Zinloos of niet

Sommige mensen staan kennelijk in de hoek waar de klappen vallen. Eerst hebben ze spanningen op het werk, dan tobben ze met gezondheidsproblemen en ten slotte raken ze betrokken bij een ernstig ongeluk. En dat terwijl ze dicht bij de Heere willen leven.
Een verpleeghuisbewoner vertelde: ‘De verbouwing van het bedrijf was nog maar net klaar toen een ernstige beroerte me volledig invalide maakte.’ Of tijdens een andere ontmoeting: ‘Mijn jongste zoon zou een nieuw bestaan opbouwen in Canada, maar hij was nog maar net geëmigreerd toen bij zijn vrouw een ernstige ziekte zich openbaarde.’
Als vanzelf komt dan de vraag op waarom dit alles gebeurt. Wat is de zin van al deze tegenslagen?

Zinloos
Wanneer we nadenken over de zin of de zinloosheid van het lijden, is het belangrijk wat we onder deze woorden verstaan. Bestaat er zinloos lijden? Het antwoord op deze vraag is afhankelijk van de betekenis die wij aan zin of zinloos toekennen. Wanneer we lijden zinloos noemen, omdat wíj de zin er niet van inzien, dan is er veel zinloos lijden. We weten namelijk van veel lijden de bedoeling niet. We begrijpen vaak niet wat God er mee voor heeft. Zelfs wanneer we diep nadenken, ontgaat ons de zin van veel lijden. Denk aan de grote vragen rond het lijden in de Wereldoorlog, het grote verdriet na de tsunami, de honderden doden (kinderen) na een gijzelingsdrama. Voor ons onbegrijpelijk. Dus zinloos?
Wanneer we zinloos lijden echter omschrijven als het lijden dat God uit de vingers glipt, dan is er geen zinloos lijden. De psalmdichter zegt terecht: ‘Geen ding geschiedt er ooit gewisser dan het hoogst bevel van ’s Heeren mond.’ Er gebeurt niets toevallig. Er gebeurt niets buiten de wil van God om. Dit laatste is sneller opgeschreven dan dat we het doorgronden. Maar toch is het goed om dat vast te houden. Ziekte en gezondheid, voor- en tegenspoed gebeuren niet toevallig, maar liggen in Gods vaderlijke hand besloten. Denk aan Zondag 10 van de Heidelbergse Catechismus. Vanuit deze optiek is er dus nooit zinloos lijden, hoewel wij de bedoeling vaak niet begrijpen. Soms is de bedoeling van God anders dan wij berekenen.

Job
Denk aan de geschiedenis van Job. Deze man was schatrijk en leefde vroom en oprecht. Hij offerde voor zijn kinderen om daarmee hun schuld voor de Heere te verzoenen. Kortom, een godvrezend persoon. Toch treft hem veel verdriet. Zelfs zeer veel verdriet. Bijna alles wordt hem ontnomen. Zijn bezit, zijn kinderen en zijn gezondheid. En als een arme en berooide man vervloekt hij de dag waarop hij is geboren.
Job zelf worstelt met het probleem van de bijbelse regel, en zijn vrienden met hem. God heeft namelijk zegen beloofd aan hen die Hem liefhebben. En degene die God verlaat heeft smart op smart te vrezen. Maar als Job deze regels toepast op zijn eigen leven, begrijpt hij er helemaal niets van. Hij heeft God lief, dus zou hij gezegend moeten worden. Maar in plaats daarvan wordt Job voortdurend geslagen door onheil. Voor de vrienden is er maar één conclusie: Job lijkt wel vroom, maar hij is het niet. Ze proberen Job voortdurend daarvan te overtuigen. Ze roepen hem op tot bekering en om te breken met zijn verborgen zonden.
Job ontkent alles. Hij is geen zondaar. Hij is godvrezend en het kwaad treft hem niet vanwege bepaalde zonden. Op die manier weerlegt Job zijn vrienden.

Satan
Maar waarom heeft Job dan zoveel tegenslag? Waarom wordt Job geslagen met zoveel verdriet? Job zelf heeft maar één antwoord: God is te groot voor ons mensen (Job 9). God is zo groot en de afstand tussen God en mensen is zo ver, dat God geen verschil ziet tussen goede en slechte mensen. Voor God zijn alle mensen gelijk. En daarom zegt Job: ‘De goddeloze en de rechtvaardige verdoet Hij’. De Heere geeft Job een ander antwoord. Lees Job 38. In dat hoofdstuk vertelt de Heere niets over het twistgesprek tussen Hem en satan (Job 1). Hij vertelt evenmin dat Hij satan heeft toegelaten om Job te beproeven. De vraag of deze tegenslag van God of van satan komt, blijft dus voor Job – en ook voor ons – onbeantwoord. Laten we dat maar ter harte nemen. Tegenslag en verdriet worden in sommige kringen gemakkelijk toegeschreven aan satan. We moeten voorzichtig zijn met die conclusie, want Job krijgt op dit punt geen duidelijkheid. Laten we vasthouden dat de Heere alles bestuurt. Hoe de satan zich daarin mengt is voor ons moeilijk te begrijpen. Dat behoeven we ook niet te begrijpen. In ieder geval wordt het aan Job niet verteld.
De Heere wijst in Zijn antwoord op Zijn grootheid. ‘Wie heeft de hemel gemaakt? Wie heeft de oceanen begrensd? Wie heeft de Orion en het Zevengesternte geformeerd?’
Job voelt duidelijk dat hij zich niet kan meten met God. God is zo groot en wij zijn zo klein.

Regen
De Heere zegt nog meer tegen Job. God vertelt dat Hij de bliksem bestuurt en de waterregen uitgiet. En wat nog veel belangrijker is, Hij doet dit doelgericht. Zelfs de meest onbeduidende dingen in de natuur gebeuren niet toevallig. God laat het regenen ‘op het land waar niemand is’ en ‘op de woestijn waar geen mens is’ (Job 38:26). Dat is een wonderlijke werkwijze. God stuurt dus regen naar de woestijn, terwijl daar niemand woont. Hij brengt waterdruppels op plaatsen waar geen mens aanwezig is. Niemand heeft dus profijt van deze regen. Over zinloos gesproken.
Zo lijkt dat. Omdat niemand er voordeel van heeft, noemen wij dat zinloos. Regen kan beter vallen op plaatsen waar landbouw wordt bedreven en waar mensen afhankelijk zijn van het hemelwater. Maar God stuurt de regen naar de woestijn.
Toch blijkt het niet zinloos en doelloos te zijn. In het volgende vers noemt God de reden. Hij laat het regenen in de woestijn, waar geen mens is, ‘om het uitspruitsel der grasscheutjes te doen opwassen’. Daarom dus! God bestuurt de wolken op die wijze, zodat de grasscheutjes in de woestijn van water worden voorzien. Ogenschijnlijk zinloos, maar toch volgens Gods plan. Hij zorgt voor mens en dier. De hele schepping is aan Zijn zorg toevertrouwd.

Breder
Dit laat zien dat wij met een andere maat meten. Wij noemen datgene zinvol en zinloos wat ons te pas komt. Maar de Heere ziet veel breder. De hele wereld en de hele natuur worden door Hem verzorgd.
Dit illustreert dat de maat van God anders is dan de onze. Wij hebben slechts een beperkt gezichtsvermogen, terwijl Gods ogen de gehele aarde doorlopen. Voor ons onbegrijpelijk, maar het is wel volgens Gods plan.
Later neemt de Heere Jezus deze grasscheutjes als voorbeeld. Wij zijn snel overbezorgd. Maar Jezus wijst dan naar de vogels en de planten. Vogels zaaien en maaien niet, maar toch zorgt God voor hen. De lelies van het veld arbeiden en spinnen niet, en toch heeft God hen bekleed met sierlijkheid. Let ook op de gras van het veld. De grassprietjes zijn door God prachtig bekleed, terwijl ze morgen worden afgemaaid en in het vuur gegooid.
En dan volgt de toepassing: ‘Indien nu God het gras van het veld, dat heden is en morgen in de oven wordt geworpen, alzo bekleedt, zal Hij u niet veel meer kleden, gij kleingelovigen?’ (Matth. 6:30).

Vasthouden
Terug naar de vraag of er zinloos lijden is. Naar ons beperkte gezichtsvermogen is er veel zinloos lijden. Maar God heeft soms een andere bedoeling dan wij opmerken. Kijk maar naar de regen die in de woestijn valt. God doet dit om de grasscheutjes te laten groeien. Zou Hij dan voor ons niet willen zorgen? Laten we dat vasthouden als tegenslagen ons treffen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen