Een venster op God

Dat is een belangrijke vraag. We kunnen hem eenvoudig beantwoorden door te zeggen dat de opstanding van Christus nu eenmaal tot de kern van de bijbelse boodschap behoort. Maar dat geeft op zichzelf al te denken. Het geeft te denken dat de evangeliën erop uit lopen. Niet het kruis is het laatste, maar het opengebroken graf en de weggeschoven steen. ‘Het paasevangelie is de samenvatting van het hele Evangelie’, schrijft dr. O. Noordmans in een mooie meditatie met de titel Gods venster. ‘Het is geen aanhangsel, dat men desnoods ook zou kunnen weglaten, als men er moeite mee heeft!’

Twee woorden
De vraag roept onmiddellijk een andere op: staat de opstanding van Christus wel zo centraal in ons spreken en preken? En welke plek heeft zij in het geloof van de gemeente en van onszelf ? Bladerend in de Schriften valt op dat zij ons kruis én opstanding verkondigen, de Gekruisigde én de Opgestane. Ook ten aanzien van de doop spreekt de Bijbel met twee woorden: het is sterven én opstaan.
Ik kan me moeilijk aan de indruk onttrekken dat de nadruk in de Bijbel minstens zo sterk op de opstanding ligt als op het kruis. Maar het is nog maar de vraag of dat in de prediking ook zo is. Vergis ik me als ik zeg dat onder ons de nadruk doorgaans op het lijden en sterven van Christus ligt? In de prediking van het kruis ligt ook mijn hart. Hiermee bewegen we ons helemaal in de lijn van de westerse kerk met haar aandacht voor Goede Vrijdag, het kruis en de verzoening.
De oosterse kerken vieren Pasen, de opstanding, de overwinning. Deze kerken hebben ons wat te vragen: hoe zit Pasen in jullie spreken en preken? Wat heeft het ons te zeggen dat Paulus schrijft: ‘Christus is gestorven, ja wat meer is, Hij is ook opgewekt.’ (Rom. 8:34)? We zijn er nog niet mee klaar.

Vergeefs
Om te beginnen zal de opstanding van Christus het centrum van de prediking blijven, omdat zij de hoeksteen van ons christelijk geloof is (1 Kor. 15). Als Christus niet was opgestaan, zou heel ons geloof ijdel zijn, vergeefs, een loos omhulsel (A.A. van Ruler). En de prediking zou ook vergeefs zijn. Het zou over en uit zijn. Tijdens de catechisatie kwam het ter sprake en we ‘voelden’ wat dit zou betekenen: als Jezus toch eens niet was opgestaan … Wat hebben we aan een geloof dat ten slotte doodloopt, aan een Jezus Wiens leven ten slotte in de dood eindigt? Haal de opstanding weg en het hele geloof stort als volstrekt zinloos in elkaar. En het leven ook.
Daarom is het puur vreugde dat wij die laatste hoofdstukken van het evangelie hebben. Want zij zijn Gods vensters, vensters waardoorheen wij de Vader zien (Noordmans). Die hebben we ook wel nodig, want waar was Hij in het lijden? En waar is Hij nu, zo vragen we ons soms af. Het antwoord laat op zich wachten. Drie dagen lang.
Doorgaans langer dan drie dagen. Maar Pasen is Gods antwoord: Hij is er. 
Ten slotte. Pasen is het nochtans van God: en toch is aan Hem het laatste woord, en toch is het geloof in Hem niet tevergeefs en het geloofsgevecht ook niet, en de prediking en de arbeid in Zijn Koninkrijk en de zending ook niet.

Spanning
Ook daarom zal het steeds weer over de opstanding moeten gaan, opdat we ons verheugen in de Heere God. Misschien is dit wel de belangrijkste reden. Het gaat in de opstanding van Christus om ons, maar niet alleen om ons en onze redding. Het gaat ten diepste om God en het geloof in God (A.A. van Ruler). Rondom Pasen hangt een enorme spanning. Hoe zit het met God en de waarachtigheid van God? Dat wil zeggen: kunnen wij op Hem aan? Is het geloof in Hem houdbaar? Pasen is Zijn goddelijk ja.
Preken over de opstanding is dan ook voor alles preken over de Heere God. We verheugen ons in het feit zelf, als een daad van de levende God. God Zelf openbaart Zich. We vangen iets op van zijn glans en luister. De opstanding is een venster op God. We zien hoe lief Hij Zijn Zoon heeft en ook Zijn volgelingen, de mensheid en de wereld zelf.
Het zal steeds weer over de opstanding moeten gaan, opdat we ons ook steeds weer verheugen in wat zij ons geeft. Het moet ons in deze wereld steeds weer worden verkondigd wat we eraan hebben. Dat is voor alles dat wij God hebben, een God Die ons nabij is tot in de dood en ons daaruit en daar dwars door heen redt.
De apostel helpt ons ontdekken dat we er nog meer aan hebben. Om twee dingen te noemen: onze rechtvaardiging (Rom. 4:25) en de zekerheid van onze eigen opstanding uit de doden (1 Kor. 15).

Onvolkomen
We zullen het ook daarom steeds weer over de opstanding van Christus moeten hebben, omdat zij een aansporing is. In de opstanding van Christus ligt voor de gemeente een aanmoediging tot een heilig leven (Kol. 3). De doop is een groot uitroepteken daarbij. We worden geroepen op te staan in een nieuw leven. Wat dat betekent zet Paulus in zijn brieven duidelijk neer.
We geloven in Christus, de Gekruisigde. Hem navolgen betekent dat wij ook zelf het kruis gaan dragen. We komen erachter dat ons geloof en het leven achter Hem aan een gebroken gestalte heeft. Het is onvolkomen en dat zal het blijven ook. En of, maar we geloven ook in Christus, de Opgestane. Daar is niet alleen maar het kruis, de opstanding is er ook, de overwinning en de verrassing dat de Opgestane ons daarin delen laat. Niet alleen straks maar nu al. De prediking van de opstanding helpt ons, richt ons op en geeft ons kracht om het in het geloof en in het leven uit te houden en te staan naar een heilig leven. Opdat ons leven zelf een venster zal zijn, een venster op God.

Verwarring
Er is dus alle reden om de opstanding een centrale plek te geven in ons spreken en preken. Misschien meer dan we doorgaans doen. Wat dat zou kunnen betekenen? Misschien wel dat er meer blijdschap en hoop en zekerheid in komt. In het geloof en in het leven zelf. Die blijdschap hoor ik als ik Paulus lees en Petrus (1 Petr. 1).
Intussen staan we wel voor de vraag hoe we over de opstanding spreken en preken in de wereld van vandaag. Dat is een wereld die met een opstanding uit de dood weinig kan. Zij houdt deze voor onmogelijk. De verrassing is dat al in het evangelie zelf de vertwijfeling klinkt. Noordmans wijst erop dat Pasen begint met verwarring in ons leven te stichten. Er klopt iets niet. Maar juist daarin schuilt hoop voor ons, schrijft hij. Jezus’ eigen volgelingen konden het niet geloven. Uit die laatste hoofdstukken van het evangelie blijkt dat het geloof stokt als het aan Pasen toekomt. De Heiland Zelf moet eraan te pas komen om ons mensen tot het geloof in Zijn opstanding te brengen.
Laten we in ons spreken en preken over de opstanding bij deze moeite om haar te geloven aansluiten en laten zien dat deze moeite niet vreemd is. Tegelijkertijd blijft het altijd een sprong, een waagstuk om het over de opstanding te hebben. Zij blijft iets van de andere kant. Iets dat ons vanuit tegenovergestelde richting wordt verkondigd.
Zo gaat het toch ook op Pasen zelf ? Ineens is Jezus daar. Hij poneert zichzelf, verschijnt onverwacht. Dit betekent dat er in het gesprek met de ander een moment komt dat we niet anders kunnen dan van de opstanding gelovig getuigen. En dat de prediking op Pasen als het er op aan komt niet veel anders is dan gewoon maar zeggen dat het geschied is. In de hoop en de verwachting dat de Heiland Zelf er opnieuw aan te pas komt om tot geloof te brengen.

Laatste woord
Wat je hoopt is dat die prediking een venster zal zijn op God. Dat mensen daardoorheen de levende God zien, Zijn macht, Zijn bewogenheid en ontferming, Zijn liefde. Een prediking die landt in een wereld waarin schiet- en steekpartijen regelmatig voorpaginanieuws zijn, die door een economische crisis in de greep wordt gehouden, en waar het leven zomaar voorbij kan zijn. Hoe gebroken, kwetsbaar en onzeker is het bestaan. Houdt het kwaad dat zo woest om zich heen slaan kan nooit op? Heeft het leven zin? Heeft de inspanning voor vrede en gerechtigheid hier en nu zin? De laatste hoofdstukken van het evangelie helpen ons steeds weer ontdekken dat het laatste woord aan God is.
Waarom toch zal de opstanding steeds weer het centrum van de verkondiging zijn? Opdat we midden in deze wereld niet vergeten het loflied te zingen. ‘Lof zij de Heere, onze God, en zijn Zoon, Jezus Christus.’ Wie is als Hij?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen