Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Zonder last of ruggespraak

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Zonder last of ruggespraak

Alles met orde – Vragen over de kerkorde

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Wat betekent het dat ambtsdragers worden afgevaardigd naar een meerdere vergadering 'zonder last of ruggespraak'?

De woorden komen voor in ordinantie 4-3-2: 'de naar de meerdere vergaderingen afgevaardigde ambtsdragers handelen zonder last of ruggespraak'. De 'meerdere vergaderingen' zijn alle ambtelijke vergaderingen 'boven' de kerkenraad: de classicale vergadering, de algemene classicale vergadering en de generale synode. Eigenlijk mag ik het woordje 'boven' niet gebruiken, want we kennen in onze kerk geen hiërarchie: ook de meerdere vergaderingen hebben maar beperkte, nauwkeurig omschreven, bevoegdheden.

Onjuiste uitleg
Vanwege spanningen in een plaatselijke gemeente werd overleg gevoerd tussen het breed moderamen van de classis en vertegenwoordigers van de plaatselijke gemeente. De voorzitter van het college van kerkrentmeesters presenteerde plotseling een plan: er zou iemand van buiten de gemeente worden aangesteld om als preses van de kerkenraad op te treden. Deze zou betaald worden door het college van kerkrentmeesters. Niemand van de plaatselijke gemeente kende dit plan, noch binnen de kerkenraad noch binnen het college. Men voelde zich overrompeld en vroeg hem of dat zo maar kon. Jazeker, was zijn antwoord: hij handelde 'zonder last of ruggespraak'. Zo staat het in de kerkorde en hij hoefde dus aan niemand verantwoording af te leggen van deze beslissing.
Mij werd de vraag voorgelegd of dat een juiste interpretatie van de bepaling is.
Het antwoord kon kort zijn: er klopt helemaal niets van! Er was om te beginnen geen sprake van besluitvorming in een meerdere vergadering, maar van een overleg tussen vertegenwoordigers van kerkelijke organen. Maar vooral: een voorzitter kan een college nooit binden aan een besluit dat hij als persoon heeft genomen. Besluiten in de kerk worden altijd genomen na gezamenlijk beraad, met meerderheid van stemmen, door een ambtelijke vergadering of een college. Dat is een grondregel in ons kerkelijk bestel.

Juiste uitleg
Wat betekenen de woorden 'zonder last of ruggespraak' dan wel? Wie door de kerkenraad is aangewezen als afgevaardigde naar de classicale vergadering (of door de classis naar de generale synode) handelt in die vergadering zonder last of ruggespraak. Als daar moet worden gestemd, hoeft hij niet eerst terug naar de vergadering die hem heeft afgevaardigd, maar brengt hij naar eigen overtuiging, of liever gezegd: in volle ambtelijke verantwoordelijkheid, zijn stem uit. Dan kan het gebeuren dat hij anders stemt dan (de meerderheid van) de vergadering die hem heeft afgevaardigd, zou wensen. Men kan hem niet binden, hij is vrij in het uitbrengen van zijn stem.
Soms hoor ik de tegenwerping: dat is niet democratisch! Mijn reactie is dan: dat is bij uitstek democratisch, of liever: dat is juist voluit kerkelijk! We gaan niet naar een meerdere vergadering met een ingevuld stembriefje in de binnenzak. We gaan als kerkelijk vergadering in beraad. We spreken met elkaar en luisteren naar de overwegingen die worden ingebracht en daarna brengen we onze stem uit. Dan kan het gebeuren dat we door anderen overtuigd zijn en dus anders stemmen dan we oorspronkelijk van plan waren. In Handelingen 15 waren de leden van de partij der Farizeeën er aanvankelijk faliekant op tegen dat de gelovigen uit de heidenen meer ruimte zouden krijgen (vers 5). Later waren ze overtuigd door wat er was gezegd en hebben ze eenstemmig besloten (vers 25) hen geen zwaardere lasten op te leggen dan nodig was. Zij handelden 'zonder last of ruggespraak' en lieten zich leiden door wat de Geest hen had geleerd.

Algemene kerkenraad
Strikt genomen geldt deze bepaling niet voor de leden van de algemene kerkenraad, die door de wijkkerkenraden zijn aangewezen. Immers: de algemene kerkenraad is geen meerdere vergadering. Toch houd ik het er op dat voor de leden van de algemene kerkenraad hetzelfde geldt: ook zij handelen in die vergadering 'zonder last of ruggespraak'.
De algemene kerkenraad is voluit een ambtelijke vergadering. Daarin worden besluiten genomen voor het geheel van de gemeente. De ambtsdragers behoren in deze vergadering het belang van de gemeente als geheel te dienen. Soms komen ze daarmee in een lastig parket: besluiten die voor de gemeente als geheel noodzakelijk en verstandig zijn, kunnen pijnlijk ingrijpend zijn voor hun eigen wijkgemeente. Natuurlijk zullen zij de pijn en moeite vertolken die in de eigen wijkgemeente leven en tot het uiterste proberen de pijnlijke gevolgen voor de eigen wijkgemeente weg te nemen of te verzachten. Maar uiteindelijk zullen ze bij het uitbrengen van hun stem niet het eigen belang (van de eigen wijkgemeente) de doorslag laten geven, maar doen wat voor de gemeente als geheel noodzakelijk is.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 31 juli 2008

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's

Zonder last of ruggespraak

Bekijk de hele uitgave van donderdag 31 juli 2008

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's