepen en in dienst genomen. God heeft ons de bediening van de verzoening gegeven. Het woord van de verzoening is in hem gelegd. Het is hem toevertrouwd om in Gods Naam te verkondigen. Het ambt maakt deel uit van het instrumentarium dat God gebruikt om zondaren binnen de cirkel van Zijn liefde en genade te trekken.

Studie
Hij houdt zich in de stilte van zijn studeerkamer bezig met de voorbereiding. Dat doet hij grondig en zorgvuldig. Hij opent de Schrift. Hij klopt op de tekst, op de woorden van de Schrift, net zolang totdat hij de boodschap hoort en verstaat. Menselijke

In de maand september werden in twaalf regio's de ambtsdragersvergaderingen van de Gereformeerde Bond, die als thema hadden De kerkenraad en de prediking. Over de gezamenlijke zorg voor de wekelijkse verkondiging. In Harderwijk en Nieuwe Tonge sprak ds. G.D. Kamphuis. Zijn inleiding plaatsen we deze en de komende twee weken in ons blad.

RED. DE WAARHEIDSVRIEND

stemmen gaan zwijgen en de stem die overblijft, is de stem van God in Zijn Woord. Wil de preek werkelijk bediening van het Woord zijn en gezag krijgen over ons hart, dan moeten de Schriften opengaan. Dat vraagt een grondige en goede exegese. Dat vraagt om geduld, tijd, inzet van al zijn gaven en krachten, een werkelijke luisterhouding.
Daarbij wil ik ook aandacht vragen voor de wetenschappelijke omgang met de theologie. Een dienaar van het Woord heeft zijn poriën openstaan voor de vragen die worden gesteld vanuit de theologie, vanuit de tijd. We staan in de traditie van de kerk der eeuwën. Voor ons is diep nagedacht over de theologie, de geheimen van de omgang met de Heere. Dat mag en moet meegaan in zijn voortdurende vorming en studie.

Het gebed
In de rust van de studeerkamer heeft de dominee de mystieke omgang met zijn God nodig. Die vindt hij in de Schrift, in de intieme omgang met de woorden van God.
Hij vindt dat in de wijze waarop de klassieke theologie van de kerk der eeuwen de rijkdom van de Schrift heeft ontsloten. Hij vindt dat in de gebeden, de vertrouwelijke gebedsomgang met God.
Juist die omgang met de Heere, dat voortdurend gebed, maakt de voorbereiding en de prediking zegenrijk.
Grote mannen in de geschiedenis van de kerk waren mannen van gebed. Een preek die niet doortrokken is van gebed, heeft weinig kracht. Technisch kan het dan wel in orde zijn, maar de levende kracht van de Geest van de Heere ontbreekt. De Heere belooft Zijn Geest aan hen die Hem daar om bidden. Volhardend. De dienaar van het Woord als een man van gebed. De Heere Zelf had voortdurend het gebed nodig. Zouden kleine knechten van Hem zonder kunnen? Ik geloof er niets van.

De kansel
Na de handdruk beklimt de dienaar de kansel. Nu spreekt hij in de Naam van de Heere. Nu bidt hij namens de gemeente en met de gemeente tot God. Hier komen de vragen naar de volmacht van de prediking aan de orde.
Vragen die ook door zijn hart gaan. Als hij dichtbij zijn God leeft, dan weet hij dat eenmaal aan het licht komt welk materiaal hij gebruikt heeft: hout, hooi of stoppels. Of, goud, zilver, kostbare stenen. Zo toetst hij z'n prediking. Hij spreekt namens de Heere.
Luther schrijft: 'Een prediker moet er zeker van zijn dat God uit zijn mond spreekt. Anders is het tijd dat hij zwijgt.' De bediening van het woord en het 'alzo spreekt de Heere' lopen in elkaar over. In een mensenwoord komt God aan het woord. Vandaar de volmacht in de prediking. Dat besef dreigt te vervreemden. Tegelijk stelt juist het aspect van de volmacht de dienaar steeds weer onder de heilige opdracht van de Heere. Het drukt hem en het geeft hem moed. Het brengt hem soms tot vertwijfeling. Andere keren schept hij er een ontzaglijke vreugde en kracht uit.

Daarna
Na de dienst komt de stilte. De stilte en soms zelfs de kilte van de consistorie. Soms blijft die stilte ook voortduren in de week die komt. Over de preek wordt niet meer gesproken. In die stilte kan een aanvechting zitten. Wat heeft de preek gedaan? Zijn de woorden geland? Waar en waarom zijn de woorden niet geland? Sluimeren ze als zaadjes in het hart van mensen, om daar straks te ontkiemen? Vragen in de stilte als: had ik het niet anders aan moeten pakken? Anders moeten zeggen: scherper, dieper, rijker, nog dichterbij moeten brengen? In deze stilte is een aspect van eenzaamheid

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen