Kerkrentmeesters (1)

Er moet onderhoud aan de pastorie worden gepleegd. De kerkrentmeesters hebben als regel dat de laagste inschrijver de opdracht krijgt. De kerkenraad wil dit echter terugdraaien, omdat hij vindt dat de opdracht moet worden gegund aan een gemeentelid, zelfs als deze de hoogste inschrijver is. Een ander voorbeeld. Het college van kerkrentmeesters heeft besloten dat stoelen uit het verenigingsgebouw niet meer worden uitgeleend aan derden, om schade te voorkomen. Een kerkenraadslid is het daar niet mee eens, brengt het in de kerkenraad en de kerkenraad overrulet het college van kerkrentmeesters. De kerkrentmeesters hebben goede argumenten, maar hebben in de kerkenraad niet de meerderheid. Mag het college zelfstandig het beheer voeren over goederen of moet in feite ieder besluit door de kerkenraad worden getoetst omdat de kerkrentmeesters deel uitmaken van de kerkenraad?

Grote lijnen
Naar mijn inzicht gaat de kerkenraad hier zijn boekje te buiten. In ordinantie 11 wordt gezegd dat de zorg voor de vermogensrechtelijke aangelegenheden berust bij de kerkenraad en dat de verzorging daarvan is toevertrouwd aan het college van kerkrentmeesters. Ze hebben er dus allebei mee te maken. Later blijkt dat de grote lijnen worden vastgesteld door de kerkenraad en dat de concrete uitvoering een zaak van de kerkrentmeesters is.
De bredere verantwoordelijkheid van de kerkenraad komt tot uitdrukking in het vaststellen van het beleidsplan. Daarvoor wordt eerst overleg gepleegd met het college van diakenen en dat van kerkrentmeesters en andere organen, zoals de zendingscommissie en de jeugdraad. Een voorlopige versie wordt in de gemeente gepubliceerd, waarbij gemeenteleden kunnen reageren. Daarna wordt het beleidsplan vastgesteld (ord. 4-8-5).
Vervolgens is het de taak van het college van kerkrentmeesters om een ontwerpbegroting op te stellen. Daarvoor pleegt het college overleg met de kerkenraad (en eventueel met andere organen). De begroting – met het collecterooster – wordt opgesteld ‘in samenhang met’ het door de kerkenraad vastgestelde beleidsplan (ord. 11-6-1). De gemeente krijgt opnieuw gelegenheid om van het ontwerp kennis te nemen en daarop te reageren. Als de kerkenraad uiteindelijk de begroting heeft vastgesteld, zijn daarmee de kaders aangegeven waarbinnen het college van kerkrentmeesters kan opereren.

Beslissingsbevoegdheid
Het college van kerkrentmeesters is gehouden zijn beleid af te stemmen op het beleid van de kerkenraad wat betreft het gehele leven en werken van de gemeente en doet verslag van de werkzaamheden aan de kerkenraad, aldus ordinantie 11-1-3. Maar binnen dat kader heeft het college van kerkrentmeesters duidelijk een eigen beslissingsbevoegdheid.
Er wordt in ordinantie 11-2-7 een reeks van zaken opgesomd waarin het college zelfstandig zijn beslissingen neemt, zoals het beheren van de goederen, het personeelsbeleid, het werkgeverschap ten aanzien van kosters, beheerders en administratief personeel, het bijhouden en beheren van ledenregisters, archieven, verzekeringspolissen. Van het onderhoud aan de pastorie of het verhuren van de stoelen van het verenigingsgebouw doet het college dus alleen achteraf verslag aan de kerkenraad.

Vooraf toestemming
Er is echter ook een aantal zaken waarover het college niet zonder meer zelfstandige besluiten kan nemen. Die betreffen het ‘scheppen en onderhouden van de materiële en financiële voorwaarden voor het leven en werken van de gemeente’ (ord. 11-2-7a). Concreet: bij het opstellen van het beleidsplan en de begroting, het zorg dragen voor de geldwerving en bij het beschikbaar stellen van de gebouwen voor de eredienst en voor andere activiteiten van de gemeente, pleegt het college van kerkrentmeesters overleg met de kerkenraad en moeten ze er samen uit zien te komen.
Er zijn zelfs zaken waarover het college van kerkrentmeesters geen besluiten mag nemen als er niet vooraf toestemming is gegeven door de kerkenraad (ord. 11-2-9). Het college van kerkrentmeesters mag wel zelfstandig een stukje land verkopen (als het binnen beleidsplan en begroting past), maar een kerkgebouw, een kerkorgel, de pastorie of het verenigingsgebouw zomaar verkopen of ingrijpend verbouwen mag niet. Dat raakt het leven en werken van de gemeente en daarvoor moet eerst toestemming worden gegeven door de kerkenraad. Dat geldt ook voor het aangaan van verplichtingen waarin niet is voorzien in de begroting. Het college mag dus (binnen de begroting) zelf een administrateur benoemen, maar als het gaat om uitbreiding van het personeelsbestand waarvoor geen ruimte is gemaakt in de begroting, moet eerst toestemming worden gevraagd aan de kerkenraad.

Volgende week wordt ingegaan op de verhouding tussen het college van kerkrentmeesters en de diaconie.

Kerkordelijke vragen kunnen worden ingediend bij p.v.d.heuvel@hetnet.nl. Eerdere afleveringen van deze rubriek zijn te vinden op de website kerkrecht.nl.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen