BOEKBESPREKING

Joel R. Beeke:
Reformatorische spiritualiteit.
Uitg. De Groot Goudriaan, Kampen; 553 blz.; € 59,90.
‘Dit boek pleit voor een bijbelse spiritualiteit, en biedt daartoe een beschrijving van het gereformeerde en puriteinse erfgoed’, schrijft Joel R. Beeke in zijn voorwoord. Dat Beeke's hart daar ligt en dat hij zich graag opwerpt als pleitbezorger van deze traditie, spat van vrijwel iedere bladzijde van dit lijvige boekwerk af. Het boek is een bundeling van 21 eerder gepubliceerde artikelen, in 2004 uitgegeven in Amerika en nu dus vertaald. Voor een drietal bijdragen tekenden de Nederlandse auteurs W.J. op ’t Hof (over Teellinck) en A. de Reuver (over Van Lodensteyn en Kohlbrugge). De bundel volgt een min of meer chronologisch spoor. Het gaat van Calvijn (1-3) naar de Puriteinen (4-12) en de Nadere Reformatoren (13-17), om na een intermezzo over Kohlbrugge (18, hoort die trouwens echt in dit boek thuis? ) te eindigen in een drietal ‘losse’ hoofdstukken over belangrijke puriteinse thema’s als prediking en levensheiliging (19-21). De grote verdienste van dit boek is ongetwijfeld de heldere wijze waarop de auteur in kort bestek en met grote kennis van zaken een scala van personen en thema’s weet neer te zetten. Thematische hoofdstukken (over o.a. meditatie bij de puriteinen, levensheiliging en de blijvende kracht van bevindelijk-gereformeerde prediking) worden afgewisseld met portretten (van o.a. Amesius, Boston, de Erskines en Witsius) en hoofdstukken waarin Beeke een thema bespreekt aan de hand van een concrete figuur (bv. Anthony Burgess en de geloofszekerheid).
Terecht signaleert de auteur dat de kracht van de gereformeerde traditie ligt in de wijze waarop zij aandacht geeft aan hoofd én hart, aan leer én leven. Deze brede blik, bovendien sterk bijbels geïnspireerd, geeft aan de gereformeerde traditie een blijvende kracht en actualiteit die, volgens de achterzijde van het boek, een welkom alternatief kan bieden aan allerlei nieuwe vormen van (oosterse) spiritualiteit, die momenteel hun duizenden verslaan. Toch komt de lezer die dit boek met het oog op zulke vragen aanschaft, niet heel veel verder. Niet omdat er geen alternatief geboden wordt. Wel omdat het boek er doorgaans niet in slaagt om een goede vertaalslag te maken naar de vragen waar we vandaag mee worden geconfronteerd. Daardoor ervaar je als lezer het gebodene vaak niet als een werkelijk alternatief. En dat is jammer, want er is genoeg te beleven om van onder de indruk te raken. Als lezer moet je de hermeneutische stappen echter voortdurend zelf maken. De spaarzamelijke momenten waarop dit wel gebeurt, overtuigen niet echt. Vooral omdat de auteur er te weinig blijk van geeft zijn tegenstanders werkelijk te kennen en serieus te nemen.
Daardoor ademen nogal wat passages de sfeer van het eenrichtingsverkeer. Een werkelijk gesprek komt niet op gang.
Dat blijkt ook uit het contrast tussen de zorgvuldigheid waarmee Beeke de begrippen die de door hem geportretteerde auteurs gebruiken uitdiept, en de soms al te makkelijke manier waarop hij zaken als ‘de’ moderne prediking, ‘het’ rooms-katholicisme en ‘de’ middeleeuwse spiritualiteit neerzet en afserveert. Van het laatstgenoemde beweert hij bijvoorbeeld dat het ‘niet meer was (!) dan een ongehuwd, ascetisch en boetvaardig leven in het klooster’ (35). Dergelijke opmerkingen lijken me een internationaal gerespecteerd wetenschapper onwaardig.
Het zou dus winst zijn geweest als Beeke zijn kennis van en liefde voor de gereformeerde traditie overtuigender als alternatief zou hebben neergezet. Nederlandse lezers kunnen deze leemte vullen door naast het boek van Beeke studies als die van dr. Henk Bakker en dr. C.A. van der Sluijs te bestuderen. Zij schenken aan het probleem van de vertaalslag veel meer aandacht. Voor een eerste kennismaking met de gereformeerde spiritualiteit is de route in omgekeerde volgorde misschien zelfs beter aan te bevelen.

W.P. Vermeulen, Gouda

Ds. J.C. Philpot:
De Leerredenen (1e t/m 6e zestal en 7e t/m 12e zestal).
Uitg. De Roo, Zwijndrecht; als set € 70,00 (losse delen 39,50).
Ds. Joseph Charles Philpot (1802-1869) studeerde in Oxford en werd predikant in de Anglicaanse kerk. Zeven jaar na zijn bevestiging verliet hij deze kerk. Philpot sloot zich aan bij de Bijzondere Baptisten. Zij heten zo omdat zij de volwassendoop leerden en het avondmaal alleen openstelden voor degenen die gedoopt zijn. Veel preken van Philpot zijn uitgegeven en met zijn medeweten ook vertaald in het Nederlands. In ons land werden zijn preken gretig gelezen. Ook nu is die belangstelling nog niet verdwenen. Bovengenoemde twee prekenbundels zijn in de huidige spelling overgezet door J.A. Bunt uit Rhenen. Het zijn twee fraaie boeken. Ze zijn geschikt voor persoonlijk gebruik thuis, maar er is ook rekening mee gehouden dat ze gebruikt kunnen worden in kerkgenootschappen waar men regelmatig leesdiensten houdt.
De preken van Philpot tonen een grote kennis van Gods Woord en worden gekenmerkt door de bevinding. Hij legt vooral de nadruk op de bevindelijke kennis van de bijzondere werkingen van Gods Geest in het hart van de wedergeboren mens. Philpot beschrijft hoe de verborgen omgang met de Heere is. Gods kinderen worden door zijn preken vermaand, vertroost en bemoedigd op hun levensweg. Philpot, Bunyan en Spurgeon waren baptisten en zijn onder ons altijd bekende en gewaardeerde predikanten geweest. Wie onderwezen wil worden in de omgang met God, vindt in de preken van Philpot geloofspraktijk.

J. Harteman, Kampen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen