MOEILIJKE WOORDEN IN DE BIJBEL

Sanhedrin, tabernakel, sabbat, Farizeeën, Pasen, tempel - allemaal bijbelse woorden die voor ons heel bekend zijn. Maar deze woorden hebben bijbelvertalers vaak wel wat hoofdbrekens gekost. Dat besef je pas goed als je aan het vertalen bent in een andere taal. Dan kom je erachter hoeveel onbekende begrippen er zijn in de Bijbel. En die moeten wel op zo'n manier vertaald worden dat mensen begrijpen waar het over gaat Hoe vind je goede oplossingen voor vertaalproblemen?

Denaries
Een voorbeeld van zo'n probleem waarop we hier onlangs stuitten. Twee vertalers vertaalden het verhaal over de zalving in Bethanië. Daar wordt gesproken over een flesje zalf dat driehonderd denarie waard was. Een denarie is de naam van een Romeinse munt En driehonderd van die munten bij elkaar is een heel jaarsalaris. Maar hoe vertaal je dat bedrag? Met driehonderd zilverstukken? Driehonderd penningen? Veel geld? Een heel jaarsalaris? Of gewoon met driehonderd denarie? Met euro's kun je natuurlijk niet aankomen.
Wij moesten kiezen, want je kunt niet alles in je vertaling stoppen. We maakten een keuze, maar daar bleef het niet bij. Want we kunnen in een kantoortje nog zulke mooie oplossingen bedenken, maar als de lezer het niet begrijpt, hebben we ons doel gemist. Als vertaler wil je heel graag dat mensen zeggen: 'Hé, hier hoor ik de grote daden van God in mijn eigen moedertaal, niet meer in een taal die ik maar half begrijp.'

Eropuit
We moesten er dus opuit, naar de mensen toe. Want zij moeten de Bijbel lezen. Het contact met de mensen maakt het werk erg boeiend. We organiseerden een workshop in hun gebied, vier uur rijden bij ons vandaan. Een workshop om de vertaling te testen. Vijftien mensen werden uitgenodigd en na een aantal dagen van instructie kregen ze drie hoofdstukken uit Markus in hun eigen taal. Dat was natuurlijk iets heel bijzonders, want ze hadden nog nooit de Bijbel in hun eigen taal gelezen. Die vijftien mensen moesten de vertaling heel goed doorlezen en alles wat ze niet begrepen opschrijven. Ook als ze vonden dat er iets anders had moeten staan, moesten ze dat vermelden.
Ze gingen aan de slag en na twee dagen hard werken, kwamen ze met een waslijst vragen, suggesties en opmerkingen. Er werd ook heel wat gediscussieerd. Heel waardevol. Wij gingen met die stapel papieren terug naar huis. En opnieuw aan de slag. Schaven, schaven, schaven aan de vertaling, totdat die goed genoeg was. Er zijn heel veel mensen betrokken bij het testen van vertalingen. Onopvallend werk, waar je niet veel over hoort, maar hun werk is net zo belangrijk als dat van de vertalers zelf.
Hoe is het nu gegaan met die driehonderd denarie? Er is voor gekozen om met driehonderd denarie te vertalen en in een voetnoot uit te leggen dat dit een jaarsalaris is.

PATRICK EN BRENDA RIETVELD, ZENDINGSWERKERS IN OEGANDA NAMENS GZB EN WYCLIFF BIJBELVERTALERS

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen